معرفی لایه دوم اتریوم

اکوسیستم ZKsync

کاربردهای لایه دوم اتریوم(ویدیوی بررسی لایه 2 اتریوم)

کاربردهای لایه دوم اتریوم(بررسی لایه 2 اتریوم). شبکه اربیتروم چیست؟ راهکاری های لایه دوم اتریوم کدام ها هستند؟ همانطور که میدانید یکی از مشکلاتی که ارزهای نصل اول و دوم ارز دیجیتال مثل بیت کوین و اتریوم امروزه درگیر آن هستند؛ مقیاس پذیری پایین آنها بوده و از انجایی که محبوبیت خاصی در بین کاربران سرتاسر دنیا دارند اکثر سازندگان یا توسعه دهندگان این ارزها تلاش می کنند تا این پایین بودن سرعت تراکنش ها در بلاکچین این ارزها را حل کنند. این ویدئو شما را با کاربرد های لایه دوم اتریوم آشنا خواهد کرد و مطالب مرتبط با ویدئو را هم در ادامه ذکر کردیم تا کامل با این موضوع آشنا بشید.

ما در مقاله های قبلی به طور مفصل در مورد لایه دوم صحبت کردیم و انواع راه حل های لایه دوم رو بررسی کردیم. و اما در اینجا قصد داریم که به معرفی و اموزش استفاده از پلتفرم های لایه دوم برای کاهش هزینه تراکنش بپردازیم. سعی ما اینه که طرز کار با شبکه ها و راهکارهای لایه دوم پر کاربردتر رو در موردش توضیحاتی براتون بدیم. در ابتدا آربیتروم رو توضیح می دیم. می دونیم که راهکارهای لایه دوم به منظور حل کردن مشکلات شبکه های ارز دیجیتال به وجود اومدن و مهم ترین این مشکلات هم همون بحث کارمزدهای بالای اون هست.
همچنین بلاک چین به عنوان یکی از کاربردی ترین فناوری های عصر حاضر مزایای بسیاری داره. ولی یکی از مشکلات اون، مقیاس پذیری اون یعنی سرعت پایین تراکنش ها در اون هاست. راهکارهای لایه دو یا Layer 2 به دنبال رفع این مشکل هستن. به عبارتی یکی از راهکارهایی که برای موانع ذکر شده ارائه شده، راه اندازی و توسعه لایه دوم بلاک چین هست. لایه دوم بلاک چین مجموعه ای از راه کارهای ایجاد شده در خارج از شبکه بلاک چین اصلی به منظور افزایش مقیاس پذیری و کارایی یک شبکه هست.

شبکه اتریوم چیست؟

شبکه اتریوم در سال 2013 توسط ویتالیک بوترین ایجاد شد. نسخه فعلی اتریوم با عنوان اتریوم 1 شناخته میشه و هم اکنون در حال کار کردن هست. مشکل اصلی اتریوم 1 مقیاس پذیری پایین اون هست که باعث شده تراکنش های کمی در ثانیه انجام بشه و هزینه گس به شدت بالا بره. به این ترتیب شبکه اتریوم برای حل این مشکل در نگاهی بلندتر به دنبال راه اندازی اتریوم 2 هست. در اصل اتریوم 2 یک به روزرسانی برای رفع محدودیت های اتریوم 1 هست که گفته میشه تا 2 سال آینده دیگه آماده بهره برداری کامل میشه.
راهکارهای لایه 1 یا ON-CHAIN برای استقرار در اتریوم 2 پیاده سازی شدن. این راهکارها در معرفی لایه دوم اتریوم خود زنجیره بلوکی کار می کنن. همچنین از راهکارهای اصلی لایه 1 میشه به شاردینگ و اثبات سهام اشاره کرد. در واقع اتریوم 2 مقیاس پذیری رو از طریق این راهکارهای لایه 1 انجام میده. از طرف دیگه لایه 2 راهکارهایی هستن که در خارج از زنجیره اصلی و بالای اون کار می کنن. همچنین راهکارهای لایه 2 یا OFF-CHAIN هستن.

شبکه آربیتروم(Arbitrum):

آربیتروم(Arbitrum) یکی از راهکارهای مقیاس پذیری لایه دوم اتریوم هست که در حال حاضر بیشتر از سایر پروژه های مشابه در اون سرمایه گذاری شده. این شبکه با اینکه توکن اختصاصی نداره، تونسته توجه بسیاری از کاربران رو به خودش جلب کنه. همچنین آربیتروم شبکه اصلی خودش رو در 1 سپتامبر راه اندازی کرد که در مقایسه با سایر شبکه های لایه دوم کمی دیرتر به نظر می رسه. علاوه بر این شبکه آربیتروم می تونه در هر ثانیه 40 هزار تراکنش رو پردازش کنه که بسیاری از توان پردازشی 15 تا 30 تراکنش در ثانیه اتریوم هست.
شبکه آربیتروم یک راهکار لایه دوم برای اتریوم هست که هنوز هم توکن اختصاصی خودش رو معرفی نکرده. آربیتروم جزو راهکارهای رول آپ هست که به طور مفصل در مقاله قبلی در موردش صحبت کردیم. مزیت اول شبکه آربیتروم، کارمزد بسیار کمتر و پایین اون هستش. برای شروع باید سعی کنین که مقداری اتریوم رو به این شبکه انتقال بدین و بعد از اون مثلا برین و از صرافی یونی سواپ، کار سوآپ خودتون رو انجام بدین. برای اینکه بتونیم از پروژه آربیتروم استفاده کنیم، در ابتدا باید این شبکه رو به کیف پول متامسک خودمون اضافی کنیم و بعدش بیاییم یه مقداری اتر رو به این شبکه انتقال بدیم.
برای این کار ابتدا از سایت Chainlist.org استفاده می کنیم. بعد از اینکه وارد سایت Chainlist.org می شین، در قسمت سرچ و جستجو آربیتروم رو سرچ می کنیم. در اینجا سه تا گزینه برامون نشون داده میشه که باید گزینه Arbitrum One رو انتخاب می کنیم و روی گزینه Connect Wallet کلیک می کنیم. در اینجا می تونین از متامسک و سایر کیف پول های ارز دیجیتال استفاده کنین. ولی کیف پول متامسک سازگاری خوبی با اینها داره و بهتره که از این والت استفاده کنین. همچنین برای اینکه بتونیم از این پروژه استفاده کنیم، باید قبلش مقداری اتر رو به کیف پولمون منتقل کنیم. که این کار رو از سایت Arbitrum Bridge انجام می دیم که سعی می کنیم در این سایت مقداری اتر رو به شبکه آربیتروم اضافی کنیم. که در ویدئوی آموزش نحوه انتقال رو به طور کامل توضیح دادیم.

شبکه Optimis:

سایدچین آپتیمیسم(Optimistic Ethreum) نیز یکی دیگه از پروژه های رول آپ هستش که همونطور که اطلاع دارین Optimistic و آربیتروم از پروژه های رول آپ هستن. راهکار رول آپ هم برای افزایش مقیاس پذیری انجام میشه و در واقع رو آپ ها میان و پردازش ها رو خارج از شبکه انجام میدن و ثبتش رو به داخل شبکه می فرستن. به این ترتیب برای اینکه ما بتونیم از از راهکار Optimistic برای کاهش کارمزدهای شبکه اتریوم خودمون انجام بدیم، باید وارد سایت Optimistic.io بشیم و از گزینه Tools گزینه Optimistic Gateway رو انتخاب کنیم و یا از داخل پنل گزینه Deposit Now استفاده بکنیم. نحوه کار رو در داخل ویدئویی که در سایت گذاشته شده به طور کامل توضیح دادیم و می تونین اون رو مشاهده کنین.
برای واریز اتر به این رول آپ باید به این نکته توجه کنیم که دسترسی کیف پولمون رو باید به یونی سواپ بدین و شبکه والتتون رو در اینجا حتما باید روی شبکه Optimistic قرار بدین و موقع برداشت هم از خود همین سایت باید توجه داشته باشین که اگه می خواهین در این سایت گزینه Deposit Now رو بزنین، باید قبلش حتما تو شبکه Optimistic باشین و این نکته رو هم توجه کنین که برداشت در راه حل های لایه دوم، زمان بر هست و ممکنه یک هفته زمان ببره تا برداشت شما انجام بشه.
همچنین یکی از مشکلاتی که کاربران شبکه سایدچین آپتیمیسم باهاش مواجه هستن، دوره قفل هفت روزه هست. در واقع شما برای برداشت دارایی های خودتون از این سایدچین باید حدود 7 روز پس از ارسال درخوسات برداشت، صبر کنین. علاوه بر این، مشکل دیگه این هست که اپلیکیشن های غیر متمرکز یا Dapps های فعال در این سایدچین نمی تونن تعاملی با اپلیکیشن های فعال روی شبکه اصلی اتریوم داشته باشن.

شبکه پالیگان(Polygon):

پالیگان هم یکی دیگه از پروژه هایی هست که راه حل های لایه دوم اتریوم رو به صورت ترکیبی ارائه میده. پولیگان همانند اسمش که به معنی چند وجهی هست، یک پروژه چند وجهیه که از چندین راه حل لایه دوم استفاده می کنه. مثل زیپ رول آپ یا پولیگان لاس و چندین مورد دیگه. همچنین پروژه های زیادی روی پالیگان هستن و دارن برای افزایش مقیاس پذیری از پالیگان استفاده می کنن، پروژه هایی مثل Aave و دیسنترالند و سوشی سواپ.
برای اینکه بتونیم از پروژه پالیگان استفاده کنیم تا باعث بشه که بر طبق رسالت لایه دوم اتریوم کارمزدهای ما نسبت به اتریوم 1 کاهش چشمگیری داشته باشه، باید در ابتدا شبکه متیک یا پالیگان رو روی ولت خودمون داشته باشیم. همچنین در حال حاضر بهترین گزینه برای استفاده از شبکه پالیگان کیف پول متامسک هست. دو روش برای اتصال متامسک به شبکه پالیگان وجود داره که یکی از این روش ها استفاده از سایت Chainlink هست و اما راه دومی که می تونین متامسک رو به شبکه پالیگان متصل کنین، رفتن به گزینه تنظیمات متامسک و انتخاب گزینه Networke هست. در ویدئویی که در سایت گذاشته شده آموزش کامل انجام این دو روش نیز براتون گذاشته شده.

همچنین از پروژه هایی که می تونین در شبکه پالیگان استفاده کنین، می تونیم پروژه های سوشی سواپ، وان اینچ و کوئیک سواپ اسم ببریم. ارز اختصاصی پالیگان هم Bridge هستش و شما باید حتما یک ارز دیجیتالی رو از شبکه اتریوم به شبکه متیک خودتون منتقل کنین تا بتونین تو لایه دوم اتریوم در پروژه پالیگان، کار خودتون رو ادامه بدین. حالا وقتی که شما بخواهین از این راهکار لایه دوم استفاده کنین، مثلا از صرافی های سوشی سواپ، حتما باید وقتی که می خواهین از این پروژه ها استفاده کنین، شبکه متامسک خودتون رو روی شبکه متیک یا پالیگان قرار بدین. تا بتونین از راهکار لایه دوم استفاده کنین و کارمزدهاتون پایین بیاد.

جمع بندی و نتیجه:

ما قصد داشتیم در این مقاله آموزش راهکارهای لایه دوم اتریوم، چند تا از پروژه های لایه دوم اتریوم رو برای شما معرفی کنیم و اینکه چطور بتونیم از اون ها استفاده کنیم. خب امیدواریم که اطلاعات مناسبی رو در اختیارتون گذاشته باشیم. البته قبلش کار با صرافی های غیر متمرکز و یا کار با متامسک رو باید یاد گرفته باشین که پیشنهاد می کنیم از ویدئوهای موجود در سایت ارزسنج استفاده کنین.

امیدواریم این مقاله بهتون کمک کنه که خرید و فروش های خودتون رو با کارمزد کمتری انجام بدین، همچنین اگر دوست دارین از بهترین چارت تحلیل ارزهای دیجیتال در دنیا که برای اکانت پریمیوم تریدینگ ویو هستش بصورت رایگان استفاده کنین، ایران بایننس این اکانت رو بصورت رایگان در پنل کاربری شما در اختیار شما قرار خواهد داد. برای استفاده از این اکانت همین الان ثبت نام در ارز سنج را کلیک کنید. همچنین همیار تریدر ارزسنج بهترین نقاط خرید و فروش ارزهای دیجیتال بدون نیاز به هیچ تحلیلی در اختیار شما قرار خواهد داد تا بتونید در بیش از 90 درصد معاملات خود در این بازار سود کسب کنید.

اکوسیستم ZKsync چیست؟ معرفی راهکار لایه 2 اتریوم

اکوسیستم ZKsync

اکوسیستم ZKsync چیست؟ معرفی راهکار لایه 2 اتریوم

راهکار لایه دو ZKSync یکی از بهترین و امیدبخش‌ترین راه‌حل‌ها برای افزایش مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم و کاهش مبلغ کارمزدها است. مدت‌ها است که اتریوم با مشکل کندی پردازش تراکنش‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. برای حل این معضل، راهکارهای متنوعی ارائه شده است که در این بین چند گزینه از جمله اکوسیستم ZKSync مورد توجه قرار گرفته‌اند. در این مقاله به بررسی این پروتکل پیچیده و پرکاربرد می‌پردازیم و مهم‌ترین پروژه‌های مبتنی بر ZKSync را بررسی خواهیم کرد.

zksync چیست؟

به طور کلی zksync بخشی از راه حل‌های لایه دوم به نام rollups است که بر بستر بلاکچین اتریوم ایجاد شده است. zksync با استفاده از تکنولوژی zkRollup دانش صفر (zero-knowledge) و با قابلیت دسترسی به داده‌های بلاکچین ایجاد شده است. نتیجه این تکنولوژی این است که کاربران می‌توانند دارایی خود را از طریق ZkSync بدون دغدغۀ جابه‌جایی بین لایه‌ها، آدرس‌ها و غیره انتقال دهند. راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم اتریوم به دو دسته knowledge rollups و optimistic rollups تقسیم می‌شوند.

با استفاده از فناوری رول‌آپ تراکنش‌ها از شبکه اصلی اتریوم به لایه دیگری منتقل می‌شوند و نتایج اعتبارسنجی برای شبکه اصلی ارسال می‌شود. در واقع صدها تراکنش در یک تراکنش تجمیع می‌شوند که توسط زنجیره اصلی اعتبارسنجی و ایمن خواهد شد.

یکی از مزایای اصلی اکوسیستم zkSync هزینه پایین کارمزد شبکه اتریوم (gas) در بلاکچین لایه دو (L2) است. هزینه گس در لایه دوم تا ۱۰۰ برابر کمتر از زنجیره اصلی است. این در حالی است که امنیت تراکنش‌ها در لایه دوم برابر با شبکه اصلی خواهد بود.

علاوه بر این، سیستم zksync برای کاربر و همچنین توسعه‌دهندگان نیز هیجان‌انگیز است. مزایایی مثل کارمزد کمتر، بهبود تجربه کاربری کیف پول‌ها و خدمات و بهینه‌سازی‌های مختلف در حوزه دیفای از جمله دلایلی است که سیستم لایه دوم zksync را مهم کرده است. این پروژه لزوم حضور شخص ثالث را حذف و تأیید آنی را امکان‌پذیر کرده است. همچنین کارمزدها را 99% کاهش داده و باعث شده است که پرداخت‌ها با همان آدرس‌های کیف پول یا قرارداد هوشمند انجام بگیرند.

نحوه استفاده از پروتکل ZKSync

برای استفاده از راهکار لایه دو zkSync باید مراحل زیر را طی کنید:

• کیف پول رمزارزی و مبتنی بر مرورگر خود را به کیف پول پروتکل zkSync متصل کنید.
• حساب خود را فعال و شارژ کنید.
• یک تراکنش انتقال به سایر حساب‌های zkSync انجام دهید (مرحله اختیاری).
• اکوسیستم zkSync را جست‌وجو کنید.

امنیت و حریم شخصی در zksync

نکته حائز اهمیت در رابطه با سیستم لایه دوم zksync این است که این راه‌حل هیچ‌ گونه لایه امنیتی یا حفاظت از حریم شخصی اضافه‌ای را ارائه نمی‌کند. در واقع این شبکه همانند اتریوم کاملاً شفاف است و هیچ‌ گونه تغییری در آن صورت نگرفته است. با این‌ حال، تیم سازنده این سیستم معتقد است که حریم شخصی باید جدی گرفته شود و در واقع یکی از عوامل مهم برای پذیرش همگانی بلاکچین است.

حفاظت از حریم شخصی در سیستم لایه دوم zksync غیرممکن نیست ولی نیاز است که به طور پیش‌فرض و به صورت یک قابلیت داخلی فعال شود. همچنین اضافه کردن قابلیت حریم شخصی، کمی به کارمزد تراکنش‌ها اضافه می‌کند. البته در حال حاضر تمرکز اصلی تیم سازنده بر مقیاس پذیری سیستم zksync است اما در آینده به مسئله امنیت و حریم شخصی نیز رسیدگی خواهند کرد.

تیم توسعه، سرمایه‌گذاران و نقشه راه اکوسیستم ZKSync

اکوسیستم ZKSync توسط شرکت متر لبز (Matter Labs) توسعه یافته است. متر لبز یک شرکت آلمانی است که بر روی مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم تحقیق می‌کند. راهکار ZKSync در دسامبر ۲۰۱۹ کارش را آغاز کرد و نسخه V1 این پروتکل در ژوئن ۲۰۲۰ منتشر شد. پس از این به‌روزرسانی، رکورد پردازش ۳۰۰ تراکنش در ثانیه ثبت شد. در حال حاضر بنیاد توسعه این پروتکل تلاش می‌کند در نسخه 1.1 بتواند ۲۰ هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند. علاوه بر این، آخرین نسخه آزمایشی از V2 که با نام آلفای zkEVM منتشر شد، با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است.

جمع بندی

راهکار لایه دو ZKSync یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای افزایش مقیاس‌پذیری بلاکچین اتریوم است. این راهکار تراکنش‌ها را به لایه دیگری منتقل می‌کند و نتیجه پردازش را به شبکه اصلی می‌فرستد. از مهم‌ترین پروژه‌های مبتنی بر اکوسیستم ZKSync می‌توان به صرافی Curve و پروتکل یرن فایننس اشاره کرد. با توجه به محبوبیت بالای بلاکچین اتریوم راهکارهای مقیاس‌پذیری این شبکه شانس زیادی برای جذب کاربر و توسعه‌دهنده دارند. پروتکل ZKSync رقبای سرسختی دارد اما تا امروز توانسته رقابت شانه‌به‌شانه‌ای با سایر راهکارها داشته باشد.

لایه دوم اتریوم چیست؟ + مهمترین پروژه‌ها

بلاک چین آمده تا بسیاری از مشکلاتی که در حوزه مالی، جمع‌آوری اطلاعات و. است را حل کند؛ اما قطعاً این تکنولوژی نیز نقص‌های بسیاری دارد. خبر خوب این است که اینکه پروژه‌ها نیز بیکار ننشسته‌اند و روز به روز در حال ارتقا و رفع ایرادات خود هستند.

بلاک‌ چین توانسته تا اولین مشکل سیستم‌های مالی یعنی متمرکز بودن آن‌ها را حل کند اما خودش با مشکلاتی مثل سرعت، مقیاس‌پذیری و امنیت دست و پنجه نرم می‌کند که هر کدام می‌تواند مسئله‌ای بزرگ برای این تکنولوژی باشد.

در صورتی که شلوغی شبکه بالا برود و تعداد تراکنش‌ها زیاد شود؛ می‌توان انتظار پایین آمدن امنیت تراکنش‌ها، سرعت آن‌ها و مقیاس‌پذیری را داشت. از این رو پروژه‌هایی همچون اتریوم دست به ابداعاتی زده‌اند که آن را تحت عنوان لایه دوم اتریوم می‌شناسند.

برای آشنایی با اتریوم می‌توانید مقاله اتریوم چیست؟ معرفی ارز دیجیتال اتریوم را بخوانید.

لایه اول اتریوم

فرض کنید که بلاک چین اتریوم یک بانک است که تعداد زیادی از افراد به آن رجوع می‌کنند و بانک خیلی شلوغ می‌شود. در نتیجه سرعت کار بانک پایین می‌آید و صف آن طولانی می‌شود؛ چراکه رسیدگی به همه افراد و تراکنش آن‌ها زمانبر می‌شود.

اولین راهکار برای این مشکل این بود که تعداد صف‌ها را زیاد کنیم تا افراد کمتر معطل شوند. این راهکار با عنوان شاردینگ(Sharding) شناخته می‌شود یعنی استفاده از لایه‌های موازی برای انجام تراکنش‌های بسیار. با این راهکار افراد کمتری در صف می‌نشینند.

راهکارهای لایه اول در برابر راه‌حل‌هایی که سایر بلاک‌چین‌ها ارائه می‌دادند، نقطه قوت چندانی برای اتریوم محسوب نمی‌شد، به ویژه آنکه بلاک چین‌های جدید همچون کاردانو و الروند سعی کردند تا با قدرت هر چه تمام‌تر فضایی را ایجاد کنند که مقیاس‌پذیری خوبی داشته باشد.

همچنین اتریوم به دلیل داشتن ماشین مجازی و گسترش روز افزون Dapps و بازی‌های NFT آن‌قدر شلوغ شده بود که راهکار شاردینگ هم نمی‌توانست جوابگوی نیاز مخاطبانش باشد. ضمن اینکه شلوغی شبکه باعث شد تا کارمزد شبکه یا همان گس‌فی به شدت بالا برود.

از این رو، ویتالیک بوترین و همکارانش به فکر راهکار دیگری افتادند. آن‌ها در درجه اول به دنبال یک آپگرید در شبکه افتادند که بتوانند از POW به POS برسند اما این کار زمان زیادی می‌خواهد و رسیدن به آن هزینه بالایی هم دارد.

در کنار همه این مشکلات مصرف برق و مسائل زیست محیطی هم اتریوم را تحت فشار قرار داده بود. به همین دلیل بنیانگذاران اتریوم به فکر ایجاد لایه دوم اتریوم افتادند.

لایه دوم اتریوم چگونه کار می‌کند؟

لایه دوم اتریوم همان گونه که از اسمش هم مشخص است مثل یک لایه بر روی بلاک چین اتریوم قرار می‌گیرد و کارهای آن را با سرعت بیشتری انجام می‌دهد. اگر به مثال بانک برگردیم، لایه دوم به انواع و اقسام نوآوری‌هایی گفته می‌شود که بانک مبدأ به کاربرانش ارائه می‌دهد تا سریع‌تر بتوانند تراکنش خود را انجام دهند.

به عنوان مثال فرض کنید بانک مبدأ سعی کند شعبه‌های مخصوصی برای وام‌گیرندگانش راه‌اندازی کند و شعبه‌ای برای سپرده‌گذاران و. این‌گونه هر کدام از مخاطبانش را به یک شعبه ارجاع می‌دهد. سپس هر شعبه ریزتراکنش‌ها را در قالب یک دفتر به شعبه اصلی می‌فرستد تا حسابرسی شود.

لایه دوم اتریوم سعی می‌کند تا روی لایه یک قرار بگیرد. افراد را به خودش جذب کند، سپس تراکنش آن‌ها را با هزینه کمتر انجام دهد. نتیجه همه تراکنش‌ها را به لایه یک بفرستد و آنجا تأیید شود. این گونه کار هم سریع‌تر جلو می‌رود، هم هزینه کمتری دارد و هم جلوی شلوغی شبکه را می‌گیرد.

این راهکار منجر به ظهور پروژه‌ها و الگوریتم‌های بسیاری شد که هر کدام مزایا و معایبی دارند اما هر چه هستند ناجی شبکه اتریوم شدند تا بتواند به حیات خود ادامه دهد.

راهکارهای لایه دوم اتریوم

لایه دوم اتریوم یکی از فضاهایی است که در آن خلاقیت‌ها و نوآوری‌های زیادی شده و سرمایه‌گذاری‌های بسیاری هم صورت گرفته است. در نتیجه شاهد ظهور انواع و اقسام پروژه با توکن‌های مخصوص خود هستیم که هر کدام راهکاری ویژه‌ای دارند، در ادامه به بررسی هر کدام از این الگوریتم‌ها و مهمترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم می‌پردازیم.

پلاسما Plasma

فرض کنید اتریوم تنه اصلی یک درخت است و پلاسما شاخه‌های آن هستند. در این حالت تراکنش‌ها در شاخه‌ها انجام می‌شود و سپس به تنه اصلی منتقل می‌شود. شبکه پلاسما با این راهکار سعی کرد تا الگوریتمی به وجود بیاورد که در آن تراکنش‌ها به صورت یک‌جا به شبکه اصلی یعنی اتریوم ارسال شود.

در اصطلاح بلاک‌چینی به زنجیره‌های پلاسما زنجیره‌های کودک گفته می‌شود که با اتصال به زنجیره اصلی می‌تواند راه‌حلی برای مقیاس‌پذیری باشد. در واقع زنجیره‌های کودک یک کپی از زنجیره اصلی هستند که در نتیجه آن Dapps(نرم‌افزارهای غیرمتمرکز) و سایر پروژه‌های بلاک چینی به جای اینکه مستقیماً بخواهند روی بلاک چین اتریوم قرار بگیرند می‌توانند روی زنجیره‌های پلاسما کار کنند.

با سیستم اثبات سهامی که داخل پلاسما قرار دارد، نودهای (شاخه‌های) شبکه بر فعالیت کاربران نظارت دارند و در عین حال اتریوم نیز به عنوان زنجیره اصلی می‌تواند به صورت دوره‌ای به بررسی تراکنش‌ها بپردازد تا این گونه امنیت شبکه تأمین شود.

این راهکار که توسط ویتالیک بوترین و مایکل پون اختراع شد توانست تا حدی مشکلات مربوط به مقیاس‌پذیری را رفع کند. زنجیره‌های فرعی که همان پلاسما هستند می‌توانند با زنجیره اصلی بلاک‌ها یعنی اتریوم در ارتباط باشند و با شاردینگ نیز خود را هماهنگ کنند.

کانال‌های وضعیت State channels

در این تکنولوژی که شباهت بسیاری با شبکه لایتنینگ دارد، سعی شده تا ریزتراکنش ها پوشش داده شود. فرض کنید دو نفر قرار است با همدیگر بارها تراکنش داشته باشند. مثلاً شما هر هفته به رستوران مورد علاقه خود می‌روید و آنجا غذا می‌خورید.

برای پرداخت پول هم از ارز دیجیتال استفاده می‌کنید. به جای اینکه شما هر هفته پول پرداخت کنید و آن را به شبکه بفرستید و موجب شلوغی آن شوید با همدیگر یک قرارداد هوشمند امضا می‌کنید. در این راستا شما مجموع تراکنش‌هایتان در ماه را به شبکه می‌فرستید و رستوران آن را پایان هر ماه دریافت می‌کند. البته باید مقدار لازم برای این قرارداد را در شبکه قفل کنید تا اعتماد بین طرفین ایجاد شود.

با اینکه بحث‌های امنیتی در این تکنولوژی بین طرفداران و مخالفانش مورد بحث است اما بسیاری معتقدند کانال‌های وضعیت هنوز دست کم گرفته شده‌اند و می‌توان با ارتقای آن‌ها شاهد رفع مشکلات بسیاری در مقیاس‌پذیری باشیم.

رول آپ‌ها Rollups

در این الگوریتم قرار است که همه تراکنش‌ها در یک جا جمع شود و بعد همه آن‌ها با هم به شبکه اصلی ارسال شوند. بگذارید با یک مثال این الگوریتم را بهتر درک کنیم.

فرض کنید که یک رول سفره دارید. سفره را باز می‌کنید و هر کس روی سفره تراکنش خودش را می‌نویسد. زمانیکه همه رول از تراکنش‌های مختلف پر شد، آن را جمع می‌کنیم و با بررسی آن‌ها به شبکه اصلی می‌فرستیم. این دقیقاً همان کاری است که رول آپ‌ها انجام می‌دهند.

رول آپ‌ها عموماً از تکنولوژی گواه اثبات دانش صفر استفاده می‌کنند و برای همین به آن‌ها ZK rollups می‌گویند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این راهکار بهترین راه‌حل برای لایه دوم اتریوم است و پروژه‌های آربیتروم و آپتیمیسم که مشهورترین پروژه‌های لایه دو بودند، از آن استفاده کردند.

در سال 2021 صرافی غیرمتمرکز DYDX از ZK rollups استفاده کرد و استقبال نسبت به آن چنان زیاد شد که در یک مقطع حجم معاملاتش از کوین بیس نیز بیشتر شد.

نکته‌ای که شاید این تکنولوژی را مهم جلوه داده این است که علاوه بر رفع مشکل مقیاس‌پذیری توانسته تا حد زیادی مسائل مربوط به امنیت را نیز رفع کند.

زنجیره‌های جانبی Sidechains

زنجیره‌های جانبی یا سایدچین ها به دنبال ایجاد یک الگوریتم بین لایه یک و لایه دوم اتریوم هستند. در این الگوریتم سعی شده تا مشکلاتی که رول آپ‌ها و پلاسما دارند برطرف شوند.

زنجیره‌های جانبی همچون یک قرارداد هوشمند با زنجیره اصلی عمل می‌کنند. آن‌ها تعهد می‌دهند که همه تراکنش‌ها را انجام می‌دهند و سپس به شبکه اصلی ارسال می‌کنند. در واقع آن ها همچون یک بلاک‌چین جداگانه عمل می‌کنند که با استفاده از یک peg دو طرفه به بلاک چین اصلی وصل شده‌اند.

Peg این امکان را می‌دهد که دارایی‌ها در دو طرف زنجیره‌های بلاک چینی با یکدیگر تعویض شوند و بتوان تراکنش را انجام داد.

این نکته را باید در نظر داشته باشیم که در اینجا زنجیره‌های جانبی دارای معرفی لایه دوم اتریوم استقلال نیستند و کاملاً وابسته به زنجیره اصلی هستند؛ بنابراین با اتفاقی که در فورک می‌افتد، کاملاً متفاوت هستند.

زنجیره‌های جانبی علاوه بر اینکه به عنوان یک راهکار لایه دوم اتریوم شناخته شده است؛ در بسیاری از پروژه‌های بلاک چینی دیگر نیز به کار رفته که می‌توان به پروژه آردور ARDOR با توکن ARDR و پروژه پولکادات اشاره کرد

راهکارهای هیبریدی Hybrid solutions

در راهکارهای هیبریدی سعی شده تا ترکیبی از راه‌حل‌های لایه دوم استفاده شود. هیبریدی‌ها تلاش دارند تا امنیت سایدچین‌ها را از طریق اثبات سهام و سلامت زنجیره اصلی را با رول آپ‌ها حفظ کنند.

برای اینکه بتوان مسئله مقیاس‌پذیری و سرعت و همچنین امنیت رفع شود، در این پروژه‌ها از چندلایه برای بررسی و انجام تراکنش‌ها استفاده می‌شود. این گونه هم امنیت زنجیره‌های جانبی تأمین می‌شود و هم تراکنش‌های کوچک‌تر سریع‌تر بررسی و تأیید می‌شوند.

ولیدیوم Validium

استفاده از تکنولوژی ولیدیوم باعث می‌شود تا از الگوریتم اثبات دانش صفر(Zero proof knowledge) برای تأیید تراکنش‌ها استفاده شود. الگوریتمی که در بسیاری از پرایوسی کوین‌ها (Privacy coins) استفاده می‌گردد.

ولیدیوم می‌خواهد تا هر آنچه در شبکه اتفاق می‌افتد و به صورت ریاضی رمزنگاری شده به خوبی تأیید شود و سپس به شبکه اصلی ارسال شود.

ولیدیوم شباهت بسیاری با رول آپ‌ها دارد با این تفاوت که در ولیدیوم دسترسی به داده‌ها، خارج از شبکه نگهداری می‌شود. این کار با اینکه می‌تواند فشار کمتری به شبکه اصلی وارد کند؛ اما کارشناسان انتقاداتی همچون اختیارات بیش از حد به اپراتورها را نیز به آن وارد دانسته‌اند.

مهم‌ترین پروژه‌های لایه دوم اتریوم

برای اجرای لایه دوم در اتریوم بسیاری از پروژه‌ها شروع به کار کردند تا بتوانند خودشان را عرضه کنند و بهترین راهکار را ارائه دهند. در ادامه به معرفی مهمترین پروژه‌ها می‌پردازیم.

مقیاس پذیری در لایه دوم

در سال 2021 راهکار جدیدی برای افزایش سرعت تراکنش و کم کردن کارمزد گس توسط اتریوم Ethereum 2 و برخی دیگر از کوین های قوی بازار ارائه شد این پیشرفت باعث تحولات مثبت و بالارفتن قیمت کوین دارای این پروتکل شد و رقابتی در میان گرفت. مقیاس‌پذیری تابعی از سه پارامتر TPS، تمرکززدایی و امنیت است. هر یک از بلاکچین ها با افزایش یا کاهش هر یک از این سه عامل مهم، سعی در رسیدن به اهداف مقیاس پذیری بالاتر هستند ولی تاکنون کمتر فناوری، توانسته روی هر سه پارامتر، معماری اصولی و دقیقی انجام دهد.

• 🚀 اتریوم Ethereum برای حل مشکل مقیاس‌پذیری چندین راهکار پیش گرفت که از جمله‌ی آنها می‌توان به کسپر، پلاسما و شاردینگ اشاره کرد. برای حل مشکل مقیاس‌پذیری پلتفرم‌های بسیاری به رقابت با اتریوم پرداختند.
• 🚀 دفی نیتی ICP Dfinity یک مدل ابری غیرمتمرکز ارائه می‌دهد و خود را شبیه به اتریوم البته با محدودیت‌های کمتری دانسته که ظرفیت‌های نامحدودی دارد.
• 🚀 کاردانو با مقیاس پذیری بالا، امنیت را از طریق معماری لایه‌ای فراهم می‌کند. کاردانو از اتریوم و نئو بالغ‌تر است ولی هنوز به روزرسانی های زیادی در پیش دارد.
• 🚀 تزوس TEZOS و فانتوم Fantom با راه حل لایه دوم به سراغ مقیاس پذیری بیشتر رفتند.
• 🚀 پروژه‌هایی همچون آیوتا IOTA یا ایاس EOS با جایگزین کردن روش‌های اجماع و استفاده از روش‌هایی همچون DAG (Directed Acyclic Graph) سعی در رفع این مشکل داشته‌اند.
• 🚀🚀🚀 در این میان هارمونی Harmony مدعی فراهم کردن غیرمتمرکزسازی و مقیاس‌پذیری با حفظ امنیت است. تاکنون هیچ پلتفرمی روی کار نیامده تا بتواند به هر دو نیاز با حفظ امنیت پاسخ دهد. هارمونی به دنبال چنین هدفی است.

لایه اول چیست ؟
لایه اول اسم دیگری برای بلاک‌چین‌های شبکه اصلی مانند بیت کوین، اتریوم Ethereum، سولانا Solana و . است. دلیل این نامگذاری این‌‌ است که آن‌ها شبکه اصلی اکوسیستم خود هستند و برای فعالیت نیاز به شبکه دیگری ندارند.
یک Dapp در صورتی یک اپلیکیشن لایه اول محسوب می‌شود که فعالیت‌ها و تراکنش‌های خود را به‌طور مستقیم و بدون واسطه بر شبکه اصلی (لایه اول) ثبت کند. بلاک‌چین‌های لایه‌ اول، توکن مخصوص به خود را دارند که برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود.
برای حل مشکلاتی مانند مقیاس‌پذیری و سرعت در بلاکچین‌های لایه اول، راهکارهای لایه دوم و آف‌چین به وجود آمده‌اند که بر روی شبکه‌های لایه اول فعالیت می‌کنند؛ مانند پالیگان و لایتنینگ.

مقیاس پذیری لایه دوم چیست؟

مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم، از زمان راه‌اندازی این شبکه همواره یکی از موضوعات بحث‌برانگیزی بوده که عموماً در دوره‌های شلوغی این شبکه بیش از همیشه به عنوان موضوع اصلی مباحث مطرح شده است. یکی از اولین دفعات مشابه، مربوط به بازار گاوی (صعودی) رمزارزها در سال ۲۰۱۷ میلادی بود که عرضه‌های ‌اولیه توکن‌ها (ICOs) و کریپتوکیتیز (crypto kitties) موجب ازدحام شبکه اتریوم و افزایش چشم‌گیر کارمزد گس (gas) شد. در اردیبهشت سال 1400 ، این ازدحام با محبوبیت پروتکل‌های فایننس غیرمتمرکز (DeFi) و فارمینگ بهره، شدیدتر شد و در پی آن، حتی کارمزد گس شبکه جهت تأیید تراکنش‌ها نیز طی بازه‌هایی، به بالاتر از ۵۰۰ دلار هم رسید.

وقتی صحبت از مقیاس‌پذیری می‌شود، همواره دو روش عمده برای انجام آن وجود دارد:

• مقیاس‌پذیری بر لایه اصلی (یعنی لایه اول) که در بالا توضیح داده شد.
• مقیاس‌پذیری لایه دوم که توسط آن، شبکه اصلی ، برخی از فعالیت‌های خود را به لایه دیگری انتقال می‌دهد.

لایه اول، همان لایه اجماع استاندارد است که تقریباً تمامی تراکنش‌ها در آن تسویه ‌حساب می‌شوند. مفهوم لایه، تنها مختص شبکه اتریوم نیست، بلکه در سایر بلاکچین‌ها مانند بیت کوین (BTC) یا زدکش Zcash نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. لایه دوم، لایه دیگری است که در بالای لایه اول ساخته شده. این لایه، توسط المان‌های موجود خود مانند قراردادهای هوشمند، قابل پیاده‌سازی بوده و همچنین به نوعی، از امنیت لایه اول بهره می‌برد.

قابلیت‌های کنونی و بعدی شبکه اتریوم

شبکه اتریوم در هنگام راه اندازی قادر بود حدود ۱۵ تراکنش در ثانیه را بر روی لایه اول خود پردازش کند. مقیاس‌پذیری لایه دوم توانست تعداد این تراکنش‌ها را به طور چشم‌گیری افزایش دهد. بسته به راهکار مورد استفاده، تعداد این تراکنش‌ها به ۲ تا ۴ هزار عدد در ثانیه می‌رسد. حتی اگر قرار بر مقیاس‌پذیری این شبکه نبود، اتریوم ۲ با معرفی اثبات سهام (Proof Of Stake) و شاردینگ (Sharding) تعداد این تراکنش‌ها را به طور چشم‌گیری افزایش داد. اما آیا با راه‌اندازی اتریوم ۲، دیگر نیازی به مقیاس‌پذیری لایه دوم نیست؟

خیر. حتی با وجود شاردینگ نیز اتریوم در آینده به مقیاس‌پذیری لایه دوم نیاز دارد تا بتواند صدها هزار یا حتی میلیون‌ها تراکنش در ثانیه را پردازش کند. از نظر تئوری، ما باید از مقیاس‌پذیری لایه دوم صرف‌نظر و تنها بر لایه اول تمرکز کنیم. این امر برای تشدید تمرکز در شبکه اتریوم فقط به نودهای تخصصی جهت کنترل حجم کار نیاز دارد. بنابراین به تبع آن، امنیت شبکه کاهش یافته و ویژگی‌های مقاومتی آن نیز حذف می‌شوند. علاوه ‌بر این، مقیاس‌پذیری هرگز نباید به قیمت کاهش امنیت و تشدید تمرکز انجام شود. بنابراین، ما با ترکیبی از مقیاس‌پذیری لایه اول و دوم روبرو هستیم.

مقیاس‌پذیری لایه دوم یک اصطلاح مشترک برای راهکاری است که با انجام معاملات خارج از زنجیره، به افزایش قابلیت‌های لایه اول کمک می‌کند. دو مورد از قابلیت‌های اصلی که می‌توانند در این شبکه بهبود یابند، سرعت و توان عملیاتی تراکنش‌ها است؛ و البته، راهکارهای لایه دوم می‌توانند کارمزدهای گس را نیز بسیار کاهش دهند. وقتی صحبت از راهکارهای عملی مقیاس‌پذیری در میان باشد، چندین گزینه وجود دارد که البته، تنها برخی از آن‌ها افزایش توان شبکه اتریوم در کوتاه‌مدت و میان‌مدت را موجب می‌شوند و سایر آن‌ها با چشم‌انداز میان‌مدت و بلندمدت این شبکه مرتبط هستند.

راه‌حل‌های مقیاس پذیری

برخی راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری، مانند درگاه‌‎های پرداختی، به نوعی اپلیکیشن‌هایی خاص هستند. از دیگر راه حل‌ها می‌توان Optimistic Roll-ups را نام برد که می‌توان از آن‌ جهت اجرای هرگونه قرارداد دلخواهی استفاده کرد. اکنون برای درک بهتر این تفاوت‌ها، محبوب‌ترین راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه دوم را بررسی می‌کنیم.

• 🔘 کانال‌ها (channels)، یکی از اولین راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری هستند که تا کنون به طوری گسترده مورد بحث قرار گرفته‌اند. کانال‌ها در واقع هنگامی که کاربران تنها دو تراکنش را در لایه اول ارسال می‌کنند، به آن‌ها این امکان را می‌دهند تا تراکنش‌های خود را چندین بار خارج از زنجیره مبادله کنند. محبوب‌ترین این کانال‌ها، کانال‌های استیت (state) و کانال‌های پرداخت فرعی هستند. اگرچه کانال‌ها این امکان را فراهم می‌کنند که به راحتی هزاران تراکنش در ثانیه پردازش شود، اما معایبی هم دارند. آن‌ها امکان مشارکت آزاد را ارائه نمی‌دهند و برای استفاده از آن‌ها، کاربران می‌بایست از قبل هویت خود را احراز کرده و همچنین وجوه خود را در یک قرارداد چند امضایی، بلاک کنند. علاوه بر این، این راهکار تنها مختص یک اپلیکیشن خاص بوده و نمی‌تواند برای مقیاس‌پذیری در قراردادهای هوشمند با اهدافی کلی مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، پروژه Raiden، اصلی‌ترین پروژه‌ای است که در شبکه اتریوم از کانال‌های استیت استفاده می‌کند.

لازم به ذکر است که مفهوم کانال‌های پرداختی، توسط شبکه لایتنینگ بیت‌کوین نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• 🔘 راهکار دیگر مقیاس‌پذیری لایه دوم، پلاسما (plasma) نام دارد. این راهکار، که برای اولین بار توسط جوزف پون (Joseph Poon) و ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) پیشنهاد شد، به عنوان یک چهارچوب (Framework) جهت ساخت اپلیکیشن‌های مقیاس‌پذیر در شبکه اتریوم در نظر گرفته می‌شود. پلاسما از قراردادهای هوشمند و miracle trees جهت ایجاد تعداد نامحدودی زنجیره جانبی استفاده می‌کند. نسخه‌هایی از بلاکچین اتریوم با انتقال تراکنش‌ها از زنجیره اصلی به زنجیره‌های جانبی، امکان انجام تراکنش‌هایی سریع و ارزان را فراهم می‌کند. یکی از اشکالاتی که در پلاسما وجود دارد، مدت زمان انتظار طولانی برای کاربرانی است که می‌خواهند موجودی خود را از لایه دوم خارج کنند. از روش پلاسما همانند کانال‌ها، نمی‌توان جهت مقیاس‌پذیری قراردادهای هوشمند استفاده کرد.

شبکه اومیسگو OMG که بر مبنای پلاسما ساخته شده، به پلاسمای بادوام معروف است. شبکه پالی گان (Matic) نیز، نمونه دیگری از پلتفرم‌هایی است که از یک نسخه چهارچوب سازگار با پلاسما استفاده می‌کند. زنجیره‌های جانبی، بلاکچین‌هایی مستقل و سازگار با اتریوم هستند که مدل‌های اجماع و پارامترهای بلاک خاص خود را شامل بوده و در آن‌ها تعامل با شبکه اتریوم توسط ماشین مجازی اتریوم امکان‌پذیر است. بنابراین قراردادهای مستقر در لایه اول اتریوم، می‌توانند در زنجیره‌های جانبی قرار بگیرند.

بهترین پروژه های لایه دوم:

برخی از کوین های دارای پروتکل لایه دو که با استقبال خوبی مواجه شده اند از قرار زیر هستند :

🔘 XDI، از دیگر نمونه‌های زنجیره جانبی است و توسط رول‌آپ (roll-ups) یا گردآوری تراکنش‌های زنجیره‌ جانبی در قالب یک تراکنش واحد که به عنوان snark شناخته می‌شود، مقیاس‌پذیری را انجام می‌دهد. پس از آن، اثبات دانش صفر (ZKP) غیرمتعامل، در لایه اول محقق شده و جمع‌آوری تراکنش‌ها و اجرای آن‌ها در زنجیره‌های جانبی انجام می‌گردد و در این میان، زنجیره اصلی اتریوم تنها داده‌های‌ تراکنش‌ها را ذخیره می‌کند.

به طور کلی، سه نوع رول‌آپ داده وجود دارد که عبارتند از:

• 🔶 رول‌آپ ZK
• 🔶 رول‌آپ Optimistic
• 🔶 ZKsync

🔘 روش ZK، اگرچه نسبت به Optimistic سریع‌تر و کارآمدتر است، اما راهکاری آسان جهت انتقال قراردادهای هوشمند به لایه دوم ارائه نمی‌دهد.

منظور از رول‌آپ Optimistic

🔘 رول‌آپ Optimistic، یک ماشین مجازی سازگار با شبکه اتریوم موسوم به OVM است که امکان اجرای قراردادی هوشمند در بستر اتریوم Ethereum را فراهم می‌کند. این امر از آن جهت که قابلیت انعطاف‌پذیری قراردادهای هوشمند در D5 (جایی که تمام قراردادهای هوشمند پیش از این آزمایش شده‌اند) را تسهیل می‌کند، از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از پروژه‌های اصلی که بر روی اپلیکیشن‌های Optimistic کار می‌کند اپتیمیسم Optimism با نماد OP نام دارد که هر روز در حال نزدیک و نزدیک‌تر شدن به زمان راه‌اندازی شبکه اصلی آن هستیم. زمانی که صحبت از رول‌آپ‌های ZK به میان بیاید، Loopring و DeversiFi نمونه‌های خوبی از صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که بر روی لایه دوم اتریوم ساخته شده‌اند.

همچنین مقیاس پذیری رول‌آپ می‌تواند توسط اتریوم Ethereum ۲ نیز برجسته‌تر شود. رول‌آپ‌ها در حقیقت، برای مقیاس‌پذیر شدن، تنها به داده‌های موجود در لایه داده نیاز دارند؛ بنابراین، می‌توانند در فاز یک اتریوم ۲ که مربوط به شاردینگ داده‌هاست، نمود چشم‌گیری پیدا کنند. به نظر می‌رسد، علی‌رغم وجود طیفی وسیعی از راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم، جامعه اتریوم رویکرد مقیاس‌پذیری را به دلایل امنیتی عمدتاً از طریق رول‌آپ‌ها و شاردینگ داده‌های فاز یک اتریوم ۲ دنبال می‌کند. این رویکرد، همچنین در پست اخیر ویتالیک بوترین با نام «نقشه‌راه رول‌آپ-محور اتریوم» هم مشاهده شده است.

zksync

🔘 به صورت کلی، zksync بخشی از راه حل‌ های لایه دوم به نام rollups است که بر بستر بلاکچین اتریوم ایجاد شده است. هدف این تکنولوژی این است که کاربران بتوانند دارایی خود را از طریق ZkSync بدون مشکل بین لایه ها، آدرس‌ها و غیره انتقال دهند. همچنین سیستم zksync بدون به خطر انداختن امنیت و کاهش کنترل کاربر روی دارایی‌ها، به طرز قابل توجهی کارمزد پرداختی شبکه اتریوم را کاهش می‌دهد. از مهم ترین ویژگی های ZkSync می توان به تراکنش‌های بدون دردسر، سرعت بالا، کارمزد کم، مقاومت در برابر سانسور اشاره کرد.

تکنولوژی شاردینگ و کاربرد آن در بلاکچین

🔘 تکنولوژی شاردینگ (sharding) در واقع یک نوع معماری پایگاه داده می باشد که در آن پایگاه داده به قسمت های کوچکتری تقسیم شده و اطلاعات در داخل هر شارد قرار گرفته و ذخیره سازی می شود. داده ها در پایگاه داده در جداولی منطقی و در قبال آن در ردیف هایی از ترکیب سطر ها و ستون ها ذخیره سازی می شوند.

🔘مقیاس پذیری در واقع معیاری برای سنجش ظرفیت یک بلاکچین برای تعداد تراکنش هایی است که در یک بازه زمانی می تواند در آن بلاکچین انجام شود. هر چه مقیاس پذیری یک شبکه افزایش یابد ، سرعت انجام تراکنش ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد. در مقابل مقیاس پذیری دو مورد بسیار مهم نیز در شبکه بلاکچین از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است: کارکرد غیر متمرکز شبکه بلاک چین و امنیت شبکه

شبکه لیکوئید چیست؟

🔘 شبکه Liquid یک پروتکل زنجیره جانبی است که بر روی بلاک چین بیت ‌کوین ساخته شده و هدف از طراحی و راه‌اندازی Liquid Network، فراهم‌کردن امکان انجام تراکنش‌های سریع‌تر، امن‌تر و محرمانه‌تر میان کاربران بر روی شبکه بیت ‌کوین می باشد. گفتنی است، شبکه Liquid از نقل‌ معرفی لایه دوم اتریوم و انتقالات محرمانه پشتیبانی می‌کند، که حجم بیت کوین را در معاملات پنهان می‌ نماید.

بریج کانکست
🔘 بریج کانکست ( connext bridge) یک نوع پل بلاک چینی لایه دوم اتریوم است که ارتباط بین شبکه های سازگار با رول آپ ها و اتریوم را ایجاد میکند. بریج کانکست در آغاز با عنوان اکس پلی نیت شناخته شد ولی اکنون به این نام تغییر یافته است. این پروتکل در واقع زیر مجوعه ای از معرفی لایه دوم اتریوم سرویس های پروتکل کانکست است.
🔘 برخی از پروتکل هایی که در حال حاضر میتواند پشتیبانی کند به شرح زیر است :
فانتوم،مونبیم،پالیگان،اوموس،مون،اتریوم،ناسیس،آپتمیزم،فیوز،کرونوس

در شبکه هاي اجتماعي همراه ما باشيد :

شامل آموزش، اخبار فاندامنتال ، تحلیل های روز ارزهای ديجيتال

اکوسیستم ZKsync چیست؟ معرفی راهکار لایه 2 اتریوم

راهکار لایه دو ZKSync یکی از بهترین و امیدبخش‌ترین راه‌حل‌ها برای افزایش مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم و کاهش مبلغ کارمزدها است. مدت‌ها است که اتریوم با مشکل کندی پردازش تراکنش‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. برای حل این معضل، راهکارهای متنوعی ارائه شده است که در این بین چند گزینه از جمله اکوسیستم ZKSync مورد توجه قرار گرفته‌اند. در این مقاله به بررسی این پروتکل پیچیده و پرکاربرد می‌پردازیم و مهم‌ترین پروژه‌های مبتنی بر ZKSync را بررسی خواهیم کرد.

راهکار لایه دو ZKSync چیست؟

اکوسیستم ZKSync یک راهکار مقیاس‌پذیری مبتنی بر فناوری zero-knowledge rollup برای بلاکچین اتریوم است. راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم اتریوم به دو دسته knowledge rollups و optimistic rollups تقسیم می‌شوند.

با استفاده از فناوری رول‌آپ تراکنش‌ها از شبکه اصلی اتریوم به لایه دیگری منتقل می‌شوند و نتایج اعتبارسنجی برای شبکه اصلی ارسال می‌شود. در واقع صدها تراکنش در یک تراکنش تجمیع می‌شوند که توسط زنجیره اصلی اعتبارسنجی و ایمن خواهد شد.

امنیت سیستم‌های zero-knowledge rollup با استفاده از رمزنگاری تأمین شده است. راهکارهای zk-rollup صحت یک تراکنش را بدون نمایش اعتبارسنجی مشخص می‌کنند. به زبان ساده zk-rollup از رویکرد «در این مورد به من اعتماد کن» استفاده می‌کند. راهکارهای zk-rollup یکی از امیدوارکننده‌ترین گزینه‌ها برای افزایش مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم و البته حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعاتی کاربران و تراکنش‌ها است.

یکی از مزایای اصلی اکوسیستم zkSync هزینه پایین کارمزد شبکه اتریوم (gas) در بلاکچین لایه دو (L2) است. هزینه گس در لایه دوم تا ۱۰۰ برابر کمتر از زنجیره اصلی است. این در حالی است که امنیت تراکنش‌ها در لایه دوم برابر با شبکه اصلی خواهد بود.

علاوه بر این، zkSync در به‌روزرسانی نسخه V2 توان عملیاتی فوق‌العاده‌ای پیدا خواهد کرد. پس از این به‌روزرسانی، شبکه ZKSync می‌تواند بیش از ۱۰۰ هزار تراکنش را در ثانیه (TPS) پردازش کند. احتمالاً تا پایان سال ۲۰۲۲ دستیابی به این هدف محقق خواهد شد. پروتکل zkPorter قصد دارد چنین توان بالایی را در اختیار کاربران قرار دهد. همچنین به‌زودی از قراردادهای هوشمند سالیدیتی (Solidity) و زینک (Zinc) نیز پشتیبانی خواهد شد.

مقایسه اکوسیستم ZKSync با راهکارهای Optimistic Rollups و zk-proof

اکوسیستم ZKSync دو رقیب قدرتمند دارد. اولین رقیب راهکارهای لایه دو مبتنی بر optimistic rollups مثل Arbitrum و Optimism و دومین رقیب راهکارهای توسعه‌یافته با فناوری zk-proof مثل Starkware است. سرعت پردازش زنجیره‌ای در راهکارهای zk بیشتر است؛ زیرا هیچ دوره انتظاری برای تراکنش‌ها در شبکه وجود ندارد. با این حال راهکارهای zk-proof به قدرت محاسباتی بیشتری نیاز دارند. در نتیجه این راهکار برای برنامه‌های غیرمتمرکزی که عملیات پردازشی زیادی دارند مناسب نیستند.

فناوری optimistic rollups قراردادهای هوشمند را مستقیماً روی شبکه اتریوم اجرا می‌کند اما zk-rollup‌ها بدین صورت عمل نمی‌کند.

همچنین تفاوت‌هایی بین راهکار zkSync و Starkware و همچنین هر دو راه‌حل zk-proof وجود دارد. راهکار Starkware زودتر شروع به کار کرد (05/2018 در مقایسه با 12/2019) و تا امروز سرمایه بیشتری جمع‌آوری کرده است. به علاوه راه‌حل Starkware معرفی لایه دوم اتریوم در حال کار روی توسعه بیشتر است و اکوسیستم بزرگ‌تری دارد. در نهایت باید گفت پروتکل Starkware نسبت به zkSync دارای فناوری جمع‌آوری بهتر و سریع‌تری است.

به طور کلی هر دو راهکار مبتنی بر zk-proof فرآیندهای معتبری برای افزایش مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم دارند. اکوسیستم zkSync به عنوان راه‌حل مردمی (توسعه‌یافته توسط توسعه‌دهندگان مستقل) در نظر گرفته می‌شود؛ در حالی که Starkware از پشتیبانان مهم و دانش فنی پیچیده‌ای برخوردار است.

تیم توسعه، سرمایه‌گذاران معرفی لایه دوم اتریوم و نقشه راه اکوسیستم ZKSync

اکوسیستم ZKSync توسط شرکت متر لبز (Matter Labs) توسعه یافته است. متر لبز یک شرکت آلمانی است که بر روی مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم تحقیق می‌کند. راهکار ZKSync در دسامبر ۲۰۱۹ کارش را آغاز کرد و نسخه V1 این پروتکل در ژوئن ۲۰۲۰ منتشر شد. پس از این به‌روزرسانی، رکورد پردازش ۳۰۰ تراکنش در ثانیه ثبت شد. در حال حاضر بنیاد توسعه این پروتکل تلاش می‌کند در نسخه 1.1 بتواند ۲۰ هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند. علاوه بر این، آخرین نسخه آزمایشی از V2 که با نام آلفای zkEVM منتشر شد، با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است.

شرکت متر لبز توانست در سپتامبر ۲۰۱۹ و در فوریه ۲۰۲۱ حدود ۴ میلیون دلار سرمایه برای توسعه این پروتکل از طریق شرکت‌هایی مثل Binance ،Aave ،Curve و Coinbase Ventures جمع‌آوری کند. در سری دوم جذب سرمایه نیز بودجه‌ای ۵۰ میلیون دلاری به کمک صندوق‌های سرمایه‌گذاری a16z ،Dragonfly و Placeholder جمع‌آوری شد. در نهایت، مجموعه BitDAO نیز ۲۰۰ میلیون دلار به اکوسیستم ZKSync کمک مالی کرد.

توکن ZKSync و ایردراپ احتمالی

راهکار لایه دو ZKSync هنوز توکن بومی ندارد. با این حال بنیاد توسعه ZKSync برنامه‌ها و اطلاعات توکنومیکس خود را بیان کرده است. توکن بومی ZKSync برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و سپرده‌گذاری (Stake) استفاده خواهد شد. کاربران اکوسیستم ZKSync توکن‌های مورد نظر را در یک رویداد ایردراپ (airdrop) دریافت خواهند کرد.

نحوه استفاده از پروتکل ZKSync

برای استفاده از راهکار لایه دو zkSync باید مراحل زیر را طی کنید:

• کیف پول رمزارزی و مبتنی بر مرورگر خود را به کیف پول پروتکل zkSync متصل کنید.
• حساب خود را فعال و شارژ کنید.
• یک تراکنش انتقال به سایر حساب‌های zkSync انجام دهید (مرحله اختیاری).
• اکوسیستم zkSync را جست‌وجو کنید.

بهترین پروژه‌های دیفای مبتنی بر ZKSync

راهکار لایه دو zkSync میزبان برنامه‌ها (DApps) و پروژه‌های دیفای (DeFi) مختلفی بوده است. در ادامه به برخی از بهترین و معروف‌ترین پروژه‌ها اشاره خواهیم کرد.

صرافی Curve

کرو (Curve) یک صرافی غیرمتمرکز برای استیبل کوین‌ها است. این صرافی از بازارساز خودکار (AMM) استفاده می‌کند. توکن بومی این صرافی با نماد CRV نمایش داده می‌شود.

پروتکل Yearn Finance

یرن فایننس یا وای ارن فایننس(Yearn Finance) یک پروتکل ترکیبی است که روش‌های مختلفی را برای سرمایه‌گذاری و دریافت سود پیشنهاد می‌کند. توکن بومی این صرافی YFI نام دارد. کاربران یرن فایننس می‌توانند از طریق کیف پول Argent به اکوسیستم zkSync دسترسی داشته باشند.

صرافی ZigZag

زیگ زاگ (ZigZag) یک صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر راهکار لایه دو zkSync است که انجام معاملات اسپات را با استفاده از zk-rollups امکان‌پذیر می‌کند. به کمک این صرافی کاربران بدون پرداخت هزینه گس معاملات خود را در شبکه اتریوم انجام خواهند داد.

صرافی Mute.io

میوت (Mute) یک صرافی غیرمتمرکز است که با استفاده از بازارساز خودکار طراحی شده است. این پلتفرم بستری برای ییلد فارمینگ (Yield Farmming) و شرکت در عرضه اولیه (IDO) است. این صرافی با استفاده از فناوری zk-rollup توسعه یافته است و یک پلتفرم DAO محسوب می‌شود. رمزارز MUTE توکن بومی این صرافی است.

پروتکل Taker Protocol

تیکر پروتکل (Taker Protocol) یک پروتکل نقدینگی برای ارزهای دیجیتال است. کاربران این پروتکل می‌توانند رمزارزهای مختلف و NFT‌ها را بخرند و بفروشند یا اجاره کنند. به علاوه کاربران با تأمین نقدینگی می‌توانند سودهای دوره‌ای دریافت کنند. این پروتکل نیز یک پلتفرم DAO به حساب می‌آید.

از بهترین پل‌های زنجیره‌ای مبتنی بر فناوری zkSync نیز می‌توان به ZigZag و Orbiter Finance اشاره کرد. ردیو (Reddio)، هوم اسپیس (Homespace)، اپن استارز (OpenStars) و توارا (Tevaera) نیز بهترین بازارهای NFT توسعه‌یافته با استفاده از zkSync هستند.

خلاصه مطلب

راهکار لایه دو ZKSync یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای افزایش مقیاس‌پذیری بلاکچین اتریوم است. این راهکار تراکنش‌ها را به لایه دیگری منتقل می‌کند و نتیجه پردازش را به شبکه اصلی می‌فرستد. از مهم‌ترین پروژه‌های مبتنی بر اکوسیستم ZKSync می‌توان به صرافی Curve و پروتکل یرن فایننس اشاره کرد. با توجه به محبوبیت بالای بلاکچین اتریوم راهکارهای مقیاس‌پذیری این شبکه شانس زیادی برای جذب کاربر و توسعه‌دهنده دارند. پروتکل ZKSync رقبای سرسختی دارد اما تا امروز توانسته رقابت شانه‌به‌شانه‌ای با سایر راهکارها داشته باشد.