فرمول محاسبه EPS در بورس

این نکته را هم همیشه به یاد داشته باشید که اگر نسبت P/E یک سهام بالا است به معنی این که همیشه می تواند بالا باشد نیست و شما باید قبل از سرمایه گذاری مواردی دیگری را هم به همراه این نسبت بررسی و تحلیل کنید.

فرمول محاسبه EPS در بورس

میانگین موزون تعداد سهام عادی چگونه محاسبه میشود؟

برای محاسبه سود هر سهم (EPS) لازم است میانگین موزون تعداد سهام عادی را نیز داشته باشیم .

اما میانگین موزون تعداد سهام عادی را چگونه باید بدست آورد ؟

نحوه محاسبه میانگین موزون تعداد سهام عادی در بیشتر کتاب ها تشریح شده است اما آنچه در اکثر کتب اشاره ای به آن نشده است حالتی است که در طول دوره توزیع سودسهمی ، تجزیه سهام و یا فرمول محاسبه EPS در بورس تجزیه معکوس اتفاق افتاده است.

بر اساس استاندارد حسابداری شماره 30 ایران :

در مواردی که تعداد سهام عادی بدون تغییر در منابع و تعهدات ، افزایش یا کاهش یابد ( نظیر سودسهمی ،تجزیه سهام ،تجزیه معکوس و . ) فرض میشود این رویداد در ابتدای دوره رخ داده است و کلیه رویدادهای قبل از خودرا تحت تاثیر قرار می دهد.

حالتی که موارد مذکور در طی دوره رخ نداده است :

اطلاعات ( تعدادسهام ابتدای سال 8000سهم – تعداد سهام صادره در اول مرداد 3000سهم –تعداد سهام خزانه تحصیل شده در اول دی 1200سهم)

میانگین تعداد سهام عادی طی دوره ؟

1/1 تا 1/5 تعداد8000سهم (4ماه از سال) = 2667سهم

1/5 تا 1/10 تعداد 3000+8000 سهم (5ماه از سال) = 4583سهم

1/10تا 29/12 تعداد 1200-3000+8000سهم (3ماه از سال) = 2450سهم

میانگین تعداد سهام = 2450+4583+2667 =9700سهم

حالتی که موارد مذکور در طی سال رخ داده است :

اطلاعات (تعدادسهام ابتدای سال10000سهم – فروش سهام جدید در اول تیر 1000سهم – توزیع سودسهمی دراول شهریور 100درصد – فروش سهام جدید در اول آذر 2000سهم)

میانگین تعداد سهام عادی طی دوره ؟

1/1 تا 1/4 تعداد 10000سهم ضرب در 2 (3ماه از سال) = 5000 سهم

1/4 تا 1/9 تعداد 1000+10000 سهم ضرب در 2 (5ماه از سال ) = 9167سهم

با توجه به اینکه توزیع سود سهمی در شهریور ماه به میزان 100درصد رخ داده است و این افزایش تعداد سهام بدون تغییر در منابع و تعهدات رخ داده است لزا طبق استاندارد، این رویداد ،کلیه رویدادهای قبل از خود را تحت تاثیر قرار داده و فرض میشود که توزیع سود سهمی در ابتدای سال واقع شده است ، به همین دلیل است که تعداد سهام در بالا در عدد 2 ضرب میشود.

1/9 تا 29/12 تعداد 2000+22000 سهم (4ماه از سال ) = 8000 سهم

میانگین تعداد سهام = 8000+9167+5000 = 22167 سهم

مروری جامع بر حسابداری مالی (1) تالیف آقایان نوروش ، مهرانی ، کرمی ، مرادی

حسابداری مالی و شرکتهای گسترش علوم پایه تالیف آقای جلالی

همیشه کسانی هستند که میخواهند پرواز تو را ببینند،به پرواز بیاندیش نه به انها.

زكات علم نشر آن است. حضرت علی (ع)

تا تصميمي گرفته نشود تغييري رخ نمي دهد ، بزرگان زاده نمي شوند ، بلكه ساخته مي شوند

دانش هر فرد نه دارایی اوست و نه سرمایه او بلکه بدهی اوست نسبت به جامعه و مردم

آموزش سه شاخص EPS، DPS و نسبت P/E

در این مقاله قصد داریم شما رو با سه شاخص مهم EPS و DPS و نسبت P/E که برای تحلیل بازار بورس و مقایسه عملکرد مالی شرکت ها به کار میره و هم چنین تحلیلشون آشنا کنیم. با ما همراه باشین.

یکی از اصطلاحاتی که در حسابداری و بازار بورس می بایست با مفهوم و تحلیلش آشنا بشیم واژه EPS است.

Earning Per Share یا به اختصارEPS به معنای سود هر سهم یا درآمد هر سهم می باشد و به زبان ساده با کسر مالیات از کل سود و تقسیم آن به تعداد سهام حاصل می شود.

( لازم به یادآوری است که میزان سود از اختلاف هزینه از درآمد به دست می آید.)

بنابراین یکی از شاخص مهم برای مقایسه شرکت ها EPS است. البته تاکید می شود یکی از شاخص ها…

چرا که استفاده از این شاخص به تنهایی هرگز به تنهایی کافی نیست و حتی ممکن است ما را به اشتباه بیاندازد.

اطلاعات EPS شرکت ها در صورت های مالی آن ها ثبت می شود، معمولا در ابتدای سال مالی شرکت ها این متغیر پیش بینی می شود و در انتهای سال مالی نیز EPS محقق شده محاسبه می شود.

EPS در بازار بورس

خب حالا که با مفهوم نظری EPS آشنا شدیم، سراغ کاربرد اون توی بازار بورس میریم.

EPS از جمله پر تکرار ترین شاخص های مالی در میان فعالان بازار بورس است.

ما به کمک این شاخص به طور مستقیم یا غیر مستقیم و دیگر شاخص ها می توانیم وضعیت و قیمت سهام یک شرکت را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. در واقع این شاخص به ما می گوید بابت هر سهم چقدر سود دریافت می کنیم.

البته در تحلیل EPS باید به میزان سرمایه گذاری نیز دقت داشت. طبیعتا هر مشارکتی که با سرمایه گذاری کمتر ، سود بیشتری به دست دهد بهتر است.

بدیهی است که eps می بایست مثبت باشد و اگر این عدد صفر یا فرمول محاسبه EPS در بورس منفی بود بدین معناست که سهم هیچ سود دهی ندارد.

نکته قابل توجه دیگر آن است که درآمد هر سهم پیش بینی شده ، فقط درآمد هر سهم پیش بینی شده است(!) یعنی هیچ گونه تعهدی برای شرکت ایجاد نمی کند که درآمد هر سهم محقق شده در پایان سال همان عدد باشد. بلکه ممکن است بیشتر یا کمتر از آن باشد.

پس بار دیگر توصیه می شود دیگر متغیر ها و شاخص ها و حتی سابقه شرکت در ارائه EPS های پیش بینی شده نیز بررسی شود.

DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است و بخشی از EPS است که میان سهامداران تقسیم می شود.

درصد سود تقسیمی یا سود نقدی سهام یا DPS در بین شرکت های بورسی معمولا متفاوت است و هرشرکت بر اساس سیاست های کلان و صلاح دید هیات مدیره و تصمیم گیری در مجمع آن را مشخص می کند. از سویی دیگر، شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند به طوری که برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند.

اما برخی شرکت ها، درصد کمی از سود را تقسیم می کنند و بخش عمده آن را به تامین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند. افزون بر این در نهایت اینکه چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.

در مورد زمان و روش پرداخت سود تقسیمی نیز شرکت ها عملکرد متفاوتی دارند. بنابر قانون شرکت ها می بایست تا هشت ماه این سود را پرداخت کنند. بعضیشرکت ها زودتر و برخی دیرتر این سود را پرداخت می کنند.

DPS=EPS-(سود انباشته+اندوخته قانونی+اندوخته طرح و توسعه)

خب پس هرچه DPS بیشتر باشد بدین معناست که سود تقسیمی بیشتری به سهامدار تعلق می گیرد.

شما میتوانید این دو شاخص را در tsetmc.com برای هر شرکت مشاهده کنید.

نسبت P/E

آخرین شاخص این مقاله که البته شاخص مهمی هم هست نسبت فرمول محاسبه EPS در بورس p/E هست.

P/E مخفف price/Earning per share هستش. یعنی همون قیمت تقسیم بر درآمد هر سهم یا ضریب سهام…

این نسبت یک ابزار پر کاربرد هست که برای ارزش گذاری سهام به کار میره. البته تحلیل و تفسیر این نسبت مقداری پیچیده هستش چراکه شاخص های دیگر هم می بایست در تحلیل دخیل شوند.

این نسبت در واقع انتظارات سهام داران از آینده یک سهم را توضیح می دهد.

برای مثال فرض کنید این نسبت برای شرکتی به ازای یک سال مالی۵است. این بدین معناست که سرمایه گذاران به ازای هر یک ریال سود (در یک سال) ۵ ریال پرداخت میکنند. به عبارت دیگر سرمایه گذار پنج ریال سرمایه گذاری می کند تا یک ریال سود کند.

برخی از تحلیلگران معتقدند این نسبت نرخ بازگشت سهام را نیز نشان میدهد . یعنی برای مثال بالا پنج سال طول می کشد تا سرمایه باز گردد.

بدیهی است که هرچه قیمت سهم افزایش پیدا کند، این نسبت افزایش می یابد.

گفتیم که این نسبت یکی از نسبت های ارزش گذاری سهام است.

به این شکل که یک نسبت برای سهم محاسبه می شود، سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم یا Price بدست می آید.

وقتی ارزش سهم اینگونه محاسبه می شود، باید با قیمت آن سهم در بازارمقایسه شود. اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم جای رشد نداردو اصطلاحا ارزنده نیست. ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد.

نسبت p/e در بورس چیست و چه کاربردی دارد؟

نسبت p/e نسبت قیمت به درآمد است که این نسبت در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را نشان می‌دهد.

– باشگاه خبرنگاران نوشت: سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه‌ای از آموزش‌ها را فرا بگیرند. این روز‌ها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

یکی از فاکتور‌هایی که همیشه در بین سرمایه گذاران بورس کاربرد زیادی دارد نسبت p/e است. هر کدام از سرمایه گذاران به نوعی از این نسبت استفاده می‌کنند. برخی آن را درست و بسیاری نیز به شکل اشتباه مورد استفاده قرار می‌دهند. برای اینکه بتوانید از این نسبت به درستی استفاده کنید باید با مفهوم و کارکرد آن آشنایی پیدا کنید. به طور خلاصه نسبت p/e خلاصه شده عبارت price تقسیم بر eps است: price / earning per share = P/E

در فارسی اصطلاحا به نسبت p/e نسبت قیمت به درآمد هم گفته می‌شود (کلمه price به معنی قیمت و کلمه eps به معنی سود هر سهم است.

مفهوم نسبت p/e

نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را نشان می‌دهد. به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر ۱ ریال بازدهی که بدست می‌آورد، چند ریال پرداخت کند.

برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما ۱ میلیون فرمول محاسبه EPS در بورس تومان در بانک سپرده گذاری می‌کنید. بانک به شما می‌گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه ۲۰% سود به شما پرداخت می‌کند. یعنی در ازای ۱ میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه ۲۰۰ هزار تومان سود به شما پرداخت می‌کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می‌کنید (یعنی ۱ میلیون تومان) را به سودی که بدست می‌آورید (یعنی ۲۰۰ هزار تومان) تقسیم کنید: ۵ = ۲۰۰،۰۰۰ / ۱۰۰۰،۰۰۰

پس در این مثال p/e سود بانکی برابر با ۵ شده است. اینجا p/e برابر ۵ به این معنی است که شما حاضر شده اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می‌کنید ۵ ریال پرداخت بکنید. برخی نیز اینگونه تفسیر می‌کنند که اگر p/e برابر ۵ است به این معنی است که ۵ سال زمان می‌برد تا سرمایه شما از طریق بازدهی‌های بدست آمده برگردد.

نسبت p/e در بورس

در بورس نیز مفهوم کلی p/e شبیه به همین مثالی است که گفته شد. مثلا فرض کنید شرکتی در حال حاضر ۲۰۰ تومان قیمت دارد و eps (سودی) که برای همان سال پیش بینی کرده است برابر با ۵۰ تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می‌کنیم: ۴ = ۵۰ / ۲۰۰

اینجا نیز p/e برابر ۴ به این معنی است که سرمایه گذاران بورس حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سودی که این شرکت دارد ۴ ریال پرداخت کنند. در شکل زیر آخرین p/e شرکت فولاد مبارکه اصفهان با توجه به سودی که پیش بینی کرده برابر با ۸٫۸۴ است. این عدد از تقسیم قیمت فولاد به eps آن بدست می‌آید.

این مفهوم کلی نسبت p/e است. اما این عدد فقط انتظارات سرمایه گذاران از آینده سهم را به ما نشان می‌دهد. ولی نمی‌گوید که چرا سرمایه گذاران حاضر هستند برای هر ۱ ریال سود این شرکت ۸٫۸۴ ریال پرداخت کنند. همچنین به ما نمی‌گوید که این انتظارات سرمایه گذاران درست است یا نه. در اینجا هرچه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا می‌کند و برعکس. حال باید ابتدا ببینیم که اصلا p/e باعث بالا و پایین شدن قیمت می‌شود و یا اینکه تغییر قیمت باعث بالا و پایین شدن p/e می‌شود. به همین دلیل لازم است ابتدا یک آشنایی با کاربرد این نسبت و همچنین انواع آن داشته باشیم.

نسبت p/e چه کاربردی دارد؟

اگر بخواهیم در یک جمله و خیلی ساده بگوییم که p/e چه کاربردی دارد، می‌توان گفت این نسبت یکی از ابزار‌هایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاکید می‌کنیم این نسبت فقط یکی از ابزار‌های ارزش گذاری سهام است، نه تنها ابزار ارزش گذاری. اما چگونه از این نسبت برای ارزش گذاری استفاده می‌شود؟ یکی دیگر از نام‌های این نسبت، ضریب سهام است. برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه‌ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد. به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می‌شود، سپس در سود آن ضرب می‌شود و ارزش آن سهم بدست می‌آید: P/E * eps = price

وقتی شما ارزش سهم را با این روش محاسبه می‌کنید، باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر. اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست. ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد. نکته‌ای که اینجا وجود دارد این است که تمام این موارد به این بستگی دارد که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کنید. در غیر این صورت ارزشی که برای سهام بدست می‌آورید اشتباه خواهد بود. نحوه محاسبه نسبت p/e یک بحث مفصل و تخصصی است که از حوصله این مقاله خارج است.

مثال برای ارزش گذاری سهم با استفاده از نسبت p/e

فرض کنید که شما با استفاده از روش‌های محاسبه p/e، این نسبت را برای شرکتی ۶ محاسبه کرده اید. سود (eps) این شرکت نیز برابر با ۱۰۰ تومان است. با استفاده از روشی که توضیح دادیم. ارزش این شرکت برابر است با: تومان ۶۰۰ = ۱۰۰ * ۶

حال اگر قیمت روز این سهم در بازار ۵۰۰ تومان باشد، یعنی این سهم ارزنده است و جا دارد که تا قیمت ۶۰۰ تومان رشد بکند. پس می‌توان اقدام به خرید آن کرد. ولی اگر قیمت آن در بازار مثلا ۷۰۰ تومان باشد به این معنی است که این سهم گران است و جا دارد که تا ۶۰۰ تومان افت بکند. پس نباید این سهم را خرید. همانطور که گفته شد تمام این موارد و استراتژی‌ها مستلزم این است که شما p/e سهم را به درستی محاسبه کرده باشید.
انواع p/e

p/e دنباله دار: این نوع از p/e ساده‌ترین شکل و همان است که در مثال ابتدای مقاله برای شما توضیح دادیم. نحوه محاسبه آن به این شکل است که قیمت روز سهم بر سود (eps) آن تقسیم می‌شود و p/e سهم بدست می‌آید. این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر بکند این نسبت نیز به دنبال آن تغییر خواهد کرد.

p/e برآوردی: به این نوع از p/e، تحلیلی یا پیشتاز هم گفته می‌شود. این نسبت با استفاده از روش‌های خاص و با در نظر گرفتن عواملی از قبیل نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. محاسبه می‌شود. این نسبت همانی است که در ارزش گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می‌کنیم و ارزش شرکت بدست می‌آید. اگر سود شرکت نیز توسط ما تحلیل شود و خود سود اعلامی شرکت مورد استفاده قرار نگیرد، این کامل‌ترین نوع ارزش گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.

تفاوت بین p/e دنباله دار و p/e تحلیلی چیست؟

اگر خیلی ساده بخواهیم تفاوت این دو را بررسی کنیم باید بگوییم p/e دنباله دار آن چیزی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد. ولی p/e تحلیل آن p/e است که ما انتظار داریم سهم به آن برسد. مثلا p/e سهمی در بازار ۵ است (p/e دنباله دار) و ما تحلیل کرده ایم که p/e آن باید ۶ باشد (p/e تحلیلی). پس انتظار داریم که قیمت آن سهم رشد بکند تا به آن نسبت p/e مورد انتظار ما برسد.

p/e بالا و p/e پایین نشان دهنده چه چیزی هستند

وقتی p/e یک سهم بالاست، نشان دهنده این است که بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا بکند. اگر انتظار بازار درست باشد وقتی سود شرکت زیاد شود، مخرج فرمول محاسبه p/e نیز بزرگ شده و در نتیجه نسبت p/e سهم مجددا متعادل می‌شود. همچنین اگر p/e یک سهم پایین باشد، نشان دهنده این است که بازار انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند. اگر انتظار بازار درست باشد، وقتی سود شرکت کم شود، مخرج فرمول محاسبه p/e کوچک می‌شود و در نتیجه نسبت p/e مجددا متعادل می‌شود.

تحلیل P/E و EPS

درمقاله قبلی درباره استراتژی سودآوری سهم که یکی از پارامترها در تحلیل بنیادی میباشد صحبت کردیم در این مقاله قصد داریم درباره EPS یا مقدار سود هر سهم صحبت کنیم که محاسبه این مقدار وابسته به مقدار TTM هر سهم می باشد. یعنی باید ابتدا مقدار TTM را محاسبه کرد و سپس از حاصل آن میتوان EPS را بدست آورد و در نهایت میتوانیم با مقدار EPS، مقدار P/E را محاسبه کنیم.
EPS یا سود هر سهم چگونه محاسبه میشود؟
EPS یا سود هر سهم عبارت است از سود و زیان خالص شرکت(TTM) ، تقسیم بر تعداد کل سهام شرکت.

مزیت فرمول محاسبه EPS در بورس محاسبه EPS بر اساس TTM این است که از اطلاعات واقعی سود و زیان شرکت که در صورت های مالی ارائه شده است، برای محاسبه سود هر سهم استفاده می شود.
ما میتوانیم روی نمودار TTM مقدار صعود یا نزول مقدار ESP را نیز ببینیم، زیرا با توجه به فرمول بالا، با کم یا زیاد شدن TTM مقدار EPS نیز تغییرمیکند و متناسب با آن نمودار حرکت میکند.

نسبت P/E شرکت :

P/E سهم یکی از فاکتورهای تاثیر گذار در ارزش گذاری سهام یک شرکت است و به این معناست که هر یک ریال سود شرکت، چند ریال برای سهامداران شرکت ارزش دارد؟
P/E هر سهم عبارت است از قیمت پایانی سهم تقسیم بر سود هر سهم (EPS):

P/E گروه چیست؟

P/E گروه میانگین فرمول محاسبه EPS در بورس P/E شرکت هایی است که در یک صنعت هستند و محصولات مشابهی تولید می کنند.
به عنوان یک قانون کلی P/E شرکت به سمت P/E گروه میل می کند. یعنی سعی میکند به مقدار P/E گروه نزدیک شود. زیرا شرکت های هم گروه در دراز مدت تحت تاثیر عوامل محیطی یکسانی (نظیر تورم، قیمت های جهانی، سیاست های دولت و . ) هستند. از این قانون نتایج زیر در مورد P/E شرکت بدست می آید:
1- اگر P/E شرکت از P/E گروه بیشتر باشد، شرکت باید در ماه های آینده روند سودآوری(TTM) رو به رشدی داشته باشد در غیر این صورت قیمت سهام آنها سقوط خواهد کرد.
2- اگر P/E شرکت از P/E گروه کمتر باشد، با توجه به این که، مقدار P/E شرکت به سمت P/E گروه میل می کند و مقدار EPS صعودی است، قیمت سهم در آینده رشد خواهد کرد.

نتیجه :

از بین شرکت های هم گروه که با توجه به گزارشات مالی خود، روند سودآوری رو به رشدی را دارند، شرکت هایی با P/E کمتر نسبت به P/E گروه خود، بیشتر مستعد افزایش قیمت سهم در آینده خواهند بود و در اولویت قرار می گیرند. البته فراموش نشود که P/E تنها یکی از پارامترهای بنیادی سهم است و در دراز مدت تاثیرات خود را نشان خواهد داد.
در هر دو حالت فوق برای اینکه افزایش قیمت سهم را داشته باشیم، نیازمند این است که شرکت به لحاظ سوددهی(EPS) روند رو به رشدی را داشته باشد یعنی سود هر سهم روندی صعودی را طی کند.
از آنجایی که سود هر سهم از تقسیم TTM بر تعداد کل سهام شرکت بدست می آید، برای افزایش سود هر سهم باید مقدار TTM افزایشی باشد.
شما میتوانید این اطلاعات برای هر سهم را در صفحه تحلیل سهم در بخش تحلیل بنیادی مشاهده کنید

و یا در صفحه سهم های بنیادی و در لیست سهم های بنیادی نیز میتوانید این اطلاعات را برای سهم های بنیادی خود مشاهده کنید.

و همینطور در صفحه دیده بان من و در لیست سهم های دیده بان میتوانید این اطلاعات را در اختیار داشته باشید.

و در صفحه فیلتر نویسی و هشدار پیامکی در لیست سهم های منتخب خود نیز میتوانید این اطلاعات را مشاهده کنید.

نسبت پی بر ای ( P/E ) چیست؟

آیا تا به حال در بورس جملاتی مثل P/E این سهم مناسبه، P/E این سهم پایینه و … به گوشتان رسیده است؟ نسبت P/E یا به اصطلاح price to earning از مهمترین و پرکاربرد ترین شاخص های ارزش سهام گذاری و بررسی سهام ها می باشد. این فرمول دو مورد از فاکتورهای بیان کننده یک سهام خوب را مستقیما بررسی می کند.

اگر چه که محاسبه این فرمول بسیار ساده است اما تفسیر آن کار بسیار دشواری است. اگر تمایل دارید در رابطه با نسبت P/E اطلاعاتی بدست بیاورید پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

در علم اقتصاد نسبت پی بر ای (P/E) چه مفهومی دارد؟

نسبت P/E نشان دهنده انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده است. منظور این است که یک سرمایه گذار به ازای دریافت 1 ریال بازدهی، چند ریال حاضر است که پرداخت کند. برای درک بهتر این موضوع مثالی را برای شما آورده ایم. فرض می کنیم که شما مبلغ 2 میلیون تومان به عنوان سرمایه در بانک می گذارید.

این یعنی شما به ازای هر 2 میلیون چیزی حدود 400 هزار تومان سالانه به عنوان 40 درصد از سود را دریافت می کنید. حال برای این که نسبت P/E رو بفهمید باید مبلغی را که سرمایه گذاری می کنید را بر سودی که به دست می آورید تقسیم کنید.

یعنی 50= 40000/2000000

پس P/E سود بانکی شما برابر 50 است. به این معنی که شما می خواهید به ازای هر 2 ریال سودی که بانک به شما می دهد 50 ریال پرداخت کنید. برخی دیگر از افراد این را اینگونه تفسیر می کنند که اگر حاصل این تقسیم برابر 50 شده یعنی 50 سال زمان طول می کشد تا از طریق بازدهی های به دست آمده سرمایه شما بازگردد.

مفهوم P/E در بورس

• در بورس هم می توان برای هر یک از شرکت ها نسبت p/e را بیان کرد. مثلا اگر قیمت یک سهم 2000 ریال باشد و سود آن 250 ریال باشد نسبت p/e برابر 8 می شود. این نسبت برای افرادی که می خواهند در بورس سرمایه گذاری کنند بسیار اهمیت دارد.

• از تأثیر گذارترین عوامل در نسبت پی بر ای یک شرکت eps یا سود آن است. یکی از مشکلاتی که نسبت پی بر ای ممکن است برای ما در بورس به وجود بیاورد این است که هر یک از شرکت ها ممکن است سود خود را از روش های متفاوتی که در حسابداری وجود دارد محاسبه کنند و این سود تحت تأثیر قرار بگیرد و نسبت به ارزش واقعی خود کمتر یا بیشتر باشد. پس حتما به این نکته توجه کنید.

• بالا یا پایین بودن نسبت پی بر ای همیشه به معنی گران بودن یا نبودن آن سهم نیست. بلکه فرمول محاسبه EPS در بورس این بالا و پایین بودن در واقع توقعی است که بازار در آینده از شرکت دارد و خب همیشه هم این طور نیست که بازار درست پیش بینی کند و گاهی بازار ممکن است اشتباه کند. ممکن است بازار پی بر ای سهامی را برای آینده خوب پیش بینی کند اما در آینده این سهام دچار افت شود و بالعکس.

فرمول محاسبه EPS در بورس
• یکی از مهمترین و با ارزش ترین روش ها برای ارزش گذاری سهام هر یک از شرکت ها نسبت p/e است. اما این روش به تنهایی کافی نیست. زمانی که می خواهید یک سهام را خریداری کنید علاوه بر این که باید نسبت پی بر ای را بدانید باید از ابزارهای بیشتری در این زمینه استفاده کنید.

• برای آن دسته از شرکت هایی که سودی ندارند، محاسبه کردن نسبت پی بر ای بی فایده است. چرا که این فرمول از تقسیم قیمت بر درآمد به دست می آید وقتی هم که شرکتی سودی نداشته باشد این نسبت منفی می شود و این اصلا درست نیست. برای این چنین شرکت هایی از روش های دیگری استفاده می کنند.

چگونه می توان نسبت P/E را درک فرمول محاسبه EPS در بورس کرد؟

نسبت قیمت به درآمد یا نسبت پی بر ای به شما کمک می کند قیمت سهام شرکت را با درآمدی که شرکت تولید می کند مقایسه کنید. این مقایسه به شما کمک می کند بفهمید در بازار ارزش سهام هر یک از این شرکت ها چقدر است. نسبت P/E ابزار کلیدی برای کمک به شما در مقایسه ارزیابی تک تک سهام یا کل شاخص های مانند S&P 500 است.

چند نوع راهکار برای حل نسبت P/E وجود دارد؟

در حالی که ریاضیات موجود در نسبت پی بر ای ساده است، روش های مختلفی برای فاکتور گذاری قیمت یا درآمد مورد استفاده برای محاسبه وجود دارد. نسبت قیمت به درآمد معمولا با استفاده از قیمت فعلی محاسبه می شود، اگرچه می توان از یک قیمت متوسط در یک بازه زمانی مشخص استفاده کرد. با این حال، وقتی نوبت به بخش درآمد می رسد، سه روش متفاوت برای حل نسبت پی بر ای وجود دارد که هر یک از آنها چیزهای مختلفی در مورد سهام را به شما می گویند.

درآمد 12 ماهه عقب مانده (TTM)

یکی از راه های محاسبه نسبت P/E استفاده از درآمد شرکت در دوازده ماه گذشته است. فاکتورگیری در درآمد گذشته از مزایای استفاده از داده های واقعی گزارش شده برخوردار است و این روش به طور گسترده ای در ارزیابی شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد.

بسیاری از وب سایت های مالی مانند Google Finance و Yahoo از نسبت P/E درآمد دوازده ماهه عقب افتاده استفاده می کنند. همچنین برنامه های محبوب سرمایه گذاری مانند M1 Finance و Robinhood از درآمد TTM نیز استفاده می کنند. به عنوان مثال هر یک از این سایت ها اخیرا نسبت P/E اپل را حدود 33 گزارش کرده اند.

برآورد سود آینده یا درآمد به جلو

همچنین می توان نسبت قیمت به درآمد را با استفاده از برآورد سود آینده شرکت محاسبه کرد. در این روش از داده های گزارش شده استفاده نمی شود، اما این مزیت را دارد که از بهترین اطلاعات موجود در مورد نحوه عملکرد بازار از عملکرد شرکت در سال آینده استفاده کرد.

مورنینگ استار از این روش استفاده می کند، که آن را Consensus Forward PE می نامند. با استفاده از این روش، مورنینگ ستاره P/E را در حدود 28 محاسبه می کند.

نسبت P/E Shiller

روش سوم استفاده از متوسط درآمد در طی یک دوره زمانی است. مشهورترین نمونه این روش نسبت P/E شیلر است که به آن نسبت CAP / E نیز گفته می شود (نسبت درآمد تنظیم شده دوره ای).

شیلر P/E با تقسیم قیمت بر متوسط درآمد طی ده سال گذشته، تورمی را که در بازار ایجاد شده لست را محاسبه می کند. به طور گسترده ای برای اندازه گیری ارزیابی شاخص S&P 500 استفاده می شود.

نحوه استفاده از نسبت P/E

متداول ترین کاربرد نسبت پی بر ای اندازه گیری ارزش گذاری سهام یا شاخص است. هرچه نسبت بالاتر باشد، به معنی گرانتر بودن سهام نسبت به درآمد آن است و اما هرچه نسبت پایین تر باشد، قیمت سهام کمتر است.

به این ترتیب، سهام و صندوق های سرمایه گذاری سهام داری می توانند به عنوان سرمایه گذاری های رشد یا ارزشی طبقه بندی شوند. به عنوان مثال، یک سرمایه گذاری با نسبت قیمت به درآمد بالاتر از حد متوسط، ممکن است به عنوان یک سرمایه گذاری رشد طبقه بندی شود. آمازون در حال حاضر با پی بر ای که چیزی حدود 123 است، نمونه ای از یک شرکت رشد محسوب می شود.

یک سرمایه گذاری با نسبت P/E زیر حد متوسط به عنوان یک سرمایه گذاری ارزشی طبقه بندی می شود. سیتی گروپ با نسبت قیمت به درآمد زیر 9، یک شرکت ارزشی محسوب می شود.

انواع P/E

• P/Eدنباله دار: از ساده ترین نوع نسبت پی بر ای است. محاسبه آن به این صورت انجام می شود که قیمت روز سهام بر سود آن تقسیم می شود. این نسبت نشان دهنده این است که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر یک ریال سودی که دریافت می کنند، چند ریال پرداخت کنند. در این میان هرچه که سهام تغییر بکند این نسبت پی بر ای هم به همان نسبت تغییر می کند.

• P/Eبرآوردی: این نوع نسبت را تحلیلی یا پیشتاز می گویند. برای محاسبه کردن این نوع از پی بر ای باید از روش های خاصی استفاده کرد و عواملی مانند تورم، نرخ بهره بانکی، نرخ رشد سود و غیره را باید وارد محاسبات خود کرد. بعد از انجام محاسبات آن را در نسبت سود برآوردی برای سال آینده شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت را بدست می آوریم. این روش کامل ترین روش در ارزش گذاری سود شرکت ها است.

تفاوت بین این دو نوع نسبت P/E چیست؟

از پی بر ای دنباله دار آن چیزی بدست می آید که در حال حاضر برای سهام وجود دارد ولی از پی بر ای تحلیلی آن چیزی بدست می آید که ما انتظار داریم به آن برسیم. اگر بخواهیم با مثالی تفاوت این دو را بیان کنیم بدین صورت است که مثلا اگر یک سهم در بازار p/e دنباله دار آن 7 باشد ولی p/e تحلیلی آن را ما 8 بدست آورده باشیم انتظار داریم که قیمت آن سهام رشد کند و به آن چه که ما انتظار آن را داشتیم برسد.

مزایای نسبت پی بر ای چیست؟

پی بر ای در واقع نظری را که بازار در رابطه با یک شرکت را دارد به شما انتقال می دهد و خب در این بین معمولا آن شرکت هایی که رو به رشد هستند هم نسبت پی بر ای بالایی دارند. بالا بودن این نسبت یک نوع خوش بینی و پایین بودن نوعی بد بینی است.

از دیگر مزایای نسبت پی بر ای می توان به این نکته پی برد که میزان ریسک هر سهم فرمول محاسبه EPS در بورس چقدر است. معمولا هر چه مقدار این نسبت بالاتر باشد میزان ریسک آن هم بالاتر است. زمانی هم که یک شرکت دوره رشد و شکوفایی خود را پشت سر بگذارد سود آنها تثبیت خواهد شد و نسبت P/E آن ها هم تعدیل می شود.

از نسبت P/E برای مقایسه چه مواردی میتوان استفاده کرد؟

از نسبت پی بر ای می توان برای مقایسه سهام شرکت ها استفاده کرد. زیرا قیمت سهام شرکت، به خودی خود چیزی در مورد ارزیابی کلی شرکت به شما نمی گوید و شما تنها با این نسبت می توانید شرکت ها را ارزیابی کنید. علاوه بر این، مقایسه قیمت سهام یک شرکت با قیمت سهام شرکت دیگر به سرمایه گذاری چیزی در مورد ارزش نسبی آنها به عنوان سرمایه گذاری نمی گوید.

نسبت P/E و بازده سهام آینده

در حالی که از نسبت پی بر ای به طور مکرر برای اندازه گیری ارزش شرکت استفاده می شود، توانایی آن در پیش بینی بازده در آینده مورد بحث است. نسبت P/E شاخص صوتی حرکت کوتاه مدت قیمت سهام یا شاخص نیست. برخی شواهد وجود دارد، مبنی بر وجود رابطه معکوس بین نسبت P/E S&P 500 و بازده آتی.

برخی از مطالعات نشان می دهد که اگر نسبت شیلر P/E بالاتر از حد متوسط باشد حاکی از کاهش بازده سهام در 10 سال بعدی است. یک مطالعه اخیر نشان داد که شیلر P/E پیش بینی کننده قابل اطمینان بازده بازار بین سال های 1995 و 2020 است. در مقابل، یک مطالعه اخیر پیشتاز نشان داد که شیلر پی بر ای و سایر معیارهای نسبت پی بر ای ارتباط کمی با بازده سهام آینده دارند یا هیچ ارتباطی ندارند.

نسبت P/E در مقابل سود

نسبت پی بر ای با عملکرد سود رابطه نزدیکی دارد. در مواردی که نسبت پی بر ای با تقسیم قیمت سهام به سود آن محاسبه می شود، بازده سود با تقسیم سود سهام بر قیمت فعلی سهام محاسبه می شود. این درآمد را به عنوان درصدی از قیمت سهام بیان می کند.

بازده سود اغلب با نرخ بهره فعلی اوراق قرضه مقایسه می شود. که با نام اختصاری BEER (نسبت بازده سود سهام اوراق قرضه) نشان داده می شود، این نسبت رابطه بین بازده اوراق قرضه و بازده سود را نشان می دهد. برخی مطالعات نشان می دهد که این شاخص یک شاخص قابل اعتماد در مورد حرکت قیمت سهام در کوتاه مدت است.

راهکارهای تشخیص بالا و یا پایین بودن نسبت پی بر ای

نرخ رشد سود شرکت

باید بدانید که در گذشته سرعت رشد شرکت چقدر بوده است و در آینده این سرعت ادامه خواهد یافت و یا افزایش خواهد یافت! فرض می کنیم که در گذشته شرکت رشد 5 درصدی داشته و هنوز هم نسبت پی بر ای آن بالا است. این نشان می دهد که یک مشکل وجود دارد و شما باید به دنبال حل این مشکل باشید. به طور مثال شاید سهام بیشتر از آنچه که ارزش دارد قیمت گذاری شده است. برای این که بتوانید نرخ رشد شرکت را درست پیش بینی کنید باید نسبت P/E را براساس EPS برنامه ریزی شده، محاسبه کنید.

شما زمانی می توانید شرکت ها را با هم مقایسه کنید که هر دوی آن ها در یک صنعت در حال فعالیت باشند. مسلما زمانی که شما پی بر ای یک شرکتی که در زمینه خودروسازی کار می کند را با شرکتی که در زمینه مواد غذایی فعالیت می کند را مورد مقایسه قرار دهید دچار اشتباه می شوید. چرا که هر یک از صنعت ها در سریع و کند بودن تغییرات و یا پایداری سود و غیره با یکدیگر متفاوت هستند.

بنابراین برای مقایسه لازم است همیشه آن شرکت های که در یک صنعت مشترک فعالیت می کنند و رشد سهام آنها تقریبا با یکدیگر برابر است را در نظر بگیریم.

مشکلاتی که از نسبت P/E به وجود می آید

نسبت پی بر ای می تواند به ما در تشخیص ارزش واقعی یک سهام کمک کند. اما در این بین مشکلاتی هم می تواند برای ما به وجود بیاورد. برخی از این مشکلات شامل موارد زیر است.

تفسیر های مختلفی که از P/E انجام می شود

زمانی که می گویند نسبت پی بر ای سهام یک شرکت پایین است در واقع این معنی را نمی دهد که سهام آن کمتر از ارزش واقعی است. شاید این معنی را داشته باشد که بازار، شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلاتی در آینده می بیند. این پایین بودن نسبت پی بر ای می تواند دلایل خاصی داشته باشد. به عنوان مثال می تواند به دلیل برآورده نشدن سود مورد انتظار باشد.

تنها با دانستن نسبت P/E سهامی را نخرید

زمانی که می خواهید یک سرمایه گذاری را انجام دهید تنها دانستن این که P/E آن سهام بالا است یا برعکس کافی نیست. زمانی که می گویند پی بر ای یک سهام بسیار بالا است ممکن است این معنی را داشته باشد که قیمت سهام بیشتر از ارزش واقعی آن است و این بالا بودن هیچ تضمینی برای شما نیست که بعدا دچار افت نشود. همیشه این را به یاد داشته باشید که تحلیل کردن سهام امری بسیار پیچیده است و نسبت پی بر ای تنها فقط یک قطعه از پازل ارزش گذاری سهام شرکت ها است.

حسابداری

محاسبه کردن درآمدها بر اساس قوانین حسابداری انجام می شود و این قوانین ممکن است در هر کشوری متفاوت باشد و یا حتی در طول زمان تغییر کند. بنابراین محاسبه سود EPS می تواند بسته به دفتر داری و حسابداری های متفاوتی که وجود دارد، متفاوت هم ارائه شود. در نتیجه می توان گفت که مقایسه سودها گاهی می تواند مانند مقایسه کردن پرتغال و سیب با یکدیگر باشد.

زمانی که یک کشور دچار تورم شده است نسبت پی بر ای کاهش می یابد. زیرا بازارها سودهای ساختگی را نشان نمی دهند. چرا که در زمان تورم همه سهام و سودها ارزش واقعی خود را از دست می دهند و در این بین افراد سودجویی پیدا می شوند که بر روی سهام قیمتی خیلی بالاتر یا پایین تر از آنچه که ارزش خود سهام است می گذارند و باعث گمراهی شما می شوند. پس در نتیجه به این نکات در هنگام خرید سهام و سرمایه گذاری دقت کنید.

سهام با p/e بالا و یا سهام با p/e پایین کدام یک؟

زمانی که می خواهید سهام یک شرکت را خریداری کنید و وارد صفحه آن شرکت می شوید معمولا p/e هر یک از سهام ها نوشته شده است اما این که شما از این پی بر ای برای ارزیابی سهام استفاده کنید کار اشتباهی است. چرا که شرکت ها معمولا سود خود را بر اساس سود 12 ماه گذشته محاسبه می کنند و پی بر ای را با این سود حاصله بدست می آورند. این نمی تواند یک معیار خوب برای ارزیابی سهام آن شرکت باشد.

برای اینکه بتوانید نسبت p/e واقعی را بدست آورید باید سود تحلیلی سهام را بدست آورید و با تقسیم کردن قیمت روز سهام بر سود تحلیلی آن شرکت پی بر ای را بدست آورید و بعد از آن به تحلیل سهام برای سرمایه گذاری بپردازید. که آیا این سهام با پی بر ای بالا بهتر است یا سهامی با پی بر ای پایین.

در آخر

می دانیم که نسبت پی بر ای مهمترین فاکتور برای فهمیدن ارزش هر سهم است اما این به تنهایی کافی نیست، و نمی تواند در رابطه با ارزش سهام حرف آخر را بزند. اما در رابطه با مقایسه کردن شرکت هایی که در یک حوزه از صنعت فعالیت می کنند و همچنین در رابطه با کل روند تاریخی یک شرکت می تواند برای شما یک راه کار بسیار عالی باشد.

این نکته را هم همیشه به یاد داشته باشید که اگر نسبت P/E یک سهام بالا است به معنی این که همیشه می تواند بالا باشد نیست و شما باید قبل از سرمایه گذاری مواردی دیگری را هم به همراه این نسبت بررسی و تحلیل کنید.

از این رو توصیه ما این است که برای سرمایه گذاری و خرید سهام حتما با سرمایه گذارانی که در این کار جزو خبرگان سرمایه گذاری هستند صحبت و مشورت کنید.