یادگیری اصطلاحات بورس

آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

نماد، نام اختصاری شرکت های پذیرفته شده در بورس است. برای مثال، نماد شرکت داروسازی سبحان در بورس، دسبحا است. حرف اول نماد، برگرفته از صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد و بخش دوم نماد، در واقع خلاصه نام شرکت است. مثلا در نماد خساپا، حرف خ بیانگر صنعت خودرو و کلمه ساپا، مخفف سایپا است. فعالان بورس ، عمدتا به جای استفاده از نام کامل شرکت ها، نماد آنها را بکار می یادگیری اصطلاحات بورس برند.

توقف نماد

گاهی اوقات، معاملات سهام برخی از شرکت ها در بورس به طور موقت، متوقف می شود که در این حالت، اصطلاحا می گویند نماد شرکت متوقف شده است. توقف نماد زمانی اتفاق می افتد که رویداد با اهمیتی در خصوص آن شرکت اتفاق افتاده باشد. به نحوی که این رویداد بتواند موجب افزایش یا کاهش بیش از اندازه قیمت سهام شرکت شود. برای مثال، قبل از برگزاری مجامع سالیانه شرکت، نماد آن شرکت متوقف می شود، زیرا در مجمع سالیانه، سود سهامداران مشخص خواهد شد و این موضوع، می تواند بر قیمت سهم بعد از مجمع، تاثیر زیادی داشته باشد. این امر، به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا پس از انتشار اطلاعات کامل و شفاف شدن وضعیت شرکت، در شرایط یکسان و عادلانه، در خصوص خرید، فروش و یا نگهداری آن سهم تصمیم گیری کنند.

مجامع شرکت های پذیرفته شده در بورس

به گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت که به منظور تصمیم گیری در خصوص مسائل مهم شرکت برگزار می شود، مجمع گفته می شود. سهامداران شرکت، متناسب با میزان سهم خود، در مجامع حق رای دارند. هیئت مدیره شرکت موظف است حداقل 10 روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی برگزاری مجمع را در روزنامه کثیرالانتشار که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده است، منتشر کند تا سهامداران از این موضوع مطلع شوند. همچنین آگهی برگزاری مجمع در سایت کدال نیز منتشر می شود. مجامع شرکت ها به دو دسته تقسیم می شوند:

مجمع عمومی عادی سالیانه: هیئت مدیره شرکت موظف است هر سال یکبار، سهامداران شرکت را دعوت کرده و گزارش عملکرد سالیانه خود را به سهامداران ارائه نماید. به این گردهمایی، مجمع عمومی سالیانه گفته می شود. در مجمع عمومی سالیانه، همچنین در خصوص موارد مهمی مانند میزان سود تقسیمی به سهامداران و انتخاب اعضای هیئت مدیره، رای گیری می شود.

مجمع فوق العاده: غیر از مجمع سالیانه، هر مجمع دیگری که توسط شرکت برگزار شود، مجمع فوق العاده نام دارد. در مجامع فوق العاده عمدتا در خصوص مواردی مانند افزایش سرمایه شرکت، تغییر نشانی و نام شرکت و … تصمیم گیری می شود.

سال مالی

سال مالی، دوره یک ساله ای است که مبنای محاسبه سود و زیان و سایر گزارش های مالی شرکت می باشد. به عنوان مثال سال مالی شرکت ایران خودرو از ابتدای فروردین تا پایان اسفند هر سال می باشد. در پایان سال مالی، مجمع سالیانه شرکت برگزار و عملکرد هیئت مدیره در طول سال مالی ، مورد ارزیابی سهامداران قرار می گیرد. هیئت مدیره شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 4 ماه پس از پایان سال مالی شرکت، مجمع عادی سالیانه را برگزار کند.

صورت سود و زیان

سود آوری شرکت یکی از عوامل بسیار مهم در تصمیم گیری برای خرید سهام آن شرکت است که شرکت ها در صورت سود و زیان که در پایان سال مالی خود منتشر می کنند، سهامداران را از میزان سودآوری شرکت مطلع می کنند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش، میزان هزینه ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل مشاهده است.

ترازنامه

علاوه بر سود آوری شرکت، سرمایه گذاران باید به میزان دارایی ها و بدهی های شرکت نیز باید توجه کنند. ترازنامه که همانند صورت سود و زیان، در پایان دوره مالی شرکت برای اطلاع سهامداران منتشر می شود، همانند یک تصویر واضح و شفاف، وضعیت شرکت را از نظر میزان دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام نشان می دهد. در ترازنامه، دارایی های شرکت، وجوه نقد، املاک، تجهیزات و ماشین آلات، همچنین میزان تعهدات و تسهیلات و بدهی های شرکت به بانک ها، تامین کنندگان مواد اولیه و …. نشان داده می شود و در نهایت، آنچه که به عنوان سرمایه سهامداران شرکت یا اصطلاحا حقوق صاحبان سهام، پس از کسر بدهی های شرکت از دارایی های آن باقی می ماند، قابل مشاهده است.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد ((بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد، جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است)). به تعبیری دیگر صورت جریان وجوه نقد به بررسی تغییرات وجود نقد یک شرکت در فاصله زمانی بین دو صورت مالی می پردازد.

سود هر سهم (EPS)

هر گاه کل سود پس از کسر مالیات را که شرکت در پایان سال مالی خود، بدست می آورد، بر تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر سود هر سهم (EPS) است.

برای مثال، اگر بر اساس اطلاعات مندرج در صورت سود و زیان، کل سود خالص شرکت در پایان سال مالی 20 میلیارد ریال و تعداد سهام شرکت هم 10 میلیون سهم باشد، هر سهم 2000 ریال (10000000+20000000000) خواهد بود:

سود تقسیمی هر سهم (DPS)

شرکت ها ممکن است همه سودی که به دست می آورند را بین سهامداران توزیع نکنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه های توسعه ای شرکت، نگه دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحا DPS می گویند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند یعنی اگر شخصی سهام یک شرکت را قبل از برگزاری مجمع عادی آن بفروشد دیگر سود تقسیمی به وی تعلق نمی گیرد. اگر در مثال قبل، شرکت به ازای هر سهم، 1500 ریال از 2000 ریال سود را توزیع کند. DPS شرکت 1500 ریال خواهد بود. تصمیم گیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رای گیری از سهامداران انجام می شود. شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 8 ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد.

سرمایه گذاران باید هنگام انتخاب سهام، به سیاست شرکت در توزیع سود توجه داشته باشند، برخی از شرکت ها ممکن است درصد کمی از سود خود را تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن همه سود خود را تقسیم کنند. برای مثال، افرادی که دریافت سود مستمر برای آنها مطلوبیت دارد، ترجیح می دهند سهام شرکت هایی را بخرند که سود تقسیمی آنها بیشتر است، اما افرادی که دید بلند مدت تری دارند، بیشتر به سراغ شرکت هایی می روند که به جای درصد تقسیم سود زیاد، بخش عمده سود سالیانه را صرف توسعه فعالیت های شرکت می کنند.

پیش بینی سود

مدیران شرکت قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکردشان در سال های گذشته و برنامه هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش بینی درآمد هر سهم (EPS) سال آینده را اعلام می کنند و به صورت فصلی یعنی هر سه ماه یکبار در طی سال این پیش بینی را با توجه به عملکرد واقعی بازنگری می کنند. تمامی این اطلاعات با توجه به اینکه هنوز سال مالی شرکت به پایان نرسیده است، ((پیش بینی)) است. بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم (EPS) واقعی اعلام خواهد شد. به عنوان مثال، شرکت الف در پایان سال 1395 پیش بینی می کند که در پایان سال مالی 1396، به ازای هر سهم 3000 ریال سود بدست آورد.

تعدیل سود

شرکت های پذیرفته شده در بورس موظفند در دوره های سه ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و علاوه بر مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش بینی جدید خود از میزان سود آوری شرکت را بر اساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند. این تغییرات در سود پیش بینی شده را تعدیل سود می گویند. سرمایه گذاران باید در تصمیم گیری های خود، به تعدیل سود سهام توجه داشته باشند.

مثال: شرکت الف پیش بینی کرده است که در پایان سال مالی 1395، 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت یادگیری اصطلاحات بورس شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش بینی خود را تغییر داده و از 3000 ریال به 3200 ریال افزایش می دهد. همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد شش ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود 3200 ریالی با ادامه شرایط فعلی قابل تحقق نیست و پیش بینی سود شرکت، باید به 2900 ریال کاهش یابد.

درصد تحقق سود

در مثال بالا شرکت در ابتدای سال 1395 پیش بینی کرده بود که در پایان سال 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اگر در پایان سال، میزان سود تحقق یافته این شرکت به ازای هر سهم، 2700 ریال باشد، به این معناست که شرکت الف توانسته است 95 درصد سود پیش بینی شده خود را محقق کند. هر اندازه درصد تحقق سود یک شرکت بالاتر باشد، نشان دهنده پیش بینی دقیق تر و عملکرد بهتر آن شرکت خواهد بود.

نسبت P/E

P/E نسبت قیمت به درآمد می باشد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظر می باشد. اگر یک شرکت پی به ای یک داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از یک سال برابر خود سرمایه گذاری تان می شود. بسیاری از افراد بر اساس این نسبت در مورد خرید و فروش سهام بورس تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که نسبت پی به ای پایان نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر (از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و نسبت پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.

صف خرید و فروش

هنگامی که خریداران زیادی برای یک سهم وجود داشته باشند ولی فروشنده ای برای آن وجود نداشته باشد، اصطلاحا می گویند برای آن سهم صف خرید تشکیل شده است. تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به آن سهم است.

در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضه یک سهم در بورس، بشتر از حجم تقاضا برای آن سهم باشد، براس سهم مذکور صف فروش شکل می گیرد. تشکیل صف فروش برای یک سهم، حاکی از بی رغبتی سرمایه گذاران به آن سهم است.

دامنه نوسان

منظور از دامنه نوسان ، حداکثر افزایش یا کاهشی است که قیمت سهام شرکت، در یک روز می تواند داشته باشد. در حال حاضر، دامنه نوسان قیمت سهام در بورس تهران و فرابورس 5 درصد می باشد. به این معنا که مثلا اگر قیمت سهم الف در بورس تهران، در ابتدای روز 1000 ریال باشد، قیمت این سهم در پایان ساعت معاملات آن روز حداکثر می تواند 50 ریال افزایش و یا 50 ریال کاهش داشته باشد. دامنه نوسان با این هدف تعیین شده است که در مواقع بحرانی یا در مواردی که بازار تحت تاثیر رفتارهای هیجانی برخی سهامداران، به ویژه سهامداران خرد قرار دارد، از بروز نوسانات شدید در قیمت سهام و در نتیجه، ضرر و زیان هنگفت سهامداران جلوگیری شود.

حجم مبنا

حجم مبنا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. بنابراین، در صورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز کمتر ار حجم مبناباشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

قیمت پایانی سهم

قیمت پایانی سهام یک شرکت، در واقع میانگین قیمت هایی است که آن سهم در طول روز، بر اساس آن قیمت ها معامله شده است. قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، بر اساس آن قیمت آغاز می شود و لزوما قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست. اگر میزان معاملات بر روی یک سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت آن سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده بر اساس مقررات خواهد بود. طبیعتا اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا بوده باشد، میانگین محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانیسهم در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت می شود.

کد معاملاتی یا کد بورسی

عبارت است از کدی ثابت که به سهامداران اختصاص داده می شود تا در هنگام خرید و فروش سهام از آن استفاده کنند. این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی افراد به همراه یک عدد ثابت است که در معاملات سهام، کارکردی مشابه شماره حساب در نقل و انتقالات بانکی را دارد. مثلا فردی که نام خانوادگی او حسنی است ممکن است کدی به صورت حسن 05623 داشته باشد. برای خرید و فروش سهام، دریافت کد معاملاتی الزامی است. شرکت های کارگزاری این کار را برای سهولت در امر خرید و فروش سهام انجام می دهند. یعنی یک بار مدارک شناسایی شما را می گیرند و به جای آن به شما کدی می دهند که در معاملات همواره با آن کد شناسایی می شوید.

سهام شناور آزاد

مقدار سهمی است که انتظار می رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی در صورت اخذ قیمت مناسب، آن را برای فروش ارائه می کنند. مثلا فرض کنید 80 درصد سهام شرکتی در اختیار شرکت الف است و هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را بفروشد، پس این شرکت فقط 20 درصد سهام شناور آزاد دارد که قابل معامله است و جابجا می شود. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی گردد و سهامداران راهبردی مشخص کردند. به بیان دیگر سهام شناور آزاد همان نسبتی از سهام یک شرکت است که در بازار قابل معامله است و در فرآیند معاملات بین سهامداران مختلف جا به جا می شود. عرضه و تقاضای این بخش از سهام است که قیمت سهام شرکت را تعیین می کند و قابلیت نقد شوندگی سهام را نشان می دهد و بخش بلوکه شده به دلیل عدم حضور در فرایند عرضه و تقاضای روزانه، در نوسان و تعیین قیمت سهام تاثیری ندارد.

آموزش بورس قسمت هفدهم – اصطلاحات رایج بورس

نماد، نام اختصاری شرکت های پذیرفته شده در بورس است. برای مثال، نماد شرکت داروسازی سبحان در بورس، دسبحا است. حرف اول نماد، برگرفته از صنعتی است که شرکت در آن قرار دارد و بخش دوم نماد، در واقع خلاصه نام شرکت است. مثلا در نماد خساپا، حرف خ بیانگر صنعت خودرو و کلمه ساپا، مخفف سایپا است. فعالان بورس ، عمدتا به جای استفاده از نام کامل شرکت ها، نماد آنها را بکار می برند.

توقف نماد

گاهی اوقات، معاملات سهام برخی از شرکت ها در بورس به طور موقت، متوقف می شود که در این حالت، اصطلاحا می گویند نماد شرکت متوقف شده است. توقف نماد زمانی اتفاق می افتد که رویداد با اهمیتی در خصوص آن شرکت اتفاق افتاده باشد. به نحوی که این رویداد بتواند موجب افزایش یا کاهش بیش از اندازه قیمت سهام شرکت شود. برای مثال، قبل از برگزاری مجامع سالیانه شرکت، نماد آن شرکت متوقف می شود، زیرا در مجمع سالیانه، سود سهامداران مشخص خواهد شد و این موضوع، می تواند بر قیمت سهم بعد از مجمع، تاثیر زیادی داشته باشد. این امر، به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا پس از انتشار اطلاعات کامل و شفاف شدن وضعیت شرکت، در شرایط یکسان و عادلانه، در خصوص خرید، فروش و یا نگهداری آن سهم تصمیم گیری کنند.

مجامع شرکت های پذیرفته شده در بورس

به گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت که به منظور تصمیم گیری در خصوص مسائل مهم شرکت برگزار می شود، مجمع گفته می شود. سهامداران شرکت، متناسب با میزان سهم خود، در مجامع حق رای دارند. هیئت مدیره شرکت موظف است حداقل 10 روز قبل از برگزاری مجمع، آگهی برگزاری مجمع را در روزنامه کثیرالانتشار که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده است، منتشر کند تا سهامداران از این موضوع مطلع شوند. همچنین آگهی برگزاری مجمع در سایت کدال نیز منتشر می شود. مجامع شرکت ها به دو دسته تقسیم می شوند:

مجمع عمومی عادی سالیانه: هیئت مدیره شرکت موظف است هر سال یکبار، سهامداران شرکت را دعوت کرده و گزارش عملکرد سالیانه خود را به سهامداران ارائه نماید. به این گردهمایی، مجمع عمومی سالیانه گفته می شود. در مجمع عمومی سالیانه، همچنین در خصوص موارد مهمی مانند میزان سود تقسیمی به سهامداران و انتخاب اعضای هیئت مدیره، رای گیری می شود.

مجمع فوق العاده: غیر از مجمع سالیانه، هر مجمع دیگری که توسط شرکت برگزار شود، مجمع فوق العاده نام دارد. در مجامع فوق العاده عمدتا در خصوص مواردی مانند افزایش سرمایه شرکت، تغییر نشانی و نام شرکت و … تصمیم گیری می شود.

سال مالی

سال مالی، دوره یک ساله ای است که مبنای محاسبه سود و زیان و سایر گزارش های مالی شرکت می باشد. به عنوان مثال سال مالی شرکت ایران خودرو از ابتدای فروردین تا پایان اسفند هر سال می باشد. در پایان سال مالی، مجمع سالیانه شرکت برگزار و عملکرد هیئت مدیره در طول سال مالی ، مورد ارزیابی سهامداران قرار می گیرد. هیئت مدیره شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 4 ماه پس از پایان سال مالی شرکت، مجمع عادی سالیانه را برگزار کند.

صورت سود و زیان

سود آوری شرکت یکی از عوامل بسیار مهم در تصمیم گیری برای خرید سهام آن شرکت است که شرکت ها در صورت سود و زیان که در پایان سال یادگیری اصطلاحات بورس مالی خود منتشر می کنند، سهامداران را از میزان سودآوری شرکت مطلع می کنند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش، میزان هزینه ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل مشاهده است.

ترازنامه

علاوه بر سود آوری شرکت، سرمایه گذاران باید به میزان دارایی ها و بدهی های شرکت نیز باید توجه کنند. ترازنامه که همانند صورت سود و زیان، در پایان دوره مالی شرکت برای اطلاع سهامداران منتشر می شود، همانند یک تصویر واضح و شفاف، وضعیت شرکت را از نظر میزان دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام نشان می دهد. در ترازنامه، دارایی های شرکت، وجوه نقد، املاک، تجهیزات و ماشین آلات، همچنین میزان تعهدات و تسهیلات و بدهی های شرکت به بانک ها، تامین کنندگان مواد اولیه و …. نشان داده می شود و در نهایت، آنچه که به عنوان سرمایه سهامداران شرکت یا اصطلاحا حقوق صاحبان سهام، پس از کسر بدهی های شرکت از دارایی های آن باقی می ماند، قابل مشاهده است.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد ((بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان آن واحد، جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است)). به تعبیری دیگر صورت جریان وجوه نقد به بررسی تغییرات وجود نقد یک شرکت در فاصله زمانی بین دو صورت مالی می پردازد.

سود هر سهم (EPS)

هر گاه کل سود پس از کسر مالیات را که شرکت در پایان سال مالی خود، بدست می آورد، بر تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر سود هر سهم (EPS) است.

برای مثال، اگر بر اساس اطلاعات مندرج در صورت سود و زیان، کل سود خالص شرکت در پایان سال مالی 20 میلیارد ریال و تعداد سهام شرکت هم 10 میلیون سهم باشد، هر سهم 2000 ریال (10000000+20000000000) خواهد بود:

سود تقسیمی هر سهم (DPS)

شرکت ها ممکن است همه سودی که به دست می آورند را بین سهامداران توزیع نکنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه های توسعه ای شرکت، نگه دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحا DPS می گویند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند یعنی اگر شخصی سهام یک شرکت را قبل از برگزاری مجمع عادی آن بفروشد دیگر سود تقسیمی به وی تعلق نمی گیرد. اگر در مثال قبل، شرکت به ازای هر سهم، 1500 ریال از 2000 ریال سود را توزیع کند. DPS شرکت 1500 ریال خواهد بود. تصمیم گیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رای گیری از سهامداران انجام می شود. شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت 8 ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد.

سرمایه گذاران باید هنگام انتخاب سهام، به سیاست شرکت در توزیع سود توجه داشته باشند، برخی از شرکت ها ممکن است درصد کمی از سود خود را تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن همه سود خود را تقسیم کنند. برای مثال، افرادی که دریافت سود مستمر برای آنها مطلوبیت دارد، ترجیح می دهند سهام شرکت هایی را بخرند که سود تقسیمی آنها بیشتر است، اما افرادی که دید بلند مدت تری دارند، بیشتر به سراغ شرکت هایی می روند که به جای درصد تقسیم سود زیاد، بخش عمده سود سالیانه را صرف توسعه فعالیت های شرکت می کنند.

پیش بینی سود

مدیران شرکت قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکردشان در سال های گذشته و برنامه هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش بینی درآمد هر سهم (EPS) سال آینده را اعلام می کنند و به صورت فصلی یعنی هر سه ماه یکبار در طی سال این پیش بینی را با توجه به عملکرد واقعی بازنگری می کنند. تمامی این اطلاعات با توجه به اینکه هنوز سال مالی شرکت به پایان نرسیده است، ((پیش بینی)) است. بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم (EPS) واقعی اعلام خواهد شد. به عنوان مثال، شرکت الف در پایان سال 1395 پیش بینی می کند که در پایان سال مالی 1396، به ازای هر سهم 3000 ریال سود بدست آورد.

تعدیل سود

شرکت های پذیرفته شده در بورس موظفند در دوره های سه ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و علاوه بر مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش بینی جدید خود از میزان سود آوری شرکت را بر اساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند. این تغییرات در سود پیش بینی شده را تعدیل سود می گویند. سرمایه گذاران باید در تصمیم گیری های خود، به تعدیل سود سهام توجه داشته باشند.

مثال: شرکت الف پیش بینی کرده است که در پایان سال مالی 1395، 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش بینی خود را تغییر داده و از 3000 ریال به 3200 ریال افزایش می دهد. همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد شش ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود 3200 ریالی با ادامه شرایط فعلی قابل تحقق نیست و پیش بینی سود شرکت، باید به 2900 ریال کاهش یابد.

درصد تحقق سود

در مثال بالا شرکت در ابتدای سال 1395 پیش بینی کرده بود که در پایان سال 3000 ریال سود به ازای هر سهم بدست آورد. اگر در پایان سال، میزان سود تحقق یافته این شرکت به ازای هر سهم، 2700 ریال باشد، به این معناست که شرکت الف توانسته است 95 درصد سود پیش بینی شده خود را محقق کند. هر اندازه درصد تحقق سود یک شرکت بالاتر باشد، نشان دهنده پیش بینی دقیق تر و عملکرد بهتر آن شرکت خواهد بود.

نسبت P/E

P/E نسبت قیمت به درآمد می باشد که نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظر می باشد. اگر یک شرکت پی به ای یک داشته باشد یعنی سود سرمایه گذاری شما بعد از یک سال برابر خود سرمایه گذاری تان می شود. بسیاری از افراد بر اساس این نسبت در مورد خرید و فروش سهام بورس تصمیم می گیرند. در محاوره عمومی گفته می شود که نسبت پی به ای پایان نشان دهنده ریسک کمتر و در عوض سود کمتر (از لحاظ افزایش قیمت سهم) است و نسبت پی به ای بیشتر نشان دهنده ریسک بیشتر ولی سود بیشتر است.

صف خرید و فروش

هنگامی که خریداران زیادی برای یک سهم وجود داشته باشند ولی فروشنده ای برای آن وجود نداشته باشد، اصطلاحا می گویند برای آن سهم صف خرید تشکیل شده است. تشکیل صف خرید برای یک سهم نشان دهنده اقبال سرمایه گذاران به آن سهم است.

در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضه یک سهم در بورس، بشتر از حجم تقاضا برای آن سهم باشد، براس سهم مذکور صف فروش شکل می گیرد. تشکیل صف فروش برای یک سهم، حاکی از بی رغبتی سرمایه گذاران به آن سهم است.

دامنه نوسان

منظور از دامنه نوسان ، حداکثر افزایش یا کاهشی است که قیمت سهام شرکت، در یک روز می تواند داشته باشد. در حال حاضر، دامنه نوسان قیمت سهام در بورس تهران و فرابورس 5 درصد می باشد. به این معنا که مثلا اگر قیمت سهم الف در بورس تهران، در ابتدای روز 1000 ریال باشد، قیمت این سهم در پایان ساعت معاملات آن روز حداکثر می تواند 50 ریال افزایش و یا 50 ریال کاهش داشته باشد. دامنه نوسان با این هدف تعیین شده است که در مواقع بحرانی یا در مواردی که بازار تحت تاثیر رفتارهای هیجانی برخی سهامداران، به ویژه سهامداران خرد قرار دارد، از بروز نوسانات شدید در قیمت سهام و در نتیجه، ضرر و زیان هنگفت سهامداران جلوگیری یادگیری اصطلاحات بورس شود.

حجم مبنا

حجم مبنا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. بنابراین، در صورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز کمتر ار حجم مبناباشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

قیمت پایانی سهم

قیمت پایانی سهام یک شرکت، در واقع میانگین قیمت هایی است که آن سهم در طول روز، بر اساس آن قیمت ها معامله شده است. قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، بر اساس آن قیمت آغاز می شود و لزوما قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست. اگر میزان معاملات بر روی یک سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت آن سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده بر اساس مقررات خواهد بود. طبیعتا اگر حجم معاملات سهم حداقل به اندازه حجم مبنا بوده باشد، میانگین محاسبه شده، به عنوان قیمت پایانیسهم در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. اما اگر حجم معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت سهم هم کاسته شده و قیمت پایانی، بر این اساس محاسبه و در سامانه معاملات ثبت می شود.

کد معاملاتی یا کد بورسی

عبارت است از کدی ثابت که به سهامداران اختصاص داده می شود تا در هنگام خرید و فروش سهام از آن استفاده کنند. این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی افراد به همراه یک عدد ثابت است که در معاملات سهام، کارکردی مشابه شماره حساب در نقل و انتقالات بانکی را دارد. مثلا فردی که نام خانوادگی او حسنی است ممکن است کدی به صورت حسن 05623 داشته باشد. برای خرید و فروش سهام، دریافت کد معاملاتی الزامی است. شرکت های کارگزاری این کار را برای سهولت در امر خرید و فروش سهام انجام می دهند. یعنی یک بار مدارک شناسایی شما را می گیرند و به جای آن به شما کدی می دهند که در معاملات همواره با آن کد شناسایی می شوید.

سهام شناور آزاد

مقدار سهمی است که انتظار می رود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی در صورت اخذ قیمت مناسب، آن را برای فروش ارائه می کنند. مثلا فرض کنید 80 درصد سهام شرکتی در اختیار شرکت الف است و هیچ وقت هم نخواهد آن سهام را بفروشد، پس این شرکت فقط 20 درصد سهام شناور آزاد دارد که قابل معامله است و جابجا می شود. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی گردد و سهامداران راهبردی مشخص کردند. به بیان دیگر سهام شناور آزاد همان نسبتی از سهام یک شرکت است که در بازار قابل معامله است و در فرآیند معاملات بین سهامداران مختلف جا به جا می شود. عرضه و تقاضای این بخش از سهام است که قیمت سهام شرکت را تعیین می کند و قابلیت نقد شوندگی سهام را نشان می دهد و بخش بلوکه شده به دلیل عدم حضور در فرایند عرضه و تقاضای روزانه، در نوسان و تعیین قیمت سهام تاثیری ندارد.

آشنایی کامل با اصطلاحات بورسی و اوراق بهادار

چرا دانستن اصطلاحات بورسی مهم است؟ مهم‌ترین اصطلاحات بورسی کدامند؟ ما در این مطلب مهم‌ترین و پر کاربردترین اصطلاحات بورسی را به شما معرفی کرده‌ایم.

برای ورود به بازار بورس و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار باید با اصطلاحات بورسی آشنا شوید. این امر به شما کمک می‌کند تا بتوانید از مکانیسم بازار، پیش از فرو رفتن در آن آگاه شوید. در نتیجه می‌توانید هر گام خود را در بازار بورس به صورت آگاهانه برداشته و کمترین خطر را در معاملات خود بپذیرید. آشنایی با مهمترین اصطلاحات بورسی به شما کمک می‌کند تا بتوانید گام‌های خود را در این بازار محکم‌تر برداشته و خشت اول را با دقت و با کیفیت بگذارید. در این مقاله می‌خواهیم پر کاربردترین اصطلاحات بورسی را به شما آموزش داده و به شما در کسب درآمد از بورس کمک کنیم.

برای اطلاعات در مورد محاسبه ارزش اسمی سهم کلیک کنید.

اهمیت دانستن اصطلاحات بورسی

بسیاری از افراد بدون داشتن هیچ دانشی از اصطلاحات رایج در بورس، وارد این بازار سرمایه‌گذاری می‌شوند. هرچند از دور به نظر می‌رسد که تجارت در بازار بورس نسبتا آسان است و نیازی به زمان و سرمایه زیادی ندارد، اما استفاده نکردن از فرصت آموزش اصطلاحات بورس پیش از ورود به این دنیا، روند تصمیم‌گیری شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. تجهیز کردن خود به برخی از ابزارهای اساسی و آموزش‌های لازم پیش از ورود به این بازار، به شما کمک می‌کند که بتوانید گام‌های محکم‌تری در این بازار برداشته و زودتر کسب درآمد کنید. دنیای بورس یک دنیای جدید است که در آن افراد با زبان خاص خود صحبت می‌کنند. ندانستن اصطلاحات رایج در این زبان و عدم آشنایی با آن‌ها، باعث می‌شود که شما نتوانید با افراد حاضر در این بازار ارتباط برقرار کرده و شرایط را تحلیل کنید.

ندانستن اصطلاحات بورسی چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟

روند کسب درآمد شما با ندانستن اصطلاحات بورسی، با مشکل مواجه می‌شود.

احتمال انجام معاملات با ریسک زیاد و پر خطر افزایش پیدا می‌کند.

عدم آشنایی با یادگیری اصطلاحات بورس مهمترین اصطلاحات بورسی، درآمد و سود شما را در این بازار به حداقل خواهد رساند.

درک بازار برای شما مشکل خواهد شد و سرعت شما در یادگیری شیوه‌های معامله‌گری تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.

بدون دانستن پر کاربردترین اصطلاحات بورسی نمی‌توانید استراتژی‌های مالی خود را تدوین کرده و ایده‌ها و اهداف مالی خود را در این بازار شکل دهید.

مهمترین و پر کاربردترین اصطلاحات بورسی

سهم کوچک‌ترین واحدی است که به وسیله آن مالکیت هرکس بر روی یک شرکت احراز می‌شود. سهام مجموعه‌ای از سهم‌های یک شرکت منفرد یا چندین شرکت است که به یک شخص تعلق دارد. مقدار سهام مشخص می‌کند که یک فرد تا چه حد می‌تواند در امور یک شرکت دخالت کرده و تا چه حد در سود و زیان آن سهیم است.

کارگزاری بورس در واقع یک بنگاه معاملاتی برای خرید و فروش سهام است. کارگزاری‌ها را می‌توان به عنوان واسطه‌ای میان سهامداران و سامانه بورس دانست که به عنوان وکیل تام‌الاختیار دو سوی معامله، فعالیت می‌کنند. هر کارگزاری تنها می‌تواند در زمینه‌ای از بورس فعالیت کند که برای آن مجوز دریافت کرده است. این بنگاه‌های معاملاتی خدمات مختلفی را به سهامداران ارائه می‌دهند.

تحلیل تکنیکال و بنیادی

تحلیل تکنیکال و بنیادی از پر کاربردترین اصطلاحات بورسی هستند. انجام تحلیل‌ها برای درک روند حاکم بر بازار و برداشتن گام بعدی ضروری است. در تحلیل تکنیکال شما باید تاریخچه داده‌ها را بررسی کنید. این تاریخچه شامل قیمت و حجم معاملات است. در نتیجه بر اساس نتایج این تحلیل می‌توانید آینده بازار را پیش بینی کنید. در تحلیل بنیادی یا فاندامنتال، شما باید ارزش اوراق بهادار را بررسی کنید. در این تحلیل باید همه شرایط اقتصادی و مالی تاثیرگذار مانند شرایط کلی صنعت و مدیریت شرکت مورد بررسی قرار بگیرند.

بازار اولیه و ثانویه

در بازار اولیه تنها شرکت‌هایی حضور دارند که سهام خود را برای نخستین‌بار عرضه کرده‌اند. هدف شرکت‌ها از حضور در این بازار، تامین سرمایه مورد نیاز از طریق پذیره‌نویسی و فروش سهام به مردم است. کار پذیره‌نویسی معمولا بر عهده یک بانک یا موسسه، به عنوان نماینده شرکت، گذاشته می‌شود. فعالیت در بازار اولیه برای افرادی که به تازگی وارد بازار بورس شده‌اند، بسیار خوب است زیرا در 90 درصد موارد منجر به سوددهی خواهد شد. اما پس از طی شدن چرخه اولین معامله، شرکت‌ها وارد بازار ثانویه می‌شوند.

آربیتراژ از اصطلاحات بورسی تخصصی است و در مواردی استفاده می‌شود که افراد با استفاده از اختلاف قیمت در بازارهای مختلف، سود به دست می‌آورند. در این فرآیند، معامله‌گران اقدام به خرید سهام در بازاری می‌کنند که قیمت کمتری دارد. سپس از طریق فروش آن در بازارهای دیگر با قیمت بیشتر، کسب سود می‌کنند.

پرتفو یا پرتفوی

یکی دیگر از رایج‌ترین اصطلاحات بورسی، پورتفو یا Portfolio است. این اصطلاح در واقع نامی است که به یک سبد از اوراق بهادار اختصاص یافته است. معامله‌گران معمولا برای اینکه ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند، سهم‌های مختلف را تهیه می‌کنند. بنابراین اگر یک تغییر یک عامل بر روی یک بازار تاثیر منفی گذاشته و رشد بازار دیگری را به دنبال داشته باشد و شما صاحب هردوی این سهم‌ها باشید، این حالت‌های مثبت و منفی تا حد زیادی با هم خنثی خواهند شد.

زمانی که در سامانه سجام ثبت نام کرده و به یک کارگزاری مراجعه می‌کنید، یک کد معاملاتی به شما اختصاص داده می‌شود. این کد شناسه‌ای ثابت است که می‌توانید در زمان انجام معامله از آن استفاده کنید. کد معاملاتی ترکیبی از حروف و اعداد است. سه حرف اول نشان دهنده نام خانوادگی شما است. شماره‌های موجود در این کد نیز یک شماره منحصربه فرد است که در نقل و انتقالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله کد معاملاتی چیست را مطالعه کنید.

گزارش سالانه راهی برای ارزیابی مالی شرکت است. این گزارش در واقع یک نگاه اجمالی به وضعیت مالی و عملکرد شرکت دارد و وظیفه دارد تا دانش عمیقی درباره پارامترهای مختلف عملکرد شرکت در یک سال مالی مشخص را به سهامداران ارائه دهد. گزارش سالانه یکی از اصطلاحات بورسی است که می‌توان از طریق آن به یک نمای کلی از عملکرد شرکت در سال مالی گذشته یا قبل از آن دست پیدا کرد. با استفاده از گزارش سالانه می‌توان پتانسیل شرکت در آینده بر اساس عملکرد گذشته را مورد بررسی قرار داد. گزارش‌های سالانه حاوی اطلاعاتی درباره درآمد، وضعیت مالی، جریان وجوه نقد، تحلیل مدیریت، قیمت بازار سهام و سود سهام پرداخت شده هستند. این گزارش‌ها نشان می‌دهند که شرکت مورد نظر به چه صنایعی تعلق دارد و به عنوان رزومه شرکت در سال مال قبلی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

بازار خرسی یا نزولی

Bear Market یکی از رایج‌ترین اصطلاحات بورسی ویژه صنعت است که روند نزولی را در وضعیت کلی بازار نشان می‌دهد. این موضوع به این معنا است که قیمت‌های تجمعی سهام پذیرفته‌شده در بازار سهام در حال کاهش است. بازار خرسی معمولا در اثر بدبینی، ترس و احساسات منفی سرمایه‌گذاران در مورد بازار یا اقتصاد به وجود می‌آید.

بازار صعودی یا گاو نر

بول مارکت یا بازار صعودی یک اصطلاح بورسی در نقطه مقابل بیر مارکت است. در این حالت بازار در حال چرخش است و روند صعودی بازار در اثر هیجان محسوس یا خوش‌بینی سرمایه‌گذاران نسبت به بازار یا اقتصاد است. در این حالت قیمت کل بازار سهام در حال افزایش است.

بتا نوسانات قیمت سهام را در مقایسه با حرکت کلی بازار اندازه‌گیری می‌کند. به عبارت بهتر بتا یکی از پر کاربردترین اصطلاحات بورسی برای سنجش رابطه میان قیمت سهام و حرکت کلی بازار است. اگر ارزش سهام بتا برابر 2 باشد، یعنی برای هر تغییر کلی در بازار، قیمت سهام دو واحد تغییر می‌کند. بتا یک معیار اندازه‌گیری مهم برای ارزیابی ریسک اضافه کردن یک سهام به سبد است. هرچه مقدار بتا بالاتر باشد، ریسک سهام نیز بیشتر است. زیرا نوسانات بازار بر روی سهم‌هایی با بتای بیشتر، تاثیر بیشتری خواهند داشت. بتاهای کمتر خطر کمتری دارند اما به همان نسبت بازده آن‌ها نیز کم است.

آلفا بازده نسبی سرمایه‌گذاری در مقایسه با کل بازار است. به عبارت بهتر می‌توان گفت که آلفا نشان می‌دهد که یک سهم در مقایسه با بازار کلی عملکرد خوبی داشته یا اینکه ضعیف بوده است. آلفا سنجش دقیق عملکرد سهام مستقل از حرکت بازار یا ارزش ذاتی سهام است.

سبدگردانی یکی از خدماتی است که کارگزاری‌ها برای مدیریت پرتفوی ارائه می‌دهند. با استفاده از این خدمت، افرادی که تجربه چندانی برای حضور در بازار بورس ندارند، می‌توانند مدیریت سرمایه خود را به افراد با تجربه سپرده و از این طریق سوددهی خود را بیشتر کنند.

نرخ پیشنهادی یکی از اصطلاحات بورسی برای حداکثر مبلغی است که خریدار برای خرید یک سهام پیشنهاد می‌دهد. همچنین به مبلغی که فروشنده برای آن سهام ارائه می‌دهد نیز نرخ پیشنهادی گفته می‌شود.

پایان کار یا زمان بسته شدن به زمانی گفته می‌شود که در آن کلیه فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در بورس متوقف می‌شوند. زمان بسته شدن بورس تهران، 12:30 بعدازظهر است. قیمت‌های پایانی روز در این زمان تعیین می‌شوند و معمولا تاثیر قابل توجهی در قیمت‌های افتتاحیه روز بعد خواهند داشت.

دنیای بورس یک دنیای بسیار گسترده است که افراد در آن با زبان خاص خود صحبت می‌کنند. برای رسیدن به موفقیت در این بازار باید با اصطلاحات بورسی و زبان تخصصی آن آشنا بود. در غیر این صورت نمی‌توان هیچ معامله پر سودی را در این بازار به سرانجام رساند. بنابراین گام اول برای ورود به دنیای بورس، آموزش اصطلاحات بورس است.

اصطلاحات بورسی

یکی از مواردی که برای موفقیت در بازار بورس لازم است یادگیری اصطلاحات بورس می باشد.
اما اصطلاحات بورس چیست؟ در این جا شما را با چند مورد از مهم ترین اصطلاحات بورسی آشنا می کنیم.

اصطلاحات در بورس

تحلیل بنیادی: به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و وضعیت کلی اقتصادی، صنعت و وضعیت مالی و شرکت را مطالعه می کند.
تحلیل تکنیکال: آمار فعالیت های بازار مانند حجم مطالعات و شناسایی الگوها را مطالعه می کند.
اوراق بدهی : اوراق بهادار یا اسنادی هستند که به موجب آن شرکت انتشار دهنده مبالغ بهره سالانه را در زمان هایی خاص به دارنده پرداخت می کند و در زمان مشخص اصل مبلغ را باز پرداخت می کند.
عرضه اولیه: زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار به بازار عرضه می شود به آن عرضه اولیه می گویند.یادگیری اصطلاحات بورس

بازار خرسی: به زمانی گفته می شود که قیمت اوراق بهادار کاهش پیدا می کند منجر به ترس و بدبینی سرمایه گذاران می شود.
اصطلاحات دیگری نیز وجود دارد که شما به راحتی می توانید با آنها آشنا شوید و در بازار بورس بکار ببرد.

یادگیری اصطلاحات بورس

یکی از بهترین آموزشگاه هایی که در زمینه برگزاری دوره های آموزشی صفر تا صد بورس و یاددهی اصطلاحات بورس و بازار کار آن موفق بوده است آموزشگاه نیک اندیشان می باشد.

این آموزشگاه با برگزاری دوره های متنوع که یکی از آنها آموزش بورس توسط تحلیلگر بازار بورس می باشد این امتیاز ویژه را دارد که شما را پس از پایان دوره بورس پشتیبانی کند تا در بازار بورس فعالیت کنید.
مدارک صادر شده از دانشگاه و آکادمی DNW انگلستان می باشد و از بسیج یا جهاد دانشگاهی و دارای مهر و هلوگرام می باشد و قابل استعلام و پیگیری است.

هم چنین لازم به ذکر است هزینه دوره ها از سایر آموزشگاه ها ارزانتر می باشد و می توانید شهریه را به صورت اقساط نیز پرداخت نمایید.
تمامی شعبات آموزشگاه نیک اندیشان نزدیک به مترو و قابل دسترسی هستند و هم چنین شما دوره ها را به صورت کارگاهی و مهارتی آموزش می بینید و محتوای تمامی آنها مطابق با بازار کار است. میتوانید در اینستاگرام پیج نیک اندیشان را دنبال کنید.

آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس – اصطلاحات و تعاریف

بورس در تمام دنیا جایگاه ویژه ای برای سرمایه گذاران مردمی است. اما ایران کمی در حق این بازار اجحاف شده است. این بخاطر اطلاعات کم عموم مردم در خصوص این بازار پر سود است.

اما هیچگاه بخاطر نداشتن اطلاعات کافی در یک زمینه، ورود به آن را نادیده نگیرید.

به ویژه بازار بورس که می تواند سود قابل توجهی را برایتان به ارمغان بیاورد.

در سری مقالات ” آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس” قصد داریم تا در چندگام به آموزش بورس بپردازیم.

پس اگر شما هم از علاقه مندان ورود به بازار بورس هستید با پین استارتاپ همراه بمانید.

کارگزاری

کارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس بازی می کنند. آنها در این نقش وظیفه یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را بر عهده دارند.

به عبارتی آنها عامل تطابق عرضه و تقاضا هستند و به دو دسته خصوصی و دولتی تقسیم می شوند.

کارگزاری ها طبق ضوابط سازمان بورس عمل کرده و توسط آزمون با شرایط خاص انتخاب می شوند.

برای فعالیت در هر یک از زمینه های بورس اوراق بهادار، کالا و انرژی، کارگزاران نیاز به اخذ مجوز مربوطه از سازمان بورس را دارند.

کارگزاران علاوه بر خدمات معاملات سهام، خدمات دیگری همچون صندوق سرمایه گذاری، سبدگردانی، مشاوره و آموزش را به سهامداران ارائه می دهند.

حدود ۱۰۷ شرکت کارگزاری بورس در ایران فعالیت می کنند که اسامی و اطلاعات تماس آنها را می توان در سایت سازمان بورس دریافت کنید.

بازار اولیه

بازار اولیه زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد. بنابراین بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد.

در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد.

پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد.

در این بازار فروشنده اوراق، همواره خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.

در وبلاگ پین بخوانید: سرمایه گذاری عظیم شرکت بوتان ران در استارت آپ آسان بار

بازار ثانویه

دارایی هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است در بازار ثانویه مورد معامله مجدد قرار می گیرد و نماد آن در کشور ما بورس است.

همانطور که اشاره شد بازار بورس بازار ثانویه محسوب می شود یعنی آن که در بورس شرکتی تأسیس نمی شود و فقط سهام شرکت های پذیرفته شده مورد معامله قرار می گیرد.

بازار گاوی

در بازار گاوی (Bull market) تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به‌ندرت صورت می‌گیرد.

به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند.

بازار گاوی به دوره‌ای گفته می‌شود که قیمت‌ها در حال افزایش است. ویژگی اصلی بازار گاوی، خوش‌بینی، اعتماد سرمایه‌گذاران و انتظار ادامه روند افزایشی است.

بازار گاوی در مقابل بازار خرسی قرار دارد. بازارهای گاوی و خرسی معمولاً با چرخه‌های تجاری هم‌زمان هستند.

شروع بازار گاوی معمولاً نشان‌دهنده‌ گشایش اقتصادی است، زیرا عقاید عمومی درباره وضعیت اقتصادی آینده، قیمت سهام را تغییر می‌دهد. همچنین بازارهای خرسی قبل از رکود اقتصادی شروع می‌شوند.

بازار خرسی

بازار خرسی (Bear market) موقعیتی است که در آن قیمت اوراق بهادار کاهش‌یافته و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی می‌شود.

به‌بیان‌دیگر در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد.

بازار خرسی نباید با اصلاح قیمت‌ها اشتباه گرفته شود، اصلاح قیمت‌ها روند کوتاه‌مدت دارد و کمتر از دو ماه طول می‌کشد.

در اصلاح قیمت سرمایه‌گذاران می‌توانند یک نقطه ورود پیدا کرده سهام را بخرند، درحالی‌که در بازار خرسی نقطه ورود وجود ندارد.

همچنین بخوانید: ۱۲۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات بازار بورس به زبان بورس اوراق بهادار تهران

قیمت اسمی

قیمت اسمی همان قیمت اولیه سهم در بازار اولیه است که در بازار بورس تهران برابر ۱۰۰ تومان است.

همانطور که از عنوان آن پیداست، این فقط قیمت اسمی سهم است و بدین معناست که شرکت در روز نخست، قیمت هر سهم خود را ۱۰۰ تومان تعیین نموده است و سهامداران روز نخست برای خرید سهام این شرکت مبلغ ۱۰۰ تومان پرداخت نموده اند.

عدد ۱۰۰ تومان مبنای محاسبات زیادی در افزایش سرمایه‌ها می باشد. معمولاً سرمایه یک شرکت در بازار بورس تهران از ضرب تعداد سهام آن در عدد ۱۰۰ تومان به دست می آید.

همچنین برای تعیین تعداد سهام یک شرکت، سرمایه آن را تقسیم بر عدد ۱۰۰ تومان می کنند.

پرتفو (Portfolio) پرتفوی

پرتفو عبارتست از سبدی از سهم شرکتهای مختلف که با هدف کاهش ریسک سرمایه گذاری تهیه می شود.

کارشناسان اقتصادی حتی در بهترین حالتهای تحلیلی خرید تنها یک سهم (اصطلاحاً تک سهم شدن) را توصیه نمی کنند و پیشنهاد خرید چند سهم متنوع را می دهند. این کار برای آن است که ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد.

فرض کنید صنعتی با رشد قیمت ارز شکوفا می شود (این صنعت احتمالاً در کار صادرات است) و صنعتی دیگر با رشد قیمت ارز متضرر می شود (مواد اولیه این صنعت وارد می شوند).

حال اگر:

در سبد ما از هر دوی این صنایع سهام خریداری شود، در حقیقت خود را نسبت به تغییرات قیمت ارز مصون کردیم و تغییرات ناشی از قیمت ارز باعث رشد یکی و کاهش دیگری می شود.

به بیان دیگر با تشکیل سبد سهام، ضرر ناشی از کاهش قیمت یک یا چند سهم را با سود حاصل از افزایش قیمت سهم های دیگر پوشش می دهیم.

سود هر سهم و سود پرداختی سهام

سود هر سهم یا EPS عبارت است از مقدار سود خالص شرکت به ازای هر سهم.

سود سهام پرداختی به ازای هر سهم یا DPS عبارت است از بخشی از سود هر سهم که در مجمع بین سهامداران تقسیم می‌شود.

این عدد نشانگر مقدار سود نقدی توزیع‌شده توسط شرکت است.

همچنین بخوانید: روش های سرمایه گذاری در استارت آپ

نماد شرکت‌های بورسی

عبارتست از کد شرکت ها که برای سهولت شناسایی آنها و دسته بندی شان در بورس مورد استفاده قرار می گیرد. نماد یک شرکت به طور معمول از حرف اول گروه صنعتی آن به علاوه بخشی از نام شرکت تشکیل می شود.

برای مثال سیمان خاش که مربوط به گروه شرکت های سیمانی است با نماد سخاش (س حرف اول سیمان + نام شرکت) شناخته می شود.

در ادامه برخی از گروههای مختلف فعال در بورس و نماد شرکتها معرفی شده اند:

گروه واسطه گری های مالی:

شرکتهای سرمایه گذاری، شرکتهای چند رشته ای صنعتی و بانکها در این گروه قرار دارند. حرف اختصاری آن «و» است مانند وخارزم (شرکت سرمایه گذاری خوارزمی)، وغدیر (شرکت سرمایه گذاری غدیر)، وبصادر (بانک صادرات) و …

گروه شرکتهای سیمانی:

حرف اختصاری آن «س» است. مانند سفارس (سیمان فارس و خوزستان)، ستران (سیمان تهران)، سشرق (سیمان شرق) و …

همچنین بخوانید: بازارسازی وبازارسازها

گروه فلزات:

حرف اختصاری آن «ف» است. مانند فاراک (ماشین سازی اراک)، فلوله (لوله و ماشین سازی ایران)، فولاد (فولاد مبارکه اصفهان) و …

گروه شرکتهای قندی:

حرف اختصاری آن «ق» است. مانند قپارس (قند پارس)، قزوین (کارخانجات قند قزوین)، قشیر (قند شیروان قوچان و بجنورد) و …

گروه صنایع شیمیایی و نفت:

شرکتهای پالایشگاهی و پتروشیمی در این دسته اند. حرف اختصاری آن «ش» است. مانند شاراک (پتروشیمی اراک)، شصفها (پتروشیمی اصفهان)، شاوان (پالایش نفت لاوان) و …

گروه خودرویی:

حرف اختصاری آن «خ» است. مانند خودرو (ایران خودرو)، خساپا (سایپا)، خپارس (پارس خودرو) و …

گروه صنایع غذایی به غیر از قند و شکر:

حرف اختصاری آن «غ» است. مانند غبشهر (صنعتی بهشهر)، غشان (شیر پاستوریزه پگاه خراسان)، غپینو (پارس مینو) و…

گروه محصولات دارویی:

حرف اختصاری آن «د» است. مانند دلر (داروسازی اکسیر)، دکیمی (کیمیدارو)، دجابر (داروسازی جابر ابن حیان) و …

لازم به ذکر است نماد برخی از شرکتهای بورسی از قاعده کلی فوق (حرف اختصاری + نام شرکت) پیروی نمی کند.

مثلاً نماد «ذوب» از گروه فلزات که مربوط به شرکت ذوب آهن اصفهان است.

یا نماد «مداران» از گروه رایانه که مربوط به شرکت داده پردازی ایران است.

نماد کلیه شرکتهای فعال در بازار بورس و فرابورس از سایت شرکت فناوری بورس تهران قابل مشاهده می باشد.

دامنه نوسان قیمت سهم

برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمت سهم‌ها و تلاطم بازار، سازمان بورس اوراق بهادار تهران حداکثر میزان نوسان قیمت سهم را به مثبت و منفی ۵ درصد محدود کرده است.

این به آن معنی است که قیمت یک سهم نسبت به قیمت پایانی روز قبل حداکثر می تواند ۵ درصد افزایش یا کاهش یابد.

برای مثال اگر قیمت پایانی سهم در روز قبل ۲۰۰ تومان باشد، پس از بازگشایی بازار در روز بعد قیمت سهم حداکثر می‌تواند به ۲۱۰ تومان افزایش یا به ۱۹۰ تومان کاهش پیدا کند.

دامنه نوسان در فرابورس نیز مثبت و منفی ۵ درصد است. در مورد حق تقدم سهم ها، دامنه نوسان دو برابر مقدار نوسان سهم ها یعنی مثبت و منفی ۱۰ درصد است.

در زمان عرضه اولیه سهام و روز بازگشایی نماد معاملاتی مطابق شرایطی که در دستورالعمل معاملات ذکر شده است، سهام بدون محدودیت در مقدار نوسان قابل معامله خواهد بود.

سهام شرکتهایی که در بازار معاملات توافقی پایه فرابورس عرضه می شوند، دارای محدودیت نوسان قیمتی نیستند.

سهام این شرکتها جزء سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران نبوده و صرفا معاملات آن بر اساس مفاد بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در این بازار انجام می پذیرد.

همچنین بر اساس تبصره ۱ ماده ۱۱ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در بازار پایه فرابورس ایران، خریدار و فروشنده با علم و آگاهی نسبت به وضعیت مالی شرکت بر اساس اطلاعات منتشره موجود اقدام به خرید و فروش می‌نمایند».

کد بورس

کد بورس یک عدد است که مثل کد ملی.

این کد برای هر شهروند ایرانی یا خارجی صادر می شود و مجوز معامله در بازار یادگیری اصطلاحات بورس بورس است.

شرط لازم برای فعالیت در بازار بورس ایران، داشتن کد بورس است.

شما باید به یکی از کارگزاری های بورس در ۳۱ استان کشور مراجعه و با پر کردن فرم درخواست کد بورس ، کد را دریافت کنید.

با داشتن کد بورس ، قادر خواهید بود تا دسترسی معاملات آنلاین را از کارگزاری ها دریافت کنید.

با دسترسی معاملات آنلاین، می توانید به صورت اینترنتی نسبت به خرید و فروش سهام اقدام کنید.

خرید و فروش سهام به صورت اینترنتی است و شما را از مراجعه به تالار حافظ و مراجعه حضوری به کارگزاری ها و سازمان بورس ، بی نیاز می کند.

سامانه معاملاتی مثل سامانه معاملاتی کارگزاری بانک پاسارگاد، یک پنل اینترنتی است.

شما با کد کاربری و رمز عبور خود به آن وارد شده و نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می کنید.

همه کارگزاری ها نیز، آموزش رایگان کار با سامانه معاملات آنلاین را به شما آموزش می دهند.

برگه سهام

برگه سهام، نشان می دهد شما در روز فلان، از کدام شرکت چه تعداد سهم در اختیار دارید.

برگه سهام را کارگزاری ها صادر می کنند و هر کارگزاری ناظر، می تواند برگه سهام شما را صادر کند.

یعنی اگر از کارگزاری پارسیان نسبت به خرید سهام X اقدام کردید، نمی توانید به دلیل کار کردن با کارگزاری بانک کشاورزی، نسبت به دریافت برگه سهام X اقدام کنید.

برگه سهام، اعتباری ندارد. چرا که شاید شما پس از خرید سهم X و دریافت برگه سهم آن، همان لحظه نسبت به فروش آن اقدام کنید.