اصطلاحات در بورس

اصطلاحات بورس

بورس یک بازار سرمایه گذاری است که به افراد اجازه می دهد در قبال سرمایه های اندک، سود های بالا کسب کنند. کسب سودهای بالا در بورس مستلزم دانش کافی و آشنایی با اصطلاحات بورس است که روزانه در خرید و فروش های این بازار استفاده می شود. ما در این مقاله قصد دارید دید شما را نسبت به بازار بورس وسیع تر کرده تا شما هم بتوانید مسیر سرمایه گذاری خود را در این بازار پولساز پیدا کنید.

• 1. شاخص کل
• 2. پرتفوی (Portfolio)
• 3. EPS یا Earning Per Share
• 4. DPS یا Divid Per Share
• 5. سال مالی
• 6. بازار اولیه و بازار ثانویه
• 7. سبد گردانی (Separately managed account)
• 8. آربیتراژ (Arbitrage)
• 9. دامنه نوسان
• 10. قیمت تابلو
• 11. قیمت باز ، قیمت محدود ، قیمت معین
• 12. P/E یا price / earning per share

شاخص کل

شاخص معیاری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار را نشان می دهد. در بازار مالی شاخص به یک سبد فرضی گفته می شود که کلیه سهام هایی که خرید و فروش می شوند و میانگین تغییرات قیمت تمامی سهام ها را نشان می دهد. شاخص کل، بازدهی کل بازار را نشان می دهد و تغييرات شاخص کل در واقع بيانگر ميانگين بازدهي سرمايه‌ گذاران در بورس است.

پرتفوی (Portfolio)

کلمه ای فرانسوی است و معادل سبد سهام در فارسی است. سبد سهام ترکیبی از تمام دارایی هاست که فرد در بازار بورس خریداری کرده است. فعالان در زمینه بورس سعی می کنند تمام دارایی خود را در یک سهام سرمایه گذاری نکنند. آنها همه تخم مرغ هایشان را در یک سبد نمی گذارند تا در صورت ضرر یک سهم، دچار ورشکستگی نشوند لذا سرمایه گذاران بر روی چند ارز متفاوت سرمایه گذاری می کنند.

EPS یا Earning Per Share

یکی از پر کاربرد ترین اصطلاحات بورس است و به معنی درآمد هر سهم است. برای محاسبه EPS باید کل درآمد یک شرکت را پس از کسر مالیات بر تعداد سهام در پایان سال تقسیم کنید.

DPS یا Divid Per Share

EPS و DPS دو واژه بسیار نزدیک به یکدیگرند. DPS قسمتی از EPS است با این تفاوت که ما بین سهامداران تقسیم می شود. سودی که شرکت ها متناسب با قراردادها و شرایط به هر سهم دار می دهند متفاوت است. به میزان سودی که به هر سهامدار اختصاص می یابد، DPS می گویند.

DPS اغلب از EPS کمتر است اما گاهی پیش می آید که شرکت تصمیم می گیرد از سود انباشت سال قبل نیز به سهامداران بدهد.

سال مالی

به بازه زمانی یک ساله گفته می شود که شرکت ها فعالیت خود را از آن آغاز می کنند. سال مالی هر شرکت می تواند با دیگری متفاوت باشد.

بازار اولیه و بازار ثانویه

بازار اولیه یا Primary market به معنی خرید یک دارایی برای بار اول است. مثلا بازاری که اوراق بهادار یک شرکت برای بار اول توسط بانک فروخته می شود، بازار اولیه نام دارد. حال اگر این سهام در خرید و فروش های بعدی داد و ستد شود، به آن بازار، بازار ثانویه گویند. به عبارتی تمامی معاملات بازار بورس، بازار ثانویه هستند. بازار ثانویه محلی برای خرید و فروش اوراق منتشر شده بازار اولیه است.

سبد گردانی (Separately managed account)

یکی از اصطلاحات بورس، سبدگردانی است که به معنی چیدمان صحیح دارایی ها در قالب یک سبد مشخص است. سبدگردان همان سرمایه گذار است که میزان هر دارایی و زمان خرید یا فروش را به دقت بررسی می کند. هرچند در دنیا سبد گردانی بیش از 50 سال قدمت دارد اما در ایران اخیرا رواج پیدا کرده است. سبد گردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌ گذاری با همکاری تیمی از تحلیل‌ گران حرفه‌ ای و بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌ پذیری و سرمایه هر سرمایه‌ گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌ صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌ کند.

آربیتراژ (Arbitrage)

سود بدست آمده از تفاوت قیمت آربیتراژ نام دارد. زمانی که شما یک کالا را از بازاری با قیمت پایین تر خریداری کرده و در بازار دیگر آنرا به قیمت بالاتر به فروش می رسانید، سود بدست آمده آربیتراژ نام دارد. آربیتراژ نتیجه ناکارآمد بودن بازار است و مکانیزمی ایجاد می‌کند که موجب می‌ شود قیمت‌ ها به طرز قابل‌ توجهی از ارزش منصفانه و واقعی‌ شان در دراز مدت منحرف نشوند.

آربیتراژ از سه روش بدست می آید:

1- یک دارایی در بازارهای مختلف، قیمت متفاوت داشته باشد.

2- دو دارایی با جریان نقدی مشابه ، با قیمت متفاوتی معامله شود.

3- یک دارایی با قیمت مشخص در آینده، امروز با قیمت متفاوتی عرضه شود.

دامنه نوسان

دامنه نوسان به تغییرات قیمت هر سهام در بورس گفته می شود که در طول یک روز کاهش یا افزایش دارد.

قیمت تابلو

قیمتی است که بر اساس عرضه و تقاضای موجود برای هر سهم تعیین می شود و ارزش روز هر شرکت بر مبنای این قیمت محاسبه می شود.

قیمت باز ، قیمت محدود ، قیمت معین

قیمت باز یا قیمت در اختیار به قیمتی گفته می شود که خریدار و یا فروشنده تعیین قیمت را به کارگزار واگذار نمایند. قیمت محدود زمانی است که خریدار یا فروشنده، قیمت حداکثر یا حداقل قیمتی را برای یک معامله تعیین نمایند. قیمت معین، قیمت ثابت در هنگام انجام یک معامله است.

P/E یا price / earning per share

عبارتست از تقسیم قیمت یک شرکت بر سود پیش بینی شده آن که دوره بازگشت سرمایه را نیز نشان می دهد. نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر 1 ریال بازدهی که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما 1 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه 20% سود به شما پرداخت می کند. یعنی در ازای 1 میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه 200 هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می کنید (یعنی 1 میلیون تومان) را به سودی که بدست می آورید (یعنی 200 هزار تومان) تقسیم کنید: 5 = 200,000 / 1000,000

اصطلاحات و تعاریف بازار سرمایه و بورس

آنچه در ایران بصورت رسمی به عنوان بازار سرمایه شناخته می‌شود شامل چهار شرکت بورسی است. تمام این چهار شرکت تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ایران فعالیت می‌کنند. درواقع سازمان بورس اوراق بهادار ایران متولی و سیاست گذار سرمایه گذاری در ایران است. شرکت‌های بورسی نقش بسیار با اهمیتی در رونق اقتصادی کشور دارند. علاوه بر این تاثیر مهمی در اقتصاد جهانی ایران هم دارند.

(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))

بورس و بازار سرمایه:

شرکت سهامی عام: به موجب ماده ۱ قانون تجارت شرکت سهامی عام شرکتی است که سرمایه آن به سهام مساوی منقسم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست .

بازار پول : بازاری است که در آن اسناد خزانه – اوراق مشارکت یا قرضه (بانکها) و گواهی های سپرده عرضه می شود. دوره اینگونه بازار یکسال یا کمتر است.

بازار سرمایه : بازاری است که در آن سهام شرکتهای سهامی عام عرضه و مورد معامله قرار می گیرد.

بازار اولیه : بازاری است که در آن شرکتها برای اولین بار اقدام به عرضه سهام و پذیره نویسی می نمایند.

بازار ثانویه : در این بازار سهام عرضه شده در بازار اولیه مورد معامله مکرر قرار می گیرد .(بازار ثانویه عمل جذب سرمایه در بازار اولیه را تسهیل می نماید )(به شرطی که سهام آن شرکت در بورس پذیرفته شده باشد)

(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))

بورس : محلی است برای معامله و داد و ستد سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس .

سرمایه اولیه :عبارتست از مبلغی که موسسین برای شروع فعالیت آن را تعیین کرده اصطلاحات در بورس و قسمتی از آن را از طریق فروش سهام به غیر (پذیره نویسی) تامین می کنند.

قیمت اسمی : در ایران این قیمت برای هر برگ سهام ۱۰۰۰ ریال است ودر هر زمان تعداد سهام هر شرکت از تقسیم سرمایه بر این مبلغ بدست می آید که آن را قیمت پذیره نویسی نیز می نامند.

قیمت تابلو : قیمتی است که بر اساس عرضه و تقاضای موجود برای هر سهم تعیین می شود و ارزش روز هر شرکت بر مبنای این قیمت محاسبه می شود.

عرضه : اعلام آمادگی برای فروش سهام یک شرکت در یک قیمت (یا در یک محدوده قیمتی) توسط دارنده (کارگزار) آن سهم .

تقاضا : اعلام آمادگی برای خرید سهام یک شرکت در یک قیمت (یا در یک محدوده قیمتی) توسط خریدار.

نقد شوندگی : عبارتست از درجه سهولت معامله روی یک سهم .هرچه سهم از نقد شوندگی بیشتری برخوردار باشد امکان بلوکه شدن سرمایه کاهش می یابد.

شاخص : عددی است که جهت و سرعت حرکت بازار را نشان میدهد. انواع آن که در ایران محاسبه می شود عبارتست از شاخص کل قیمت (tepix) – شاخص بازده نقدی (tedix) – شاخص بازده نقدی و قیمت (tedpix) – شاخص پنجاه شرکت فعال – شاخص مالی و شاخص صنعت . که شاخص کل قیمت به دلیل موزون بودن – در دسترس بودن و جامع بودن بیشتر نشان دهنده وضعیت کلی بازار است .

کارگزار : شخصیتی است حقوقی که عمل خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار را برای مشتریان انجام می دهند و در ازای آن کارمزدی دریافت می کند.

قیمت باز : در مواقعی که خریدار یا فروشنده تعیین قیمت را به کارگزار واگذار می نماید کارگزار دارای دستور معامله با قیمت باز می باشد . (قیمت در اختیار هم نامیده می شود)

قیمت محدود : در مواقعی که خریدار یا فروشنده حداکثر یا حداقل قیمتی را برای معامله تعیین می نماید کارگزار دارای دستور معامله با قیمت محدود می باشد.

قیمت معین : در مواقعی که خریدار یا فروشنده قیمت ثابتی را برای انجام معامله تعیین می نماید کارگزار دارای دستور معامله با قیمت معین می باشد.

درخواست خرید : اولین گام جهت خرید سهام یک شرکت پس از مراجعه به کارگزاری تکمیل فرم درخواست خرید می باشد که می بایست بطور کامل و صحیح پر شود. مهمترین قسمتهای آن عبارتند از نام کامل و تعداد سهام شرکتی که قصد خرید ان را داریم .نحوه پرداخت و تعیین نوع قیمت (باز – محدود – معین ) و ذکر آدرس پستی دقیق جهت ارسال اطلاعیه های شرکت میباشد.

درخواست فروش : این قسمت دارای دو فرم می باشد یکی تکمیل فرم وکالتنامه که کارگزار بتواند حق فروش داشته باشد و دیگری تکمیل فرم درخواست فروش است که تقریبا شبیه فرم درخواست خرید است.

اعلامیه خرید : سندی است که جزئیات خرید سرمایه گذار را منعکس می کند.

دوره مالی : عبارتست از زمانی که شرکتها برای انجام عملیات مالی خود در نظر میگیرند .این زمان در ایران معمولا یکسال تعیین می شود و شرکتها موظفند در پایان این دوره صورتهای مالی و سود و زیان خود را به بورس تحویل دهند.

eps پیش بینی شده : عبارتست از سود هر سهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیش بینی می کند.

eps تحقق یافته : عبارتست از سود هر سهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته .

dps: عبارتست از سودی که پس از پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب در مجمع عمومی به هر سهم پرداخت می شود که رابطه عکس با قیمت سهم دارد.

p/e: به زبان ساده عبارتست از تقسیم قیمت یک شرکت بر سود پیش بینی شده آن که دوره بازگشت سرمایه را نیز نشان میدهد (البته به زبان ساده ) .

مجمع عمومی عادی سالیانه : که با حضور سهامداران – بازرس – حسابرس و مدیران شرکتها هر سال یکبار و حداکثر ۴ ماه بعد از پایان سال مالی تشکیل می شود و در آن موارد مختلفی از جمله تصویب صورتهای مالی سال قبل و تصمیم در مورد نحوه تقسیم سود انجام می گیرد.

مجمع عمومی فوق العاده : در مواقعی که نیاز به تصمیم گیری در مورد بخصوصی که نیاز به تصویب مجمع دارد مانند تصمیم در مورد افزایش سرمایه یا تغییر در اعضای هیات مدیره و غیره باشد تشکیل می شود .

اطلاعات میان دوره ای : اطلاعاتی است که در دوره های فصلی و ماهانه اعلام می شود و جریان مالی شرکت را به صورت واقعی نشان می دهد با مقایسه این اطلاعات با بودجه شرکت می توان درصد خطای پیش بینی شرکت را بدست آورد.

افزایش سرمایه : شرکتها معمولا برای انجام طرحها و برنامه های سود آور و بعضا برای جبران کمبود نقدینگی اقدام به افزایش آخرین سرمایه ثبت شده خود و در نتیجه تعداد سهام شرکت می نمایند که اینکار با پیشنهاد هیات مدیره و تصویب در مجمع عمومی و تایید سازمان بورس عملی می باشد و از طرق مختلف انجام می گیرد که عبارتست از آورده نقدی – سهام جایزه و صرف سهام .

سبد سهام : عبارتست از تقسیم سرمایه بین سهام چند شرکت جهت کاهش ریسک سرمایه گذار

۱- بازار ثانویه به چه معناست؟

بازار ثانویه شامل خریداران و فروشندگان سهام اوراق قرضه ای است که قبلا انتشار یافته است .برای مثال اگر فردی بخواهد سهم یا ورقه ی قرضه ای را که برای اولین بار پس از عرضه توسط یک شرکت خریداری کرده به فروش برساند باید به بازار ثانویه برود. به همین ترتیب وقتی شخصی بخواهد سهم یا ورقه قرضه مربوط به شرکتی را از بازار ثانویه خریداری کند (در صورتی که آن شرکت در فهرست شرکت های پذیرفته شده در بازار سهام باشد) ناچار نیست منتظر انتشار عمومی سهام جدید آن شرکت بماند. بورس اوراق بهادار مهم ترین نهاد بازار ثانویه برای معاملات اوراق بهادار است. بازار ثانویه مکانی است که سهام منتشر شده و در حال انتشار مورد خرید و فروش قرار می گیرند. تفاوت بازار ثانویه با بازار اولیه در این است که در بازار اولیه «عرضه کننده» ، سهام را مستقیما به سرمایه گذار می فروشد.

(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))

ذکر این نکته هم ضروری است که مکان رسمی به عنوان بازار اولیه وجود ندارد و فقط اصطلاحی است که در مقابل بازار ثانویه به کار می رود. البته اگر فردی علاقمند به خرید سهام شرکتی باشد که در بازار بورس سهام آن شرکت پذیرفته نشده باشد، می تواند جهت اطلاع از امکان خرید آن سهم، به شرکت مربوطه مراجعه کند و اگر سهامدارانی از آن شرکت مایل به فروش سهام خود باشند می تواند با اطلاع کامل و با در نظر گرفتن مسائل قانونی اقدام به خرید نماید.)

۲- بازار های فعال چه بازار هایی هستند؟
به طور کلی بازار های فعال با توجه به حجم وسیع معاملات انجام شده در مورد سهام خاص یا سهام عادی و تعداد بسیار زیاد معاملات تعریف می شوند. بازار فعال به بازاری گفته می شود که شکاف یا تفاوت بین قیمت خرید و فروش سهام بسیار اندک باشد. علاوه بر این در این چنین بازار هایی فعالیت های خرد یا فروش نهادهای مالی در مقایسه با بازار کساد تاثیر کمتری دارد.

۳- سهام فعال به چه معناست؟
سهامی است که به طور مکرر و روزانه مورد معامله قرار می گیرد وبا این ویژگی از سهامی که نیمه فعال است و کمتر مورد معامله قرار می گیرد، متمایز می شود. سهام شرکت های بزرگ و مهم می بایست سهام فعال باشند به خصوص شرکت هایی که نسبت به تحولات اقتصادی و سیاسی حساس هستند و بنابر این در معرض تغییرات ناگهانی قیمت قرار دارند.

۴- سهام غیر فعال چه سهامی هستند؟
این سهام به ندرت در بازار مورد خرید و فروش قرار می گیرد هرچند در شمار سهام فهرست شده است. سهام غیر فعال سهامی است که به سختی خریدار یا فروشنده ای برای آن ها یافت می شود. اختلاف بین قیمت خرید وفروش چنین سهامی ممکن است بسیار زیاد باشد.(مهم)

۵- بازار حساس به چه معناست؟
بازار سهامی که به تحولات سیاسی و اقتصادی نظیر بودجه سالانه، رشد نا مطلوب صنعتی، حذف یا مقرارت نظارت بر قیمت ها، تغییر دولت و امثال آن به شدت واکنش نشان می دهد، بازار حساس نام دارد.

۶- کارگزار بورس به چه معناست؟
کارگزار بورس عضوی از سازمان بورس است که مجوز خرید و فروش سهام مشتری را در اختیار دارد. کارگزار بورس در صدی از ارزش ناخالص معامله را به عنوان حق کارگزاری دریافت می کند. کارگزاری با ارایه خدمات کامل، تسهیلاتی نظیر خدمات مشاوره در امر سرمایه گذاری (توضیح : فعلا در ایران بندرت انجام می گیرد)، برنامه ریزی برای تعیین سبد سهام سرمایه گذاران، مدیریت سبد سهام مشتریان و…ارایه می کند.

۷- تحلیل گران بنیادی کسانی هستند؟
تحلیل گران بنیادی متخصصینی هستند که دیدگاهی بنیادی (مبتنی بر مدیریت و قدرت شرکت و سایر نیروهای غیر اقتصادی) را در ارزیابی سهام و تخمین قیمت بنیادی سهام به کار می گیرند.

۸- تجزیه و تحلیل بنیادی به چه معناست؟
تجزیه و تحلیل بنیادی عبارت است از بررسی علمی عوامل اساسی و بنیادی تعیین کننده ارزش سهام. تحلیل گر بنیادی به بررسی دارایی ها، بدهی ها، فروش، ساختار بدهی ها، محصولات، سهم بازار، ارزیابی مدیریت بنگاه و مقایسه آن با رقبا می پردازد و در نهایت ارزش ذاتی سهام را تخمین می زند. ابزار تحلیلگر بنیادی عبارت است از نسبت های مالی که از ترازنامه شرکت و حساب سود و زیان طی چند سال به دست می آید. تحلیل بنیادی در تحقق اهداف بلند مدت رشد سهام موثرتر است تا در تعیین نوسانات کوتاه مدت قیمت سهام.

۹- نسبت های مالی به چه معناست؟
نسبت ارزش های به دست آمده از صورت های مالی شرکت که برای بررسی سلامت شرکت و قیمت سهام آن به کار می رود. در میان نسبت های مالی، نسبت جاری، نسبتp/E، نسبت درآمد به دارایی، نسبت قیمت به ارزش دفتری، نسبت سود قبل از کسر مالیات به فروش و نسبت آنی از مهم ترین نسبت ها هستند. ارقام حسابداری که ما را در رسیدن به این نسبت ها کمک می کنند، عبارتند از: ارزش دفتری، پوشش سود سهام، محصول فعلی، EPS و تغییر پذیری.

(( ممکن است علاقمند باشید : دوره آموزشی بازار های پولی و مالی ))

۱۰- نسبت سود قبل از کسر مالیات به فروش چیست؟
این نسبت برابر است با سود قبل از کسر مالیات تقسیم بر فروش خالص ضرب در ۱۰۰٫ این نسبت شاخص مناسبی برای نشان دادن کارایی شرکت است. اگر در مقایسه باسال های گذشته این نسبت کاهش یابد، بدین معناست که هزینه های شرکت بالا رفته یا فروش آن کاهش یافته است. اگر این نسبت افزایش یابد بدین معناست که هزینه های شرکت نسبت به فروش کاهش یافته و یا فروش افزایش یافته است.

۱۱- درآمد باقی مانده به چه معناست؟
در آمد باقی مانده بخشی از درآمد شرکت است که بین سهامداران تقسیم نشده است ولی به عنوان ذخیره انباشته شده برای رشد شرکت یا استفاده از آن در موارد اضطراری نگه داری می شود. در آمد باقی مانده را سود تقسیم نشده، مازاد درآمد یا ذخیره نیز می نامند.

۱۲- نسبت قیمت (سهام) به درآمد به چه معناست ؟
نسبت قیمت-درآمد (یا نسبتP/E) نسبت قیمت به درآمد یک سهم شرکت را نشان می دهد. اگر نسبت P/E شرکت در سطح ثابت درآمد بیش از P/E شرکت دیگر باشد یعنی انتظار بازار این است که درآمد شرکت اول در آینده نسبت به شرکت دوم بیشتر شود.

۱۳- نسبت در آمد به دارایی چیست؟
این نسبت عبارت است از سود پس از کسر مالیات (PAT) منهای سود تقسیم شده سهام ممتاز (سهام با حق تقدم) تقسیم بر مجموع دارایی سهام عادی و ذخایر. این نسبت نشان می دهد که شرکت تا چه حد از سرمایه خود به گونه سود آور استفاده کرده است.

۱۴- نسبت نقدینگی چیست؟
نسبت نقدینگی برابر است با وجوه نقد و اوراق بهادار قابل فروش در بازار به تعهدات و بدهی های جاری شرکت. این نسبت سرعت پرداخت دیون شرکت به بستانکاران را نشان می دهد.

۱۵- تحلیل گران فنی چه کسانی هستند؟
بر خلاف تحلیل گران بنیادی، تحلیل گران فنی (تکنیکال) کسانی هستند که اعتقاد دارند قیمت اوراق بهادار کاملا توسط نیروهای عرضه و تقاضای اوراق بهادار تعیین می شود، در عین حال که عوامل موثر بر عرضه و تقاضا در اصطلاحات در بورس جای خود می تواند واقعی، قابل مشاهده و یا ذهنی باشد. علاوه بر این تحلیل گران فنی اعتقاد دارند که با وجود نوسانات هر روزه، قیمت سهام از الگوی مشخصی پیروی می کند و برای دوره های طولانی (این الگو) بدون تغییر باقی می ماند.
(در واقع تحلیلگران تکنیکال معتقدند که قیمت سهام برآیند همه عوامل دخیل در سهم است)

۱۰ اصطلاح پر کاربرد بورس را بشناسید

در این خبر می‌توانید با مفهوم ۱۰ اصطلاح پر کاربرد بازار سرمایه آشنا شوید.

به گزارش ایلنا، اگر این روزها اخبار اقتصادی را دنبال کنید بدون شک از رونق بازار سرمایه خبر دارید. در هفته‌های اخیر رشد شاخص کل، سهامداران را راضی و بسیاری از افراد را ترغیب کرده که هر طور شده است وارد فضای پرریسک و هیجان بورس شوند. شاید

برای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند.

آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آ‌ن‌ها آشنا بود.

شاخص کل	سطح اصطلاحات در بورس عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس
پرتفوی	صندوق‌ سرمایه‌گذاری متشکل از دارایی‌های متنوع
عرضه اولیه	زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار به عموم مردم عرضه می‌شود
تحلیل تکنیکال و بنیادی	تحلیل بنیادی: محاسبه ارزش ذاتی هر سهم

تحلیل تکنیکال: مطالعه آمار‌های فعالیت بازار

پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه می‌توانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:

شاخص کل

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.

به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام​ شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود‌های سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

پرتفوی (Portfolio)

پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود.

به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آن‌ها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.

عرضه اولیه

عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.

جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.

تحلیل تکنیکال و بنیادی

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند قیمت و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگو‌ها و روند‌هایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.

تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی​ سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در قیمت سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگو‌ها می‌توان به سود رسید.

سبدگردانی (Separately managed account)

سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آن‌ها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.

ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.

سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیل‌گران حرفه‌ای و بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.

همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحد‌های آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.

افراد در طول ساعات و روز‌هایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.

صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی

هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری می‌کند.

شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهم‌ترین سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند.

ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پول‌های کوچک و سرمایه‌گذاری آن‌ها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.

دارایی تحت مدیریت (AUM)

دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.

شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.

ارزش خالص دارایی NAV

مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و. پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.

اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETF‌ها و سبد‌های اختصاصی به‌کار می‌رود.

آشنایی با تعاریف، اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس

اگر قصد ورود به بازار سرمایه را دارید، احتمالا افق سرمایه گذاری روشنی را در این بازار متصور هستید. اما این مهم اتفاق نخواهد افتاد جز با آموزش و ممارست در یادگیری مطالب پایه‌ای و اولیه مربوط به سرمایه گذاری در بورس. غفلت از این موضوع در آینده شما را با چالش‌های زیادی مواجه خواهد کرد. اصطلاحات و مفاهیم بنیادی زیادی در بورس وجود دارد که هر کدام از آنها باید به طور مجزا بررسی شوند. اما ما در این مطلب قصد داریم به طور خلاصه تمامی اصطلاحات مربوط به بورس و سهام را معرفی کنیم. سعی کرده ایم این تعاریف را اولویت بندی کرده و به صورت زنجیره‌ای آن‌ها را بیان کنیم و این مطلب، درک هر اصلاح را منوط به درک اصطلاحات پیشین کرده است.

مفاهیم اولیه عمومی درباره سهام و بورس

در این قسمت درباره مفاهیم اولیه و تعاریف مقدماتی بازار سرمایه و سهام آشنا خواهید شد.

بازار اولیه (بانک)

همه ما با بانک‌ها آشنا هستیم. دارایی‌هایی که برای اولین بار توسط شرکت‌های خصوصی یا دولتی عرضه می‌شود در بازاری موسوم به “بازار اولیه” پذیره نویسی می‌شوند و نماد آن در کشور ما «بانک» است.

بازار ثانویه (بورس)

بورس Bourse یک واژه فرانسوی است که در حال حاضر نماد بازار ثانویه است. آن دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است، در بازار ثانویه یا همان بورس مجددا مورد معامله قرار می‌گیرد.

اوراق بهادار

اوراق بهادار یا Securities یک سند است (واژه ورق به معنی کاغذ نیست) که تضمین کننده‌ی حقوق مالی قابل نقل ‌و ‌انتقال برای مالک آن است. به ‌بیان‌ دیگر به هرنوع سندی که بیان کننده یک ارزش مالی برای مالک آن باشد و قابلیت خرید و فروش داشته باشد، اوراق بهادار می‌گوییم.

اوراق بهادار انواع مختلفی دارد که یک نوع آن “سهام” است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده سهم مالکیت صاحب آن از یک شرکت است. برای توضیح بیشتر فرض کنید یک شرکت را به 10 سهم تقسیم کرده‌ایم. اگر شما 2 سهم این شرکت را در اختیار داشته باشید به این معنی است که شما مالک یک پنجم این شرکت هستید و در واقع یک پنجم سود یا زیان شرکت به شما تعلق خواهد گرفت.

شرکت‌های بورسی

سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را شرکت‌های بورسی میگویند.

گروه‌های بورسی

شرکت های بورسی را بنابر زمینه فعالیت آنها در گروه هایی مربوط به همان صنعت دسته بندی میکنند. برای مثال گروه دارویی، خودرویی، پتروشیمی، شیمیایی، بانکی، پالایشگاهی و غیره.

نماد بورسی

در تمامی بورس‌های جهان برای اینکه راحت‌تر بشود اسم هر شرکت را نام برد یک نماد به آن اختصاص می‌دهند. نماد بورسی یک شرکت بورسی معمولا عبارت است از حرف اول گروه بورسی مربوط به آن که نشان دهنده ی صنعتی می باشد که آن شرکت در آن قرار دارد و در ادامه قسمتی از نام شرکت.

شاخص کل

عددی است که با فرمول های خاصی محاسبه میشود اصطلاحات در بورس و نشان دهنده ی بازدهی و روند بازار است و تغییر آن به منفی یا مثبت نشان دهنده ی تغییر مثبت یا منفی کل ارزش بازار است.

عرضه اولیه

وقتی سهام یک شرکت برای اولین بار قرار است در بورس عرضه شود، بعد از مشخص شدن قیمت گشایش، در یک روز معین برای اولین بار تحت نام عرضه اولیه در بازار به فروش میرسد.

اصطلاحات و تعاریف مربوط به شرکت‌ها

اصطلاحات زیادی درباره مسائل مالی شرکت ها وجود دارد که برخی از آنها عمومی است و برخی فقط مربوط به شرکت های بورسی میباشد. در این قسمت با آنها آشنا خواهید شد.

سال مالی

سهامداران تصمیم گیرنده هر شرکت برای محاسبه ی سود و زیان و مسائل مالی شرکت، یک دوره یک ساله را انتخاب می کنند که در پایان آن دوره، هیئت مدیره موظف به گزارش دادن عملکرد خود در پایان سال مالی میباشد.

سود پیش بینی شده (EPS)

منظور از EPS سود اختصاص یافته به هر سهم یک شرکت است که توسط شرکت در ابتدای سال مالی پیش بینی میشود. هر شرکت وظیفه دارد سود تخمینی خود را بر اساس نظرات مدیران شرکت تخمین می زند و به سهامداران اعلام کند. سود پیش بینی شده یا همان EPS در قیمت سهام تأثیر مستقیم دارد و یکی از ملاک های سرمایه گذاران برای خرید یک سهم است.

تعدیل سود (منفی یا مثبت)

در طی سال ممکن است به دلایل مختلف مدیران شرکت پیش بینی اولیه خود را تعدیل دهند. اگر پیش بینی جدید آنها بیشتر از پیش بینی اولیه سود باشد تعدیل را مثبت و در حالت معکوس تعدیل را منفی می‌گوییم.

سود سالیانه

منظور از سود سالیانه، سود یک شرکت بورسی در یک سال مالی است.

سود تقسیمی (DPS)

عبارت است از سودی که پس از کسر مالیات به ازاء هر سهم توسط شرکت ها به سهام داران پرداخت می‌گردد.

نسبت قیمت به درآمد (P/E)

حاصل قیمت سهم به درآمد آتی آن می باشد. اگر پی به ای بالاتر از ۵ بود، نشان دهنده ی این است که سهامداران به روند سوددهی آن اعتماد بیشتری دارند و بر این باورند که سود شرکت در سال جاری و یا سال های آتی رشد خوبی خواهد داشت و یا گاهی نشان می دهد سهامداران بر این باورند که سود شرکت خیلی بالاتر از مبلغ اعلامی می باشد و شرکت در اعلام سود محافظه کاری به خرج داده است. پی به ای های پایین نشان می دهد، سهامداران به آینده شرکت مشکوک هستند و معتقدند شرکت روند سوددهی خود را سال های آتی به حد لازم رشد نخواهد داد و یا حتی کمتر خواهد کرد. پی به ای پایین می تواند این نکته را هم خاطر نشان کند که بازار معتقد است شرکت سود اعلامی خود را خیلی رویایی ارائه داده است و نمی تواند این رقم را پوشش دهد.

قیمت اسمی سهام

قیمت اسمی سهم همان قیمت اولیه سهم در بازار اولیه است که برای همه سهام ها برابر 100 تومان است. قیمت اسمی تنها بیانگر قیمت اسمی سهم است نه قیمت رسمی آن! بر روی اوراق اصطلاحات در بورس هر سهم قیمت اسمی را 100 تومان درج میکنند تا بعدا خود بازار به نسبت عرضه و تقاضا، قیمت تعادلی آن را مشخص ‌کند.

سرمایه‌ی شرکت

سرمایه یک شرکت در بازار بورس تهران از ضرب تعداد سهام آن در عدد 100 تومان به دست می آید. همچنین برای تعیین تعداد سهام یک شرکت، سرمایه آن را تقسیم بر عدد 100 تومان می کنند.

مجمع عمومی سالیانه

گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت ها که برای ارائه وضعیت شرکت و تعیین سود، حداکثر چهار ماه بعد از پایان سال مالی شرکت ها تشکیل می گردد و همه سهامداران، (حتی اگر یک سهم آن شرکت را داشته باشند) میتوانند در آن شرکت کنند.

مجمع فوق العاده

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا اصطلاحات در بورس در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

گردهمایی سهامداران و مدیران شرکت ها که برای تغییرات اساسی در اساسنامه شرکت ها بمانند تغییر سال مالی یا تغییر محل شرکت و یا تصویب طرح توجیهی افزایش سرمایه تشکیل می شود.

افزایش سرمایه

عبارتست از تجزیه سهام شرکت ها به تعداد بیشتر. این کار به دلایل مختلفی از جمله بهبود ساختار مالی شرکت و تامین مالی شرکت. افزایش سرمایه در واقع به معنی ایجاد تعدادی سهم جدید است که به سهامداران قبلی و جدید به فروش می‌رسد. هزینه خرید این سهام جدید 100 تومان (قیمت اسمی) به علاوه قیمت حق تقدم است.

حق تقدم

فرمی است که بعد از اعمال افزایش سرمایه ایجاد می‌شود که برای سهامداران قبلی ارسال شود تا آنها در خصوص حق تقدم سهام خود تصمیم گیری نمایند. در این موارد سهامدار مختار است که وجه حاصل (100 تومان به ازای هر سهم حق تقدم) از اضافه سهام را پرداخت نماید تا صاحب سهام مورد نظر گردد یا آن را به افراد جدیدی واگذار نماید. بعد از اخذ تصمیم این گواهینامه به مبدأ بازگشت داده خواهد شد تا مراحل اجرای آن صورت گیرد. اگر کسی از قبل سهام باشد میتواند حق تقدم اختصاص یافته به او را بفروشد. اگرم کسی تمایل داشته باشد میتواند این حق تقدم ها را بخرد و بعد از پرداخت 100 تومان، این حق تقدم ها تبدیل به سهم خواهند شد.

نکته: ممکن است در دریافت مفهوم حق تقدم و افزایس سرمایه کمی دچار مشکل شده باشید، نگران نباشید این امر طبیعی است. در آینده نزدیک در یک مقاله جامع درباره آن توضیح خواهیم داد.

شرکت های هولدینگ

شرکت هولدینگ به شرکتی می گویند که نسبت به ابتیاع و تهیه درصد از سهام دیگر شرکت ها (تا آن حد که بتواند هیئت مدیره آن شرکت را کنترل نموده و حق رأی اصلی را داشته باشد) اقدام نماید.

سهام شناور آزاد

به نسبتی از سهام یک شرکت که در بازار قابل معامله است و با اهداف مدیریتی توسط سهامداران کنترل کننده نگهداری نمی شود و در فرایند معاملات حضور دارد گفته می شود.

ترازنامه شرکت

ارزیابی قدرت مالی و نقدینگی هر شرکت از طریق اندازه گیری داراییها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام صورت می گیرد. این اطلاعات اصطلاحات در بورس در صورت مالی تحت عنوان ترازنامه شرکت ارائه می شود.

اصطلاحات مربوط به سهامدارها

سهامدار شدن نیاز به پیش زمینه هایی مثل دریافت کد بورسی و مراجعه و ثبت نام کاربری در یک کارگزاری دارد. در این قسمت با این موارد آشنا خواهید شد.

سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به معنای خرید سهام یک یا چند شرکت بورسی است که معمولا با دو دیدگاه انجام می شود. بهره بردن از روند قیمت سهم به معنای اینکه سهمی را در قیمتی بخریم و با قیمت بالاتری به فروش برسانیم، و یا سرمایه گذاری برای بهره بردن از سود سالیانه سهم که البته مورد دوم رشد قیمت را در زمان فروش نیز شامل می‌شود.

شرکت‌های کارگزاری

کارگزاری‌ها بنگاه‌های معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام توسط آنان صورت می گیرد. کارگزاری ها از اعتبار بالایی برخوردار هستند و می‌توانید مانند یک بانک به آنها اعتماد کنید. در این معاملات آن ها وکیل تام الاختیار فروشنده و خریدار هستند. دفاتر شرکت‌های کارگزاری در تمامی شهرها وجود دارند.

کد معاملاتی یا کد بورسی

برای اینکه بتوانید به خرید و فروش هام در بورس بپردازید، گرفتن کد بورسی الزامی است. هر فرد باید یک کد بورسی برای معامله کردن در بورس بگیرد. کد بورسی عبارتست از کدی ثابت که به سهامداران اختصاص داده می شود تا در هنگام خرید و فروش سهام از آن استفاده کنند. این کد متشکل از سه حرف اول نام خانوادگی افراد به همراه یک عدد ثابت است که در معاملات سهام کارکردی مشابه شماره حساب در نقل و انتقالات بانکی را دارد. برای دریافت کد بورسی باید به یکی از دفاتر شرکت‌های کارگزاری بورس مراجعه کنید.

پرتفو (Portfolio)

پرتفو یا پرتفوی عبارتست از سبدی متشکل از سهام شرکتهای مختلف بورسی. منظور از سبد سهام همین موضوع است. سرمایه گذاران برای کاهش ریسک سرمایه گذاری، به جای خرید سهام یک شرکت، سرمایه خود را در چند شرکت پخش می‌کنند. اکثر قریب به اتفاق کارشناسان اقتصادی حتی در بهترین حالتهای تحلیلی، خریدن تنها یک سهم یا اصطلاحاً تک سهم شدن را توصیه نمی کنند.

سهامدار عمده

طبق قانون به شخص حقیقی یا حقوقی که بیش از ۵٪ از سهام یک شرکت بورسی یا غیر بورسی را دارا باشد سهامدار عمده می‌گویند. سهامدار عمده میتواند در تصمیماتی که در مجامع بر گزار می شود موثر باشد.

اصطلاحات و مفاهیم مرتبط به معاملات و تحلیل سهام

اصلاحات زیادی درباره نحوه انجام معاملات و مسائل مربوط به قیمت‌ سهام وجود دارد. این قسمت برخی از مهم ترین تعاریف مربوط به معاملات سهام آورده شده است.

قیمت پایانی سهم

قیمت رسمی سهم است که در واقع قیمت پایانـی سهام یک شرکت نشان دهنده میانگین قیمت‌های آن سهم در طول روز است که براساس آن قیمت‌ها مورد داد و ستد قرار گرفته است.

نوسان قیمت سهام

بر طبق قوانین بورس اوراق بهادار تهران حداکثر نوسان قیمت یک سهم در یک روز از مثبت 5٪ تا منفی 5٪ طی روز می تواند باشد. برخی از سهام نیز بازه نوسانی 10 یا 6 درصدی دارند که بعدا درباره آن بیشتر توضیح خواهیم داد.

حجم مبنا

حداقل تعداد برگه سهمی که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در پایان روز قیمتی به ثبت برسد.

صف خرید و فروش

چنانچه خریداران زیادی در طی روز یک سهم در قیمت +۵٪ باشند می گویند صف خرید ایجاد شده است و چنانچه تعدا زیادی فروشنده سهم در قیمت -۵٪ باشند می گویند صف فروش ایجاد شده است. این اتفاق به این دلیل میافتد که قیمت یک سهم در یک روز در یک بازه خاص میتواند نوسان کند.

قیمت لحظه‌ای

به قیمت یک سهم در هر لحظه از ساعات معاملاتی (9 تا 12:30) قیمت لحظه ای میگویند.

تحلیل تکنیکال

به بررسی تکنیکی نمودار خطی قیمت و حجم معاملات تحلیل تکنیکال میگویند. تحلیل تکنیکال در واقع یک علم است که به شما این امکان را می‌دهد تا با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌هایی که شامل یکسری ابزارها و نرم افزارها، نمودارها، ریاضیات، اندیکاتورها و یک سری داده مثل قیمت سهم در گذشته و حجم معاملات، به‌پیش‌بینی قیمت‌ها در آینده بپردازید.

تحلیل بنیادی

به تحلیل صورت‌های مالی شرکت ها و تحلیل فاکتورهایی که میتواند در آینده بر روند سودسازی یک شرکت تاثیر گذار باشد، تحلیل بنیادی یا فاندامنتال می‌گویند.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.

آشنایی با اصطلاحات رایج بورس به زبان ساده

وقتی در بازار بورس فعالیت می کنید باید با اصطلاحات رایج بورس آشنا باشید. در این مقاله مهم ترین کلمات و واژه های کاربردی در بورس را بررسی خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.

اصطلاحات رایج بورس به زبان ساده

کلمات مختلفی در بازار بورس استفاده می شود که تخصصی هستند و باید درباره آن ها بدانید.

اگر با اصطلاحات کاربردی آشنا نباشید نمی توانید معنی واقعی یکسری فرایند ها و فعالیت ها را در بورس متوجه شوید.

توصیه می کنیم حتما چندین بار این مقاله را مطالعه کنید تا این واژه ها در ذهنتان نقش ببندد.

پر کاربردترین واژه های بورس

در اینجا لیست کاربردی ترین ها را آماده کرده ایم :اصطلاحات در بورس

بازار اولیه

به بازاری که سهام شرکت های بورسی برای اولین بار در آنجا عرضه می گردد، بازار اولیه گویند.

بازار ثانویه

پس از عرضه اولیه سهام در بازار اولیه، می توان آنرا در بازار ثانویه مورد داد و ستد قرار داد.

در واقع بازاری را که سهام بعد از بار اول خرید و فروش می شود را بازار ثانویه می نامند.

نمایانگر مخفف نام و صنعت یک موسسه مالی است که سهام آن در بورس اوراق بهادار و یا فرابورس ایران منتشر شده است.

علت این کار سهولت در بیان نام این موسسات می باشد.

این مخفف در بین همه ی فعالان یکسان بوده و یک استاندارد واحد برای آن نظر گرفته می شود که عموما حرف اول نماد معرف صنعت و حروف بعدی مخففی از نام شرکت است.

مثلا بجای شرکت خودروسازی سایپا، خساپا و به جای شرکت خودروسازی ایران خودرو دیزل، خاور می گویند.

دامنه نوسان

به مقدار مجازی که هر سهم می تواند طی یک روز در آن بازه تغییر قیمت دهد، دامنه نوسان گویند که در حال حاضر این مقدار برای سهام معمولی ۵% و برای شرکت هایی که در بازار پایه فعال هستند ۱۰% است.

در بازه­های زمانی و پس از رویدادهای خاص که بازارگردان و یا ناظر بازار صلاح بداند، این دامنه نوسان را از نمادها حذف می کنند تا بنا به مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت واقعی سهم مشخص گردد.

سال مالی

به بازه ی زمانی یکسال گفته می شود که مبداء شروع فعالیت کار شرکت ها قرار می گیرد و سال مالی هر شرکت می تواند با شرکت دیگر متفاوت باشد.

که این سال مالی در قسمت بالای صورت های مالی قید می گردد.

فرضا عنوان می شود صورت مالی X برای سال مالی منتهی به تیرماه x139 .

توقف نماد

اگر امکان خرید و فروش در نمادی به دلایل متفاوت برای مدتی حذف شود و سهم بدون معامله باقی بماند، اصطلاحا گفته می شود نماد متوقف شده است.

عموما سهم به علت برگزاری مجامع، بیشترین تغییر قیمت برای چند روز متوالی و سایر عواملی که برای یک نماد حائز اهمیت است، می تواند متوقف گردد.

صورت های مالی

: برای موسساتی که سیستم حسابداری دوبل یا دوطرفه دارند، گزارش­های استانداردی تهیه می­گردد که به آنها صورت های مالی گفته می شود، این صورت ها عموما به ۴ دسته، شامل صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع، تقسیم می گردند که توضیح درباره تک تک آنها در مقالاتی مجزا ارائه شده است.

ترازنامه

صورتی است که در آن میزان دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام به تفکیک به نمایش گذاشته می شود.

صورت جریان وجه نقد

نشان می­دهد که جریان مالی در بخش های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی چگونه بوده است.

صورت سود و زیان

گزارشی از میزان کاهش و افزایش در دارایی های صاحبان سهام را نشان می دهد و صورت سود و زیان جامع کلیه عوامل تاثیر گذار مانند تعدیلات سنواتی و … را در حقوق صاحبان سهام نمایش می دهد.

سود هر سهم (EPS)

پس از محاسبه ی سود خالص سال مالی، که از کسر نمودن هزینه های عملیاتی، مالی و مالیاتی از میزان فروش بدست می آید، اگر آن را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود هر سهم یا EPS هر سهم بدست خواهد آمد که مخفف عبارت انگلیسی earning per share است.

سود تقسیمی هر سهم (DPS)

بنا به تشخیص اکثریت سهامداران آن بخشی از EPS که بین سهامداران تقسیم می گردد را سود تقسیمی یا DPS هر سهم می نامند و مخفف عبارت انگلیسی per share dividend است.

البته به جز تصمیم و رای اکثریت سهامداران عوامل دیگری در تعیین این سود نقش دارند که عبارتند از کف و سقف قانونی آن، قوانین مرتبط به اندوخته قانونی و سود تقسیمی و … .

از تقسیم قیمت هر سهم بر سود هر سهم عددی حاصل می گردد که به آن p/e می گویند.

معیاری است برای مقایسه شرکت های یک صنعت و وضعیت آنها که در تحلیل بنیادی بکار می رود.

P/E از مهمترین اصطلاحات بورس است.

انواع روش های تحلیلی در بازار سرمایه

بطور عمومی سه نوع روش تحلیلی در بازارهای مالی رایج است که عبارتند از روش تکنیکال یا فنی، روش فاندامنتال یا بنیادی و تئوری مدرن پورتفو (MPT) . استفاده ترکیبی و مناسب از هر کدام از این روش ها می تواند ما را در کسب بازده مناسب یاری کند.

تحلیل فاندامنتال

براساس روابط علت و معلولی رفتار نموده و بر دو قسم بالا به پایین و پایین به بالا تقسیم می­گردد.

بر اساس تاثیر عوامل اقتصادی و به استناد به صورت های مالی تحلیل خود را انجام می­دهد.

خوب است بدانیم تسلط بر این نوع تحلیل به مراتب از تحلیل تکنیکال سخت­تر است.

تحلیل تکنیکال

براساس نمودار قیمت سهام و پیشینه ی آن انجام می شود و بر سه اصل استوار است:

1. تاریخ تکرار می شود(رفتار روندها)
2. همه چیز در قیمت لحاظ می شود
3. همواره قیمت ها سقف قبلی خود را می شکنند.

تئوری مدرن پورتفو (MPT)

این تئوری که توسط آقای مارکویتز ارائه شد بر پایه تنوع بخشی بر دارایی ها سرمایه گذاری شده استوار است.

با این کار ریسک نوسانات دارایی ها را که جنس متفاوتی دارند و رفتار متفاوتی نیز از خود نشان می دهند، کاهش می دهد.

مجامع

مجامع از مهمترین اصطلاحات بورس هستند.

در واقع به اجتماع حداکثری سهامداران یک موسسه در زمان و مکان از پیش تعیین شده و رسمی، مجمع گفته می­شود.

مجامع به سه دسته کلی :

• مجمع عمومی موسس
• مجمع عمومی عادی سالیانه
• مجمع عمومی فوق العاده

مجمع عمومی موسس

یک بار برای هر شرکت و در زمان تاسیس آن برگزار می گردد و برای اولین بار مدیران و بازرسان شرکت مشخص شده و روزنامه ای که آگهی های شرکت در آن درج شود، مشخص می­گردد.

این مجمع با حضور صاحبان نیمی از سهام شرکت رسمیت یافته و در غیر این صورت حداکثر برای دو نوبت دیگر قابل تمدید است.

اگر دو نوبت بعدی نیز به حد نصاب نرسد، موسسین باید عدم تشکیل شرکت را اعلام کنند.

مجمع عمومی عادی سالیانه

پس از مشخص شدن اساسنامه شرکت، همه ساله مجمعی تشکیل می گردد به نام مجمع عمومی عادی سالیانه که در آن صورت های مالی شرکت به تصویب سهامداران می رسد و نسبت به تقسیم سود حاصل شده ی سال مالی تصمیم گیری انجام می گیرد.

این مجمع نیز با حضور نیمی از صاحبان سهام رسمیت می یابد.

در صورت عدم تشکیل، در نوبت بعدی با حضور هر تعداد از سهامداران رسمیت دارد.

مجمع عمومی فوق العاده

اگر بنا به دلایلی نیاز به تصمیم گیری های مهمی نظیر انحلال یا اعلام ورشکستگی شرکت باشد، خارج از زمان مقرر برای تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، اعلام اطلاع رسانی عمومی جهت دعوت به مجمع صورت می گیرد.

این مجمع همان مجمع عمومی فوق العاده است.

این مجمع در نوبت اول با حداقل نیمی از سهامداران تشکیل می شود.

در صورت عدم تشکیل در نوبت اول، نوبت دوم با حضور ۳/۱ اعضا نیز رسمی است.

همچنین کلیه مصوبات با ۳/۲ آرای حاضر به تصویب می رسد.

امیدواریم مقاله آشنایی با اصطلاحات رایج بورس به زبان ساده برای شما مفید بوده باشد.