آشنایی با مارجین و مزایا و معایب آن
هر فردی که تمایل به ورود و فعالیت در بازارهای مالی و کسب درامد ازان را دارد، باید به خوبی در مورد ماهیت این بازار و اصطلاحات و ابزارهای آن دانش کافی داشته باشد. در اینجا می خواهیم در مورد اینکه مارجین چیست و کال مارجین به چه معناست، صحبت کنیم.
مارجین، یکی از ابزارهایی است که در معاملات cfd ارائه می شود و به کمک آن می توان بیشترین حجم از سرمایه را در معاملات به کار گرفت.
تفاوت معاملات مارجین با حالت عادی
در شرایط عادی اگر شما یک سهم و یا دارایی را خریداری کنید، طبیعتا مالک آن دارایی خود شما هستید. به این دلیل که هزینه آن را پرداخت کرده اید و به کسی بدهکار نیستید. ولی در مارجین، شما برای انجام معاملات خود وام می گیرید و در قبال آن دارایی شما بدهکار می شود و موضوع دیگر این است که مالکیت آن دارایی برای شما نمی باشد، بنابراین همانند دریافت هر نوع وام، باید در آخر معامله خود نیز مارجین را تسویه کنید.
معاملات مارجین، در واقع ارزش دارایی است که معامله می کنید و شما مالک آن نخواهید بود. این شیوه از معامله در بازارهای مالی را معاملات cfd می نامند. این موضوع را مدنظر داشته باشید که، مارجین یک نوع وام از سوی کارگزار است که به معامله گر داده می شود. در شرایط عادی ممکن است شما برای کالای بیست میلیون تومانی، به همان میزان در حساب خود موجودی داشته باشید، اما مارجین اینگونه نیست. فرض کنید، شما با سرمایه اولیه به مبلغ صد میلیون تومان وارد بازار شده و می خواهید با آن کار کنید. در اینجا کارگزاری این اعتبار را در اختیار شما قرار می دهد که تا میزان 500 میلیون، یعنی با مبلغی تقریبا 5 برابر سرمایه اولیه خود در بازار معامله کنید، مزیت این فرایند در این است که شما می توانید با قدرت بسیار بیشتری در بازار معامله کنید.
بنابراین از آنجایی که در مارجین، شما صاحب دارایی مورد معامله نیستید، پس نیازی نیست که مالیاتی بابت آن پرداخت کنید.
میزان کسب سود در مارجین
چنانچه شما از مارجین زیادتری در فرایند معاملات خود استفاده نمایید در مقایسه با معاملاتی که بدون استفاده از مارجین انجام می دهید، به سود بیشتری دست خواهید یافت. پس استفاده از مارجین می تواند میزان سود دریافتی شما را افزایش دهد. به این دلیل که اگر در معامله ای، حجم معاملات شما سه برابر افزایش یابد، بر سود معاملات شما نیز سه برابر افزوده می شود.
مزایا و معایب معاملات مارجین
مزایای استفاده از مارجین را می توان در مواردی چون، کسب سود بیشتر و عدم پرداخت مالیات و . دانست. ولی در برابر مزایایی که به همراه کال مارجین و اهرم دارد ممکن است با معایبی مانند ریسک بیشتر در معاملات، عدم فیزیکی دارایی، پرداخت بهره برای دریافت مارجین نیز مواجه باشید.
حال ممکن است این سوال پیش آید که در معاملات مارجین تا چه میزان ضرر می کنیم؟ و یا اگر ضرر کنیم چه اتفاقی می افتد؟
بهتر است بدانید که تضمین کننده وام دریافتی شما، میزان سرمایه اولیه ای است که در بازار گذاشته اید و این اعتبار در معامله مارجین با این شرط به شما اعطا می شود که میزان ضرر شما از میزان سرمایه اولیه تان بیشتر نشود، اما در صورتی که با این اتفاق مواجه شده کال مارجین و اهرم و میزان ضررها از میزان اعتبار شما بیشتر شود، کارگزار می تواند موجودی شما را برای تسویه ضرر و یا به عنوان پرداخت بدهی، برداشت نماید. در اصطلاح این فرایند، کال مارجین و یا لیکویید شدن نامیده می شود.
نکته ی قابل ذکر و مهم این است که همواره در نظر داشته باشید، استفاده و داشتن مارجین یا اهرم به همان اندازه که می تواند جذاب و هیجان انگیز و سودده باشد، ممکن است نتیجه عکس به همراه داشته و خطرناک و ضرر رسان باشد و باعث شود که شما همه ی سرمایه خود را از دست دهید.
بهره در مارجین
تامین کننده های مارجین مورد نیاز در معاملات و سرمایه گذاری ها، بانک ها و موسسات اعتباری بزرگ هستند. به این معنا که به ازای وامی که در مارجین ارائه می شود، کارگزار برای تامین وجه نقد مارجین، با تامین کننده های سرمایه قرار موازی امضا می کند تا از نظر قانونی معتبر بوده و مقدار پول مورد نیاز آن در حساب وجود داشته باشد. تامین کننده های مالی نیز برای انجام چنین عملی بهره دریافت می کنند که پرداخت آن، بر عهده فردی خواهد بود که از مارجین استفاده می کند.
بنابراین این نکته را در نظر داشته باید که در صورت استفاده از مارجین، ملزم به پرداخت بهره بانکی خواهید بود.
سررسید در معاملات مارجین
در معاملات مارجین تاریخ سر رسیدی وجود ندارد و شما تا هر زمان که بخواهید می توانید با پرداخت بهره، معامله خود را باز نگه دارید، اما باید به میزان ضرر در معامله خود توجه داشته باشید. اگر میزان معامله شما به اندازه ی موجودی شما نزدیک شده باشد و نیاز است که همچنان معامله خود را باز نگه دارید، با افزایش موجودی اولیه می توانید ریسک کار خود را کاهش داده و به پایین ترین حد ممکن برسانید.
در واقع معامله بر اساس مارجین یک فرصت مناسب برای سرمایه گذارانی است که می خواهند با مبلغ اندکی که در اختیار دارند، وارد بازار شده و معاملات بزرگی انجام دهند و سود خود را افزایش دهند، ولی استفاده از مارجین در برابر ویژگی ها و مزایایی خوبی که کال مارجین و اهرم کال مارجین و اهرم دارد، ممکن است با احتمال ضرر و زیان نیز همراه باشد.
لیکویید شدن یا کال مارجین چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟
بازار ارزهای دیجیتال به سرمایهگذاریهای خطرناک و نوسانات شدید قیمت در میان مردم جهان شهرت دارد. با وجود اینکه نوسانات این بازار چالشهایی را برای قانونگذاران ایجاد کرده است، در مقایسه با کلاسهای دارایی سنتی مانند سهام و کالا، بازار ارزهای دیجیتال فرصتی برای به دست آوردن سودهای چشمگیر در میان سرمایهگذاران ایجاد کرده است.
افزایش این نوسان، پتانسیلی است که سبب به وجود آمدن موقعیتهای معاملاتی بیشتر از طریق متدهای معاملاتی مانند Margin trading ،perpetual swaps و futures میشود. معاملات مشتقه قراردادهای مبتنی بر قیمت یک دارایی پایه هستند که این امکان را به معاملهگران میدهند تا بر قیمت آینده آن دارایی شرطبندی کنند.
معاملات مشتقه کریپتو، برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی شده و در سالهای اخیر، بهویژه در میان سرمایهگذاران خردهفروشی gung-ho که بهدنبال حداکثر بهرهبرداری از استراتژیهای معاملاتی خود هستند، محبوبیت بالایی یافته است.
برای مثال معاملهگران میتوانند از طریق معاملات مارجین پتانسیل درآمدزایی و سوددهی خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافیهای دیجیتالی افزایش دهند. صرافی کوینکس، صرافی کوکوین و صرافی بای بیت تعدادی از صرافیهای متمرکز رمزنگاریشدهای هستند که امکان انجام معاملات مارجین را برای کاربران خود فراهم کردهاند.
توجه داشته باشید این نوع معاملات مانند شمشیر دو لبه عمل میکنند؛ یعنی همانطور که معاملات مشتقه سبب افزایش پوزیشنهای سودآور معاملهگران میشوند، به همان اندازه نیز خطر لیکویید شدن یا از دست دادن سرمایه معاملهگر نیز وجود دارد.
فهرست این مقاله
لیکویید شدن چیست؟
لیکویید شدن یا Liquidation به فرایندی گفته میشود که در آن معاملهگر همه سرمایه خود در پوزیشن مارجین را از دست بدهد و ضرر کند. اصولاً این پروسه هنگام سقوط قیمت بازار اتفاق میافتد؛ با این حال در فضای ارزهای دیجیتال، اصطلاح لیکویید شدن، عمدتاً بهمنظور توصیف بستهشدن اجباری پوزیشن معاملهگر بهدنبال از دست رفتن تمام یا بخشی از حاشیه اولیه (Initial margin) استفاده میشود.
انواع لیکوئیدیشن
لیکویید شدن را میتوان به دو گروه جزئی (Partial) و کلی (Total) تقسیم کرد:
لیکویید شدن جزئی: بهمنظور کاهش پوزیشن و اهرم فشاری که معاملهگر تعیین کرده، پوزیشن مذکور را تا حدی زود میبندد.
لیکویید شدن کلی: هنگام بستن پوزیشن، از تمام حاشیه اولیهای که معاملهگر تعیین کرده، استفاده شده است.
معاملات مارجین چیست؟
معاملات مارجین نوعی از متدهای معاملاتی در برخی صرافیهای دیجیتالی هستند که براساس آن معاملهگر میتوان با وجوه قرض گرفته شده از افراد شخص ثالث مانند صرافی وارد معامله شود. درواقع این متد درست مانند قرضگرفتن یا وامگرفتن پول از یک فرد یا نهاد دیگر برای خرید رمز ارز عمل میکند. این روش معاملاتی به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا اندازه پوزیشن معاملاتی خود را با استفاده از ابزاری به نام leverage یا اهرم فشار، افزایش دهند و تنظیم کنند.
برای استفاده از پلتفرم معاملاتی مارجین لازم است معاملهگر مراحل احراز هویت در صرافی را سپری کند و سپس مقداری رمز ارز یا فیات را بهعنوان وثیقه که به Initial Margin معروف است، نزد صرافی قرار دهد. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل میکند؛ برای مثال، اگر از یک اهرم فشار ۵× در مارجین اولیه ۱۰۰ دلاری استفاده کنید، یک وام ۴۰۰ دلاری به شما داده میشود و پوزیشن معاملاتی شما از ۱۰۰ به ۴۰۰ دلار افزایش مییابد.
چه زمانی لیکویید شدن اتفاق میافتد؟
لیکویید شدن زمانی اتفاق میافتد که معاملهگر نتواند الزامات تعیینشده در پوزیشن مارجین خود را بهدرستی برآورده کند. در واقع مارجین به درصدی از ارزش کل معامله گفته میشود که بهمنظور بازکردن و حفظ پوزیشن باید نزد صرافی سپرده شود.
زمانی که حساب مارجین معاملهگر به پایینتر از سطح توافقشده با صرافی برسد، صرافی بهطور خودکار پوزیشن را بسته و سرمایهگذار سرمایه خود را از دست میدهد. میزان ضرر معاملهگر به اهرم فشار تعیینشده و میزان کاهش قیمت بازار بستگی دارد. در برخی از موارد لیکوئیدیشن سبب ازدسترفتن کل سرمایه فرد میشود.
اگر پوزیشن اهرمدار شما به آستانه لیکویید شدن برسد، با یک Margin call مواجه خواهید شد. این فراخوان به شما میگوید که لازم است مارجین بیشتری ایجاد کنید. در این زمان دو گزینه پیش روی معاملهگر است: ۱. بهمنظور بالابردن مجدد اهرم به اندازه مورد نیاز، وجوه بیشتر به مارجین اضافه شود. ۲. صرافی بهطور خودکار پوزیشن فرد را لیکوئید کند.
مفهوم قیمت لیکوئیدیشن
قیمت لیکوئیدیشن (انحلال) یا Liquidation price نقطهای است که در آن پوزیشن لوریجدار معاملهگر بهطور خودکار بسته میشود. عواملی که بر آن تأثیرگذار هستند عبارتاند از:
اهرم استفادهشده
نرخ مارجین نگهداری
قیمت رمز ارز
ماندهحساب
قیمت لیکوئیدیشن توسط صرافیها استفادهشده محاسبه شده و ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ دیجیتالی باشد. زمانی که قیمت رمز ارز مدنظر از آستانه قیمت لیکوئیدیشن عبور کند، فرایند لیکویید شدن شروع میشود.
از آنجا که قیمت ارزهای دیجیتال بهطور مدام در حال تغییر است، لازم است از آخرین اخبار مطلع باشید و سودآوربودن پوزیشن ایجادشده را دوباره بررسی کنید؛ در غیر این صورت به احتمال زیاد سرمایه شما لیکوئید شده و متضرر میشوید.
چطور از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
وقتی درباره معامله در بازارهای سرمایه، از جمله ارزهای دیجیتال و متدهای معاملاتی خاص مانند معاملات مارجین صحبت میشود، بیشک مدیریت ریسک مهمترین نکته است. در این موارد لازم است هدف اصلی معاملهگر حتی پیش از رسیدن به سود به حداقل رساندن سطح ضرر احتمالی باشد. از آنجا که خطر از دست دادن سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال اجتنابناپذیر است، بهرهگیری از مکانیسمهایی که به بقای معاملهگر در بازار کمک کنند، ضروری به نظر میرسد.
از آنجا که همواره احتمال از دست دادن دارایی هنگام انجام معاملات وجود دارد، استفاده از استراتژیهای معاملاتی هوشمند مانند استفاده از لوریج کمتر و نظارت مارجین میتواند به جلوگیری از لیکویید شدن دارایی کاربر کمک کند. علاوه بر این، صرافیهای دیجیتالی صندوقهای بیمه را راهی برای به حداقل رساندن اینگونه از ضررها به کاربران ارائه میدهند.
صندوقهای بیمه صرافیهای دیجیتالی
صندوق بیمه یک استخر ذخیره وجوه است که بهعنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ضررهای احتمالی بیش از اندازه در معاملات، عمل کرده و از آن برای پوشش ضرر قرارداد استفاده میشود. زمانی که پوزیشن یک معاملهگر در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستی لیکوئید شود (قیمتی که زیان معاملهگر برابر با مارجین اولیه است)، هر سودی به صندوق بیمه وارد میشود.
از طرف دیگر، اگر قیمت لیکوئیدیشن کمتر از قیمت ورشکستگی (bankruptcy price) باشد، ضرر پوزیشن از میزان مارجین اولیه تعیینشده کال مارجین و اهرم توسط معاملهگر بیشتر خواهد شد. در این حالت، صندوق بیمه این کسری را پوشش خواهد داد؛ برای مثال، جان و آلیس پوزیشنهای لانگ مختلف بیت کوین را با قیمت ورشکستگی بهترتیب ۴۰ هزار و ۳۹.۵۰۰ دلار افتتاح کرده و هر دوی آنها دارای قیمت لیکوئیدیشن ۴۰.۲۰۰ دلار هستند؛ درنتیجه زمانی که دارایی آنها لیکوئید میشود، جان در ۴۰ هزار دلار لیکوئیده شده و از صندوق بیمه وی برداشت میشود؛ درحالیکه آلیس براساس آخرین قیمت معاملهشده ۳۹.۸۰۰ دلار، با قیمت ۳۹.۵۰۰ دلار منحل میشود.
استراتژی خروج از لیکوییدیشن
هنگام بازکردن یک پوزیشن و تعیین میزان اهرم فشار (لوریج)، گزینههای مؤثری برای کاهش احتمال لیکویید شدن دارایی در دسترس هستند. گزینه Stop Loss یکی از آنهاست که بهعنوان سفارش Stop Order یا Stop Market نیز شناخته میشود؛ نوعی سفارشگذاری پیشرفته که در بیشتر صرافیهای ارزهای دیجیتال در دسترس کاربران قرار دارد. سرمایهگذار با استفاده از این گزینه به صرافی دستور میدهد تا بهمحض اینکه دارایی وی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد. هنگام ایجاد سفارش توقف ضرر، لازم است موارد زیر را تنظیم کنید:
Stop Price/ قیمت توقف: قیمتی که در آن سفارش Stop Loss معاملهگر اجرا میشود.
Sell Price/ قیمت فروش: قیمتی که معاملهگر قصد دارد دارایی دیجیتالی مدنظر خود را در آن قیمت بفروشد.
Size/ اندازه: میزانی از رمز ارز مدنظر که قصد فروش آن را دارید.
اگر قیمت بازار به قیمت Stop Price تعیینشده توسط معاملهگر برسد، سفارش Stop Order وی بهصورت خودکار اجرا میشود و دارایی کال مارجین و اهرم مدنظر به قیمت و میزان از قبل تعیینشده به فروش میرسد. اگر معاملهگر احساس کند وضعیت بازار با سرعت برخلاف انتظار پیش میرود، میتواند میزان Sell Price را پایینتر از Stop Price قرار میدهد؛ زیرا در این صورت احتمال فروش سفارش بالا میرود. همانطور که مشخص شد، هدف اولیه ثبت سفارش Stop Loss، محدودکردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن تمام جنبهها باید دو سناریوی زیر را در نظر داشته باشید.
یک معاملهگر ۵.۰۰۰ دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم میگیرد برای ایجاد پوزیشن ۱.۰۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۱۰۰ دلار و اهرم فشار ۱۰× استفاده کرده و یک Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی خود تنظیم میکند. در این مثال، معاملهگر میتواند بهطور بالقوه ۲۵ دلار را در این معامله از دست میدهد، این میزان تنها ۰.۵ درصد از گل حساب وی است، اما اگر معاملهگر از گزینه توقف ضرر استفاده نکند، درصورت کاهش قیمت ۱۰ درصدی دارایی، پوزیشن وی لیکوئید میشود.
معاملهگر دیگری ۵۰۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارد. این شخص برای ایجاد پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۲۵۰۰ دلار و اهرم ۳ × استفاده میکند. با قراردادن Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی، این معاملهگر میتواند در این معامله ۱۸۷.۵ دلار از دست بدهد. این میزان به معنای ۳.۷۵ درصد ضرر از کل حساب وی است.
نکته: درحالیکه استفاده از اهرم فشار بالا همواره بسیار پرخطر در نظر گرفته میشود، این فاکتور زمانی اهمیت پیدا میکند که اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد (مانند سناریو دوم). بهعنوان یک قاعده کلی، سعی کنید در هر معامله میزان ضرر را کمتر از ۱.۵ درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
تفاوت Forced Liquidation با Liquidation
اصطلاح لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای سرمایه به معنای تبدیل داراییها به پول نقد است، اما لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به تبدیل غیرارادی داراییهای کریپتو به پول نقد یا معادلهای نقدی دیگر مانند استیبل کوین اشاره دارد. از طرف دیگر، لیکویید شدن اجباری (Forced Liquidation) زمانی اتفاق میافتد که معاملهگران نتوانند مارجین موردنیاز تعیینشده برای یک موقعیت اهرمی مشخصشده را برآورده کنند.
تفاوت اصلی این دو در این است که در انحلال اجباری پوزیشن معاملاتی معاملهگر بهطور خودکار توسط صرافی بسته میشود، اما در انحلال معمولی، معاملهگر بهطور داوطلبانه تصمیم به نقدکردن دارایی خود میکند. تفاوت دیگر آنها این است که لیکویید شدن در سایر بازارهای سرمایه ممکن است بهتدریج انجام شود، اما در انحلال اجباری تمام پوزیشنهای معاملاتی فرد همزمان بسته میشوند.
انحلال اجباری معاملهگران را از متحملشدن هرگونه ضرر اضافی محافظت میکند و به آنها این امکان را میدهد تا کنترل بیشتری بر پوزیشن خود داشته باشند. از طرف دیگر در انحلال اجباری همه پوزیشنها بهطور همزمان بسته شده و این امر به از دست رفتن فرصتهای معاملاتی فرد منجر میشود.
نتیجهگیری
قبل از آنکه شروع به استفاده از امکانات صرافیهای دیجیتالی مانند معاملات مارجین و فیوچرز کنید، لازم است بهطور کامل با این نوع معاملات آنها آشنا شوید و اطلاعات لازم را کسب کنید؛ چراکه معاملات اهرمی، به همان اندازه که سودبخش هستند، ممکن است به لیکویید شدن سرمایه شما منجر شوند.
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت میکنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.
مارجين كال MARGIN CALL
يك توقف ضرر دنباله دار ابزاري است كه به بسياري از معامله گران فاركس كمك ميكند تا از سودهاي خود محافظت كنند و ضررهاي خود را محدود كنند.
با بهره گيري از توقف ضرر دنباله دار Supertrend در پلتفرم معاملاتي متاتريدر 4 ميتوانيد كاري كنيد سطوح توقف ضرر شما خط انديكاتور مشهور سوپرترند را دنبال كند.
توقف ضرر دنباله دار سوپرترند چيست؟
توقف ضرر دنباله دار Supertrend در واقع يك ربات معامله گر يا Expert Advisor است كه ميتواند توقف ضررهاي مربوط به دستورهاي معاملاتي شما را مديريت كند.
مخصوصا اين ربات معامله گر ميتواند از خط سوپرترند براي اهداف توقف ضرر دنباله دار بهره بگيرد.
سوپرترند يك انديكاتور محبوب بين معامله گران است كه بر اساس تركيبي از ميانگين قيمت و محدوده واقعي ميانگين (ATR) عمل ميكند.
علاوه بر اينكه انديكاتور سوپرترند منبع مناسبي براي سيگنال هاي ورود و خروج از معامله است، همينطور براي اختصاص دادن توقف ضررها نيز بسيار مفيد است.
دنباله دار كردن يك توقف ضرر بر اساس خط Supertrend ميتواند استراتژي بسيار مناسبي باشد كه اجازه ميدهد سودآوري شما ادامه دار باشد.
چرا از توقف ضرر دنباله دار Supertrend استفاده ميكنيم؟
مديريت ريسك يكي از مهمترين جنبه هاي معامله است. داشتن يك توقف ضرر شما را از مواجهه با مارجين كال (Margin Call) و ضررهاي بزرگ، محافظت ميكند.
در بسياري از مواقع، داشتن يك توقف ضرر دنباله دار (Trailing Stop Loss) كه در واقع يك توقف ضرر در حال حركت و پويا است، مفيد خواهد بود.
مزاياي استفاده از ربات معامله گر توقف ضرر دنباله دار سوپرترند به شرح زير است:
1 – امكانات فيلتر كردن براي انتخاب مديريت معامله ها
2 – اگر توقف ضرري در كار نباشد، به طور اتوماتيك اضافه ميشود.
3 – توقف ضرر زماني كه قيمت در جهت دلخواه شما حركت ميكند، آن را دنبال ميكند.
4 – نيازي به تعامل انساني ندارد.
5 – محدود كردن ضررها و تضمين كسب سودها.
6 – اجتناب از مارجين كال ها (Margin Calls)
7 – ارسال پيام اتوماتيك به معامله گر در هنگامي كه توقف ضرر به روز رساني ميشود.
درس ۱۱ : اهرم و مارجین
در این درس، تعریف روشنتری از اهرم و مارجین را در اختیارتان میگذاریم. همچنین، توضیحاتی را دربارهی حساب مارجین و الزامات مارجین نیز ارائه میکنیم.
تعریف روشنتری از اهرم و مارجین
اهرم یک اصطلاح کلی است که به زمانی اشاره دارد که شما برای انجام سرمایهگذاری یا معامله از پول قرضی استفاده میکنید.
کارگزاریها عمدتا از قیمتهای اسپرد (تفاوت بین دو قیمت، دو نرخ یا دو بازده) و کارمزدهای معین نظیر کمیسیون، کسب درآمد میکنند (نوع و اندازهی کارمزدها در همهی کارگزاریها کال مارجین و اهرم یکسان نیست). پوزیشنهای اهرمی نیز چنانچه تا روز معاملاتی بعد باز بمانند، مشمول هزینهی بهرهای میشوند که به آن سوآپ (swap) میگویند. هرچه این پوزیشن معاملاتی بزرگتر باشد، کارگزاریها کارمزدهای بیشتری از آن دریافت میکنند.
معاملهگران با این امید از اهرم استفاده میکنند که سودهایشان از بهرهی پرداختی بابت این قرض بیشتر باشد. رسیدن به سود یا زیان، در اثر استفاده از اهرم، میتواند بسیار بزرگتر و بسیار سریعتر باشد؛ و این مسئله، ریسک استفاده از آن را بیشتر میکند.
فرض کنید، میخواهید در سهام تسلا معامله کنید، و هر سهم تسلا با قیمت ۶۰۰ دلار معامله میشود. برای خرید ۱۰ سهم، به ۶۰۰۰ دلار پول نیاز دارید - که احتمالا این مبلغ را در اختیار ندارید. با استفاده از یک اهرم ۵:۱، شما فقط به پرداخت ۱۲۰۰ دلار به عنوان مارجین مورد نیاز برای باز کردن یک پوزیشن نیاز دارید، و مابقی نیز به صورت اهرمی (بدهی) تامین میشود.
اگر قیمت سهام به ۶۱۵ دلار افزایش یابد، شما ۱۵۰ دلار سود خواهید کرد (۱۰ سهم × [۶۱۵ دلار منهای ۶۰۰ دلار]). قیمت سهام تسلا فقط به اندازهی ۲.۵ درصد افزایش یافت، ولی معاملهی شما با مارجین، ۱۲.۵ درصد سود برایتان به همراه دارد.
ولی اگر متاسفانه قیمت تسلا ۱۵ دلار به ازای هر سهم کاهش یابد، یعنی به قیمت ۵۸۵ دلار برسد، شما ۱۵۰ دلار از دست خواهید داد، یعنی ۱۲.۵ درصد از سپردهتان (با این فرض که شما دستور توقف ضرر ایجاد نکرده باشید).
اگر شما چندین معاملهی باز داشته باشید، یا کلاس داراییتان بسیار پرنوسان باشد و نوسانهای قیمتی بسیار بزرگ و سریعی را تجربه کند، شما ممکن است ناگهان به خودتان بیایید و ببینید در مجموع، در چندین معامله، ضررهای زیادی کردهاید.
اگر دستور توقف ضرر ایجاد نکرده باشید و پول کافی برای پوشش زیانهایتان نیز نداشته باشید، کال مارجین و اهرم یک فراخوان مارجین یا مارجین کال دریافت خواهید کرد - درخواست وجوه اضافی که در بخشهای بعدی مفصل توضیح خواهیم داد. فراخوان مارجین در نگاه معاملهگران به عنوان یک اتفاق بد تلقی میشود و هیچ کس دوست ندارد با آن مواجه شود، ولی این فراخوان در حقیقت، آخرین اقدام حفاظتی از شما است تا به یک معاملهگر ورشکسته تبدیل نشوید. معاملهگران بسیاری با فراخوان مارجین رو به رو شدهاند و درسهای مختلفی از آن آموختهاند.
الزامات مارجین
پول مورد نیاز برای باز کردن یک معامله دارای نامهای مختلفی است؛ مارجین، مارجین اولیه، مارجین سپرده، یا الزامات مارجین. در این مقاله، به آن مارجین اولیه میگوییم.
میزان مورد نیاز برای مارجین اولیه دقیقا به دارایی مورد نظرتان بستگی دارد. این رقم بر اساس درصدی از قیمت داراییتان محاسبه میشود که به آن نسبت مارجین گفته میشود. هر نوع ابزار مالی دارای مارجین اولیهی مخصوص به خودش است.
در معاملات CFD، بسیاری از جفت ارزهای فارکس دارای الزامات مارجین ۳.۳۳۳ درصدی، شاخصها و کالاهای محبوب نظیر طلا دارای الزامات مارجین ۵ درصدی، و داراییهای پرریسکتری نظیر ارزهای دیجیتال نیز ممکن است دارای مارجین اولیهی ۵۰ درصدی باشند.
اگر به طور همزمان دارای چندین پوزیشن باز (چند معاملهی مختلف) باشید، جمع ترکیبی مارجین اولیه برای هر معامله «مارجین استفادهشده (used margin)» نامیده میشود. به هر مقدار پول باقیمانده برای باز کردن معاملات جدید نیز مارجین آزاد (free margin) گفته میشود.
علاوه بر پولی که برای معاملات فردی واریز میکنید، باید وجوهی نیز در حسابتان داشته باشید تا بتوانید ضررهای بالقوهتان را پوشش دهید. به این مقدار پول نیز مارجین کلی (overall margin) گفته میشود. همیشه باید به اندازهی کافی پول در حسابتان داشته باشید تا بتوانید ۱۰۰ درصد ضررهای معاملاتیتان را پوشش دهید.
حساب مارجین
حساب مارجین چیست؟
برای انجام معامله با مارجین، باید حساب خاصی را افتتاح کنید که به آن، حساب مارجین گفته میشود. این حسابی است نزد کارگزارتان که با پرداخت پول (قرض یا اهرم) به شما، جهت افزایش ارزش معاملاتتان، موافقت کرده است. استفاده از یک حساب مارجین به این معنی است که شما میتوانید احتمال یا اندازهی سودهایتان را افزایش دهید، و البته، به همین ترتیب، میزان ریسک و اندازهی ضررهایتان را نیز بیشتر کنید.
حساب مارجین در فیلمهای سینمایی
حسابهای مارجین توسط فیلمسازان بزرگ هالیوودی به فرهنگ عامه معرفی شدهاند. شاید نام فیلم مارجین کال (Margin Call) با بازی کوین اسپیسی و استنلی توچی به گوشتان خورده باشد. این داستان دربارهی این است که وقتی شرکتهای سرمایهگذاری بیش از اندازه از اهرم استفاده میکنند، و حساب مارجین آنها بیارزش میشود چه بر سرشان میآید. اماکن تجاری (Trading Places) با بازی ادی مورفی و دن اکروید نیز به موضوع مشابهای اشاره دارد.
هر آنچه باید دربارهی حسابهای مارجین بدانید
شما با استفاده از یک حساب مارجین کارگزاری سهام، میتوانید تا ۵۰ درصد از قیمت خرید سهام را قرض بگیرید. با استفاده از حساب مارجین CFD حتی میتوانید درصدهای بیشتری را نیز به صورت قرضی به دست بیاورید. به مبلغی که خودتان واریز میکنید، مارجین مورد نیاز، سپرده، یا اولیه گفته میشود. نوع دوم مارجین که با نامهای مارجین نگهداری یا مارجین کلی شناخته میشود، به هرگونه وجه اضافی اشاره دارد که برای جبران کاهش ارزش داراییها و به عنوان وثیقه باید به حسابتان واریز کنید.
در این مقالات، از دو اصطلاح مارجین اولیه و مارجین نگهداری استفاده میکنیم.
مارجین و کال مارجین در بازارهای مالی چیست؟
در دنیای ترید و معامله گری، برخی اتفاقات به عنوان کابوسی است که ممکن است برای هر معاملهگر در هر نقطهای از جهان اتفاق بیافتد. پدیده کال مارجین به عنوان یکی از بدترین اتفاقاتی که ممکن است برای هر تریدری پیش بیاید. این اتفاق یکی از بزرگترین علل شکست و گاها خودکشی بسیاری از تریدرهای دنیاست. بسیاری از تریدرهای وال استریت به جهت کال مارجین شدن (صفر شدن حسابهای معاملاتی) حسابهای میلیاردی، راهی زندان شده یا دست به خود کشی میزنند. همچنین یک تریدر مبتدی باید بداند فرمول محاسبه مارجین چیست؟ و چرا و چه کال مارجین و اهرم زمانی کال مارجین اتفاق میافتد. در این مطلب آموزش فارکس قصد داریم تا به تعریف مارجین، نحوه پیش بینی وضعیت قبل از کال مارجین و نحوه خروج از این وضعیت بپردازیم.
مفهوم مارجین در فارکس چیست؟
مارجین در فارکس سرمایه ای است که معامله گر برای معامله خود ضمانت میکند. مارجین همان پول اولیه است که شما در اختیار بروکر قرار میدهید تا بروکر برای معاملات فارکس ، رمز ارز و … به شما اعتبار دهد. همانطور که در مقاله اهرم در فارکس خدمت شما عرض کردم ، فارکس بازار بزرگیست و حجم معاملات هم بالاست ، معامله گران نیاز دارند برای فعالیت در این بازار و کسب سود مناسب ، سرمایه قابل توجهی را داشته باشند. اما خبر خوب این است که بدلیل وجود مفهوم اهرم (LEVERAGE) نیازی نیست که تمام سرمایه یک معامله را داشته باشیم و میتوانیم با مبلغ کم معامله بزرگتری را مدیریت کنیم.
تفاوت بین سرمایه اصلی شما (مارجین) و حجم واقعی یک معامله ، از بروکر قرض گرفته میشود و زمان اتمام معامله به بروکر برگردانده میشود. برای واضح شدن مطلب به مثال زیر توجه فرمایید:
- حجم معامله: 10،000 دلار
- مارجین: 333 دلار
- مارجین لِول: 3.33%
ارتباط بین مارجین و اهرم
قبل از اینکه ادامه بدم ، مهمه که در مورد ضریب اهرم یا اصطلاح انگلیسی آن یعنی لِوریج اطلاع داشته باشید ، چون مارجین و لوریج خیلی به هم مرتبط هستند. درواقع این دوتا رابطه عکس دارند ، هرچه قدر مارجین بیشتری داشته باشیم ، اهرم کمتری استفاده خواهیم کرد. به خاطر اینکه معامله گر ، برای معامله بیشتر از سرمایه خودش استفاده میکند و بنابراین پول کمتری از بروکر قرض میگیرد.
ضریب اهرم برای معامله گر سود سرشار و البته در صورت پیشبینی غلط ضرر سنگینی هم به همراه خواهد داشت. برای همین احتیاط در استفاده به جای آن اهمیت زیادی دارد. بروکرها با توجه به قوانین ریگولاتوری خود اهرم های متفاوتی را به مشتریان خود ارائه میدهند.
بگذارید مطلب را ساده کنم. شما در معاملات وقتی با 100 دلار (که با اهرم 100 همان 0.1 لات میشود) معامله میکنید در ستونی جداگانه در پایین متاتریدر، میزان سود یا ضرر را مشاهده میکنید. ولی دقت کنید که این سود یا ضرر روی حجم معاملاتی شما (همان 100 دلار) کم یا زیاد نمیشود بلکه روی باقیمانده حسابتان که وارد معامله نکرده اید کسر یا اضافه میگردد. بنابراین شما نمیتوانید کل سرمایه تان را وارد معامله کنید چون در این صورت درصورت ضرر (کسر شدن) موجودی در قسمتی که وارد معامله نشده وجود ندارد که بخواهد از آن کسر کند. بنابراین نمیتوان همه موجودی را وارد معامله کرد.
به این ترتیب هرگاه وارد معامله ای شوید پول باقیمانده در حساب شما به دو قسمت تقسیم کال مارجین و اهرم میشود. یک قسمت همان است که نمیتوانید وارد معاملات کنید که به این قسمت مارجين (margin) یا حاشیه اطمینان میگویند. قسمت دیگری هم هست که میتوانید از آن در معاملات دیگر استفاده نمایید. این قسمت به free margin معروف است.
وضعیت حسابهای معاملاتی
هر معاملهگری برای فعالیت در بازارهای مالی، قبل از پوزیشن گیری خرید و فروش، باید حساب معاملاتی خود را شارژ کند. ماهیت تعهدی بازار مالی، ایجاب میکند تا فروشنده یا خریدار، مبلغی را به عنوان تضمین معامله (در روز سررسید) به حساب عملیاتی خود واریز کند. این مبلغ بعد از پوزیشن گیری توسط بروکر در حساب معاملهگر برای تضمین بلوکه میشود. با توجه به میزان موجودی حساب معاملاتی به مبلغ تضمین، حساب معاملاتی دارای سه وضعیت زیر است:
- وضعیت نرمال
- وضعیت در خطر (At Risk)
- وضعیت کال مارجین
- وضعیت نرمال
اگر بعد از تسویه حساب، معاملهگر سود کند، حساب معاملاتی معاملهگر به میزان سود (منهای کارمزد بروکر) افزایش مییابد. در این شرایط، موجودی حساب معاملاتی یا بیشتر از مبلغ تضمین اولیه است یا با این مبلغ برابر است. در این شرایط گفته میشود، حساب در وضعیت نرمال قرار دارد.
وضعیت در خطر (At Risk)
اگر بعد از تسویه، تریدر ضرر کند، از موجودی حساب معاملاتی وی کم میشود. بر اساس قرار دادهای آتی، در صورتی که موجودی حساب معاملاتی تا ۳۰ درصد از وجه اولیه کمتر باشد، مشکلی به وجود نمیآید. در واقع موجودی حساب معاملاتی حداقل باید به اندازه ۷۰ درصد سرمایه اولیه باشد.
زمانی که موجودی حساب معاملاتی تریدر از وجه تضمین اولیه کمتر شود، اما موجودی بیشتر از ۷۰ درصد مبلغ تضمین باشد، در این صورت گفته میشود حساب در وضعیت خطر (At Risk) قرار دارد. در این وضعیت هر چند میزان موجودی پایینتر از مقدار تضمین وجه است، اما چون نسبت موجودی به حداقل وجه تضمین در سطح بالایی قرار دارد، مشکلی برای تریدر پیش نمیآید. تریدر تنها کاری که باید انجام دهد این است که موجودی خود را کنترل کند تا میزان آن از حد مورد نظر پایینتر نیاید و به عبارت دیگر کال مارجین نشود.
وضعیت کال مارجین (margin call)
اگر موجودی حساب معاملاتی بعد از تسویه، مثلا از ۷۰ درصد مبلغ تضمین اولیه کمتر شود (حتی ۱ ریال کمتر باشد)، گفته میشود حساب معاملاتی وی در وضعیت کال مارجین قرار دارد. به عبارت دیگر، کال مارجین وضعیتی است که میزان ضرر معاملات از ۷۰ درصد مبلغ تضمین اولیه بیشتر میشود.
دیدگاه شما