متنوع سازی پرتفوی

تعیین ترکیب دارایی ‌ها در جهت متنوع سازی پرتفوی
افق زمانی شرکت، وضعیت مالی فعلی و تحمل نوسانات بازار تا چه اندازه تأثیر قابل توجهی بر میزان تهاجمی یا محافظه‌کارانه بودن سرمایه‌گذاری دارد؛ بنابراین به دنبال متنوع ‌سازی پرتفوی، شرکت باید ترکیب دارایی مورد نظر خود را انتخاب کند.

پرتفوی چیست؟ | سبد سهام به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های قبلی مجله فرادرس، مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» را ارائه کردیم و در آن‌ها، با بازار بورس، فرابورس و بازار پایه و موضوعاتی مانند تابلوخوانی و نوسان‌گیری در بورس آشنا شدیم. در این آموزش، با سبد سهام آشنا می‌شویم و انواع آن را معرفی خواهیم کرد.

فیلم آموزش رایگان سبد سهام یا پرتفوی

فیلم آموزش رایگان سبد سهام به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص سبد سهام یا پرتفوی، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

سبد چیست؟

پرتفو یا پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری، در حالت کلی، مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالا، ارز، وجوه نقدی و اوراق نقد شونده و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. یک سبد همچنین می‌تواند شامل اوراق غیرقابل معامله، مانند سرمایه‌گذاری‌های عمرانی، خصوصی و… باشد.

سبد سهام نیز مجموعه‌ای از چند سهم مختلف است که سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری آن‌ها را می‌‌خرد. سبد سهام مستقیماً توسط سرمایه‌گذاران و یا توسط متخصصان مالی و مدیران سرمایه اداره می‌شود. سرمایه‌گذاران باید مطابق با تحمل ریسک و اهداف سرمایه‌گذاری یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند چندین سبد برای اهداف مختلف داشته باشند. همه این‌ها به اهداف سرمایه‌گذار بستگی دارد.

یک سبد سرمایه‌گذاری را می‌توان مانند نمودار دایره‌ای تصور کرد که به قطاع‌هایی با اندازه‌های مختلف تقسیم می‌شود و انواع دارایی‌ها و یا سرمایه‌گذاری‌ها را برای دستیابی به هدف مورد نظر در خود جای می‌دهد. انواع مختلفی از اوراق بهادار را می‌توان برای ساخت یک سبد متنوع استفاده کرد، اما سهام، اوراق قرضه و وجه نقد به طور کلی بلوک‌های اصلی ساخت سبدها محسوب می‌شوند. سایر دارایی‌های بالقوه شامل املاک و مستغلات، طلا و ارز را نیز می‌توان در سبد دارایی در نظر گرفت.

عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام

در این بخش، مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تشکیل سبد سهام را بیان می‌کنیم.

تحمل ریسک و تشکیل سبد

با اینکه یک مشاور مالی می‌تواند یک سبد را برای یک فرد ایجاد کند، تحمل ریسک سرمایه‌گذار تأثیر قابل توجهی در سبد خواهد داشت. به عنوان مثال‌، یک سرمایه‌گذار محافظه‌کار ممکن است از سبد با سهام دارای ارزش بزرگ، صندوق‌های شاخصی، اوراق سرمایه‌گذاری و اوراق با نقدشوندگی بسیار بالا استقبال کند. در مقابل، یک سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر ممکن است سهام شرکت‌های کوچک با قابلیت رشد بالا را به سبد خود اضافه کند، از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با بازده بالا استقبال کند و به دنبال املاک و مستغلات، فرصتهای سرمایه‌گذاری بین‌المللی و جایگزین برای خود باشد. به طور کلی، یک سرمایه‌گذار باید میزان اوراق بهادار یا دارایی‌هایی را که نوسانات آن‌ها باعث ناراحتی‌اش می‌شود به حداقل برساند.

برای آشنایی بیشتر سرمایه‌گذاران، «فرادرس» اقدام به انتشار فیلم آموزش مقدماتی بازار بورس – از ورود تا شروع معاملات سهام در قالب آموزشی ۳ ساعته کرده که در ادامه متن به آن اشاره شده است.

• برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

زمان و تشکیل سبد

سرمایه‌گذاران باید متناسب با تحمل ریسکی که دارند، دقت کنند که وقتی یک سبد را تشکیل می‌دهند، چه مدت می‌خواهند آن را نگه دارند. با نزدیک شدن به تاریخ هدف، سرمایه‌گذاران باید به سمت دارایی‌های محافظه‌کارانه‌تر متمایل شوند تا از سبدی که تا آن زمان ساخته‌اند، حفاظت کنند.

به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار که برای دوران بازنشستگی پس‌انداز می‌کند، ممکن است قصد داشته باشد در پنج سال آینده کارش را ترک کند. با وجود سطح راحتی سرمایه‌گذار در سرمایه‌گذاری سهام و سایر اوراق بهادار ریسک‌پذیر، او ممکن است بخواهد بخش بیشتری از مانده اوراق بهادار را در دارایی‌های محافظه‌کارانه‌تر مانند اوراق قرضه و پول نقد سرمایه‌گذاری کند تا از آنچه قبلاً ذخیره کرده است حمایت کند. در مقابل، فردی که تازه وارد بازار کار می‌شود، متنوع سازی پرتفوی ممکن است بخواهد کل سهام خود را در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کند، زیرا ممکن است چندین دهه سرمایه‌گذاری داشته باشد و توانایی تحمل برخی از نوسانات کوتاه مدت بازار را داشته باشد.

در ادامه، بر سبد سهام و نکات تشکیل آن تمرکز می‌کنیم.

چگونه سبد سهام خود را تشکیل دهیم؟

در این بخش نکاتی را بیان می‌کنیم که بهتر است هنگام تشکیل سبد آن‌ها را در نظر بگیرید. به طور کلی، قبل از تشکیل سبد باید نکات زیر را در نظر بگیرید و پرسش‌هایی را از خودتان بپرسید.

ابتدا هدف و زمان سرمایه‌گذاری‌تان را مشخص کنید. قبل از شروع سرمایه‌گذاری، باید اهداف خود را مشخص کنید. به طور واضح، پرسش‌های زیر را مطرح کنید و پاسخشان دهید.

• پروفایل ریسک به ریوارد (ریسک به جایزه) من چگونه است؟ مطمئناً مهم‌ترین مرحله در هنگام برنامه‌ریزی استراتژی سرمایه‌گذاری، درک نگرش نسبت به ریسک و پاداش است. ممکن است چشم‌انداز عملکرد عالی برایتان جذاب باشد، اما برای دستیابی به آن چقدر خطرپذیر هستید؟ شکل‌گیری یک ایده روشن از اهداف مالی و میزان ریسک شما برای دستیابی به موفقیت شانس موفقیت شما را بسیار بالا می‌برد.
• چقدر پول می‌خواهم و برای چه می‌خواهم؟ درباره اینکه چرا سرمایه‌گذاری می‌کنید، نظر واضح و روشنی داشته باشید. شاید بخواهید یک سپرده را پس‌انداز کنید تا بتوانید از وام مسکن استفاده کنید. شاید بخواهید برای بازنشستگی پس‌انداز کنید. شاید به سادگی می‌خواهید یک حاشیه امنیت مالی داشته باشید تا در مواقعی که شرایط خوب نیست، به کمک شما بیاید. اهداف خود را در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم کنید. به عنوان مثال، اگر به مدت یک دهه به پول احتیاج ندارید، معمولاً می‌توانید در استراتژی سرمایه‌گذاری خود تهاجمی باشید و ریسک بیشتری را برای دو سال انجام دهید.

• شرایط مالی من چگونه است؟ واقع‌بین باشید که چقدر می‌توانید سرمایه‌گذاری کنید و چه میزان پول را می‌خواهید در آینده به دست متنوع سازی پرتفوی آورید. ممکن است بخواهید در پنج سال آینده حقوق چند ده میلیونی داشته باشید، اما آیا واقعاً این اتفاق خواهد افتاد؟ هیچ دلیلی برای شروع سرمایه‌گذاری بیشتر از آنچه می‌توانید بپردازید وجود ندارد. برعکس، اگر مثلاً مبلغ زیادی را به ارث برده‌اید، می‌توانید با رعایت احتیاط یک سبد سرمایه‌گذاری بزرگ برای رسیدن به آنچه می‌خواهید تشکیل دهید.
• در چه سنی هستیم؟ وقتی می‌خواهید تصمیم بگیرید که سرمایه‌گذاری کنید، مرحله‌ای از زندگی که در آن قرار دارید، عامل بزرگی خواهد بود. به طور کلی، هرچه جوان‌تر باشید، میزان ریسک‌پذیری بیشتری برای سرمایه‌گذاری خواهید داشت. بازارها، گاهی چند سال یک بار، به صورت چرخه‌ای حرکت می‌کنند، پایین می‌آیند و بالا می‌روند. اگر در شرف بازنشسته شدن هستید، نمی‌توانید ریسک کنید و وارد آخرین چرخه اقتصادی شوید. یک جوان حرفه‌ای اما می‌تواند در بلندمدت در بازار باشد و فراز و نشیب‌های بی‌شمار بازار را نظاره کند.
• نقشه شخصی من چیست؟ در مورد اینکه چگونه تغییر شرایط اولویت‌هایتان برای رسیدن به اهداف را تحت تأثیر قرار خواهد داد، تکلیفتان را مشخص کنید. اگر برنامه‌تان این است که صاحب فرزند شوید، ممکن است بخواهید برای آموزش آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید. اما ممکن است متوجه شوید که پول کمتری از آنچه می‌باید دارید، زیرا هزینه‌های خانه و تربیت کودکان، چیزی از درآمدتان باقی نخواهد گذاشت. اگر قصد دارید ازدواج کنید، باید بررسی کنید که آیا هزینه/درآمدتان افزایش می‌یابد یا کم می‌شود.

انواع سبد سهام از نظر ریسک

ریسک یک عامل بسیار مهم در سرمایه‌گذاری است. ریسک به احتمال از دست دادن بخشی از سرمایه اصلی یا کل آن بستگی دارد و بسته به نوع دارایی، سهم، اندازه شرکت و شرایط بازار متفاوت خواهد بود. سهام بسیار ناپایدار که خطر ریزش بالایی دارند، معمولاً احتمال افزایش قیمت آن‌ها نیز بالاتر از متوسط است. سهام بسیار پایدار که خطر پایین‌تری از نظر کاهش ارزش یا ریزش دارند، رشد احتمالی خیلی جذابی نیز نخواهند داشت. در ادامه، انواع سبد سهام را از نظر ریسک معرفی می‌کنیم.

سبد سهام مستعد رشد

اگر می‌خواهید ارزش سرمایه‌تان به سرعت رشد کند و در ازای آن حاضر به پذیرش ریسک هستید، «سبد مستعد رشد» (Growth Portfolio) تشکیل دهید. این نوع سبد شامل سهام پرریسک خواهد بود که احتمال رشد بیشتری دارند.

سبد سهام درآمدی

در عوض، یک «سبد درآمدی» (Income Portfolio) از نوع سبدهایی است که سهامی با ریسک بسیار کم را شامل می‌شود. اگر بیشتر علاقه‌مند به دریافت درآمد ثابت از سرمایه‌گذاری خود در مقابل رشد آن هستید و ریسک کاهش قیمت آن را نمی‌پذیرید، این سبد بهترین گزینه است. اغلب سهام این سبد از شرکت‌های بسیار پایداری تشکیل می‌شود که قیمت سهام آن‌ها ممکن است بسیار کند رشد کند، اما بعید به نظر می‌رسد که از ارزششان پایین بیاید. همچنین این شرکت‌ها سودهای منظم و خوبی را پرداخت می‌کنند.

سبد سهام محافظه‌کارانه

یک «سبد محافظه‌کارانه» (Conservative Portfolio) روی رشد متمرکز است، در عین حال ریسک بیشتری نسبت به سبد مستعد درآمدی دارد.

انواع سهام

انواع مختلفی از سهام وجود دارد که می‌توان از آن‌‌ها را در سبد سهام بهره برد. این سهام‌ها معمولاً بر اساس ریسک، بازده سرمایه‌گذاری و نوسانات قیمت دسته‌بندی می‌شوند. سهامی که انتخاب می‌کنید بستگی به میزان تحمل ریسک، سبک سرمایه‌گذاری و کیفیت تحقیق شما دارد.

سهام مستعد رشد

«سهام مستعد رشد» (Growth Stocks) آن‌ دسته از سهامی است که انتظار می‌رود با توجه به عملکرد تاریخی خود، سریع‌تر از سایر سهام‌ها افزایش قیمت داشته باشند. این سهم‌ها با گذشت زمان را در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند، اما معمولاً در پایان سود بیشتری دارند.

سهام درآمدی

«سهام درآمدی» (Income Stocks)‌ یا ارزشی سهام شرکت‌هایی هستند که سود بهتری نسبت به سایر شرکت‌های موجود در بورس پرداخت می‌کنند.

سهام چرخه‌ای

«سهام چرخه‌ای» (Cyclical Stocks) کیفیت کلی بازار سهام را ردیابی می‌کند. وقتی بازار خوب پیش می‌رود، سهام چرخه‌ای نیز همان‌گونه خواهد بود. همچنین، وقتی بازار ضعیف عمل کند، سهام چرخه‌ای نیز مشابه آن عمل خواهد کرد. مثال‌های از این نوع سهام شامل شرکت‌های هواپیمایی، بانک‌ها و شرکت‌های ساختمانی است. خرید سهام این شرکت‌ها یک سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر است،زیرا بازار مستعد نوسانات کوتاه مدت است، اما اگر آن‌ها را در زمان مناسب خریداری کنید، بازدهی مطلوبی خواهند داشت.

شرکت‌های تدافعی یا مقاومتی آن‌هایی هستند که محصولات و خدماتشان چه با توسعه اقتصاد و چه با انقباض آن تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. این‌ها شامل شرکت‌های داروسازی، شرکت‌های عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم و بسیاری از شرکت‌های غذایی و آشامیدنی است. سهام این شرکت‌ها یک سرمایه‌گذاری مطمئن و با ثبات در نظر گرفته شده‌اند.

سهام سوداگرانه

«سهام سوداگرانه» (Speculative Stocks) سهام شرکت‌های جوانی است که آینده آن‌ها ناشناخته است، اما اگر همه چیز خوب پیش برود، ارزش آن افزایش خواهد یافت. سهام این شرکت‌ها بسیار پرخطر است، اما در صورت موفقیت، سود بسیار زیادی خواهند داشت.

نکات مربوط به تشکیل سبد سهام

• استراتژی خود را از نظر ریسک و مدت سرمایه‌گذاری مشخص کنید.
• صرف‌نظر از نوع سبدی که اعم از مستعد رشد، درآمدی و یا سوداگرانه انتخاب می‌کنید، همیشه باید تعداد مناسبی از سهام شرکت‌های مختلف را در سبد خود داشته باشید، ترجیحاً بیش از ۵ سهم و کمتر از ۱۵ سهم. دقت کنید که تعداد کم سهام ریسک را زیاد می‌کند و افزایش بیش از حد تعداد آن‌ها، مدیریت سهام را دشوار خواهد کرد.
• هیچگاه تک‌سهم نشوید. این کار سبب افزایش بسیار زیاد ریسک می‌شود.
• سعی کنید از صنایع مختلف یک سهم خوب داشته باشید.
• در خرید و فروش، تحت تأثیر قیمت‌های روزانه سهام قرار نگیرید و تحلیل‌های خود را بر اساس ویژگی‌های شرکت، صنعت و… انجام دهید.
• در جریان تغییرات قیمت‌ها باشید و اصطلاحاً بازار را پیگیری کنید.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

برای آشنایی بیشتر با سبد سهام و نکات مربوط به آن، می‌توانید به فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه‌ای، تمام امور اجرایی برای فعالیت در بورس و انجام معاملات سهام، شاملِ دریافت کد بورسی، کار با سامانه معاملاتی آنلاین، شناسایی موقعیت‌های موجود در بورس، شرکت در عرضه اولیه‌ها، دریافت سود نقدی سالیانه شرکت‌ها و مشارکت در افزایش سرمایه‌ها بیان شده است. از موضوعات مهم دیگر در این آموزش، تابلوخوانی و تحلیل اطلاعات سایت TSETMC است که همه سهامداران باید با آن آشنا باشند.

• برای دیدن فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

در این مطلب، سعی کردیم تا به مهم‌ترین پرسش‌هایی که پیرامون مفهوم سبد سهام وجود دارند، پاسخ دهیم. همچنین انواع سبد سهام و نکات قبل از تشکیل آن را مرور کردیم. اکنون از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا از طریق بخش نظرات دیدگاه‌های خود را در این رابطه با ما در میان بگذارید؛ پرسش‌هایی که فکر می‌کنید هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند را مطرح کنید، یا اگر سخنی دارید که تصور می‌کنید به غنای این مطلب خواهد افزود، آن را حتماً با سایر مخاطبین به اشتراک بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

پرتفوی چیست؟

به مجموعه سهام خریداری‌ شده توسط سرمایه گذار، پرتفو می‌گویند. در واقع، پرتفوی یا سبد سهام به این موضوع اشاره می‌کند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید. اصطلاحی در دنیا رایج است که می‌گوید: «هیچ‌گاه تمام تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را می‌توان در مورد پرتفوی به کار گرفت. اجازه بدهید با یک مثال ساده، مفهوم سبد سهام را برایتان روشن‌تر کنیم. تصور کنید که شما ۲۰ میلیون تومان برای سرمایه‌گذاری در بورس اختصاص می‌دهید و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم می‌کنید. در این حالت شما یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل داده‌اید.

معامله گران در بازار سرمایه در مقابل سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهند (ریسک) باید بازدهی را از بازار کسب کنند (ریوارد). درواقع میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط هر سرمایه‌گذار، وابسته به مقادیر بازده و ریسک است. اگر دوشرکت را در نظر بگیرید که یک محصول یکسان را تولید می‌کنند و در مقاطعی شرکت اول دچار بحران می‌شود و شرکت دوم در حال بازدهی بیشتری ناشی از تولید بیشتر و کسب سهم بیشتری از بازار می‌باشد و یا برعکس این قضیه اتفاق بیفتد. فرض کنید که یک سرمایه‌گذار قصد خرید سهام یکی از این دوشرکت را دارد لذا برای این خریدار دو حالت وجود دارد:

• حالت اول اینکه اقدام به خرید سهام فقط یکی از شرکت‌ها کند حالت دوم این است که بخشی از سرمایه خود را به خرید سهام شرکت اول و بخشی دیگر را به شرکت دوم اختصاص دهد. در حالت اول ممکن است که سرمایه‌گذار بازده قابل‌توجهی (با توجه به افزایش ارزش سهم شرکت) به دست آورد، ولی از طرفی ممکن است که شرکت دیگر اقدام به اصلاح سازوکار داخلی خود کند تا بتواند در رقابت با شرکت مقابل پیروز شود و درنتیجه شرکت اول دچار کاهش شدید قیمت سهام شود.
• اما در حالت دوم به دلیل اینکه سرمایه‌گذار در تخصیص سرمایه‌های خود به شرکت برتر، به صورت یکجا و کامل عمل‌نکرده و پیش‌بینی رشد شرکت رقیب را در نظر گرفته است، اقدام به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خودکرده است. درواقع سرمایه‌گذار با خرید بخشی از سهام دو شرکت اقدام به تشکیل پرتفوی سبد سهام (portfolio) کرده است. معنی ساده واژه پرتفوی، سبد سرمایه‌گذاری به طور عام و سبد سهام از ترکیب دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده توسط یک سرمایه‌گذار است.

معنای پرتفوی در بورس چیست؟

بازار بورس و در سهام مختلف سرمایه گذاری می کنید، در واقع یک پرتفوی بورسی برای خود ایجاد کرده اید که در آن سهام چندین شرکت مختلف قرار دارد. وقتی هم در مورد مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت میشود دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به سه، چهار یا پنج بخش تقسیم کنید و هر قسمت را در یک شرکت سرمایه گذاری کنید. در تشکیل پرتفو شما باید از دانش تحلیلی شامل تحلیل بنیادی سهام و همینطور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. به علاوه وقتی می خواهید هر بخش از سرمایه خود را به یک شرکت اختصاص دهید برای اینکه اصول متنوع سازی را رعایت کنید لازم است شرکتهایی را که انتخاب میکنید در چند صنعت مختلف بورسی باشند. همینطور میتوانید بخشی از سهام خود را به شرکتهای بزرگ بازار و بخشی دیگر را به شرکتهای کوچک و پرنوسان اختصاص دهید.

((همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نچینید))

قطعاً همه ما حداقل یک‌بار این جمله معروف را شنیده‌ایم و احتمالاً سعی کرده‌ایم آن را در مدیریت سرمایه خود بکار ببریم، اما نکته مهم آن است که تشکیل سبد سرمایه‌گذاری یا همان پرتفوی باید دارای یک سری مزایا و ویژگی‌هایی همچون تنوع‌بخشی (diversification) باشد تا بتوانیم بگوییم سبد مناسبی را تشکیل داده‌ایم. پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی بوده که درگذشته یک سرمایه‌گذار، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌کرده، درواقع سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت‌های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می‌زدند تا ببینند سرمایه آن‌ها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت‌ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی باهدف تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری می‌گویند.

مفهوم پرتفوی بهینه سهام و مرز کارایی چیست؟

مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش می‌کنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آن‌ها را بیشینه می‌کند.

هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص دارایی‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟

تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید. ابزارهای سرمایه گذاری شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز می‌شود. تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش می‌دهد. مدیران مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد.

چرا تنوع بخشی پرتفوی مهم است؟

یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد می‌کنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند.

رای تشکیل پرتفوی باید به چه نکاتی توجه کرد؟

قبل از تشکیل پرتفو باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث میشود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار میدهیم:

1. میزان پذیرش و تحمل ریسک
2. افق زمانی سرمایه گذاری
3. هدف از سرمایه گذاری

مثلا فرد ریسک پذیر بخش اصلی پرتفو خود را به سهام تخصیص میدهد یا فردی که به زودی به سرمایه اش برای خرید خانه نیاز دارد، ترجیح میدهد که ریسک کمتری کند و در دارایی کم نوسانی مثل اوراق با درآمد ثابت یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری کند و در نهایت فردی که هدفش به دست آوردن یک جریان درآمدی ثابت است تا با آن بخشی از مخارج خود را پرداخت کند به سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می رود و فردی که هدفش اندوخته کافی برای دوران بازنشستگی است به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری در سهام میرود.

بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببنید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه ی خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفو مشخص کنید. وقتی این سه مورد مشخص میشود، شما به سادگی میتوانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی متنوع سازی پرتفوی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.

ارزش پرتفوی

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است.

پرتفوی صنایع پربازده را شناسایی کنید

در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پربازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع پرتفوی خود را ایجاد کنید. قابل‌ذکر است بدون مطالعه شرکت‌ها و انتخاب سهام‌های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهید.

ریسک سرمایه گذاری چیست؟

در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آن‌ها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد. دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های مالی خود را نیز ارزیابی کنید. ریسک هایی که معمولا دارایی های مالی شما را تهدید میکنند عبارتند از:

• ریسک بازار
• ریسک صنعت
• ریسک توقف نماد
• ریسک نرخ بهره
• ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
• ریسک نرخ ارز

موارد بالا فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی مختلف است. شما با دانستن اینکه پرتفوی چیست و چطور میتوانید ریسک سرمایه گذاری های خود را با تشکیل پرتفوی کاهش دهید، میتوانید انواع ریسک ها مدیریت کنید.

پرتفوی لحظه ای چیست و تفاوت پرتفوی و پرتفوی لحظه ای در چیست؟

پرتفوی لحظه ای یکی از گزینه های موجود در سامانه های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید است و بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار که وارد سامانه های آنلاین این کارگزاری میشوند، با این سوال روبرو میشوند که پرتفوی لحظه ای چیست و چه تفاوتی با سبد پرتفوی یا پرتفوی سپرده گذاری دارد؟ در سامانه معاملاتی این کارگزاری و در قسمت پرتفوی 2 نوع پرتفوی وجود دارد

1. پرتفوی سپرده گذاری یا سبد پرتفوی : دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر (کارگزاری مفید) را به شما نشان میدهد. اگر شما سهمی را برای اولین بار از متنوع سازی پرتفوی طریق هر کارگزاری غیر از کارگزاری مفید خریده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده نمیشود.
2. پرتفوی لحظه‌ای : وضعیت سود/ زیان دارایی های تحت مدیریت شما را به نمایش می‎گذارد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید نمایش داده میشود.

مبنای پورتفوی لحظه ای معاملات آنلاین کاربر است. بدین ترتیب کلیه معاملاتی که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری مفید انجام شوند، در لحظه و به صورت خودکار به پورتفوی لحظه ای اضافه می شوند. در صورتیکه تعداد دارایی شما درست نیست، می توانید معاملات خود را در این قسمت به صورت دستی ویرایش کنید. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای چون قیمت، ارزش دارایی، مقدار سود/زیان، درصد سود/زیان، قیمت سر به سر و… برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه موضوعات در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

مدیریت پرتفوی و سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه

مدیریت پرتفوی یا سبد دارایی به معنای تعیین نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت‌ ها در انتخاب بدهی در مقابل سرمایه، رشد در مقابل اطمینان و دیگر انتخاب ‌ها در مسیر افزایش بازدهی در سطح معینی از ریسک است. به طوری که بتوان در بحرانی ترین شرایط بازار، ترکیب مناسبی از بازارهای سرمایه را انتخاب نمود تا بیشترین میزان بازدهی از شرایط ریسک اتفاق بیافتد. از این رو، در مقاله حاضر هدف این است که مفهوم دقیق مدیریت پرتفوی مشخص شود تا بر اساس آن بتواند بهترین نوع ترکیب بازارهای سرمایه را در شرایط بحرانی کرونا انتخاب نمود.

مفهوم مدیریت پرتفوی
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، در دوران ریسک‌های متنوع جهانی که سرمایه‌ها را تهدید می‌کند و در بستر اقتصاد کم بهره، مدیریت تنوع پرتفوی نقشی بسیار اساسی در کاهش ریسک و افزایش ثبات درآمد دارد.
تجربه نشان داده است که ریسک و درآمد در سرمایه‌گذاری، همبستگی بالایی با هم دارند؛ اما میزان این همبستگی در طول دامنه متفاوت است. در نتیجه سرمایه‌گذاران باید بر اساس میزان تحمل ریسک و میزان هدف استراتژیک خود به سرمایه‌گذاری در ابزارهای مختلف بپردازند. به طور کلی، مراحل تشکیل هر پرتفوی به این شرح می باشد:
– تعیین سیاست سرمایه گذاری
– تجزیه و متنوع سازی پرتفوی متنوع سازی پرتفوی تحلیل اوراق بهادار
– تشکیل سبد سرمایه گذاری
– تجدید نظر در سبد سرمایه گذاری
– ارزیابی عملکرد سبد سرمایه گذاری

استراتژی مدیریت پرتفوی
سرمایه‌گذاران باید بر اساس نیازهای خود، استراتژی سرمایه‌گذاری روشنی تهیه کنند و نسبت به آن متعهد باشند. تخصیص دارایی، مهم ‌ترین عامل در ارزیابی ویژگی ‌های بلند مدت ریسک و مدیریت پرتفوی یک سرمایه‌ گذار است. تحقیقات نشان می ‌دهد که استراتژی، انتخاب درصدی از هر یک از بازارهای سرمایه‌گذاری از جمله سهام، اوراق قرضه و پول نقد در یک پرتفوی بیش از 90 درصد تغییر در بازده پرتفوی را تعیین می‌کند.
تصمیمات ضعیف مربوط به تخصیص دارایی می‌تواند باعث شود میانگین بازده سهام یا سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار در بازارهای مربوطه دچار عقب‌ ماندگی شود. شرکت باید سرمایه‌گذاری خود را در سهام، اوراق قرضه و وجه نقد اختصاص دهد تا به کاهش ریسک پرتفوی برسد و همچنین به دنبال بازدهی‌ های جذاب باشد و از مشکلات زمان ‌بندی بازار مطلع باشد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران با افق زمانی طولانی‌تر این توانایی را دارند که سطح بالاتری از نوسانات پرتفوی در ارتباط با حجم بیشتری از سهام را در پرتفوی خود بپذیرند. این سرمایه‌گذاران باید از صندوق‌های بین ‌المللی متنوع استفاده کنند تا از مزایای متنوع‌ سازی پرتفوی در خارج از کشور بهره ببرند.

تعیین ترکیب دارایی ‌ها در جهت متنوع سازی پرتفوی
افق زمانی شرکت، وضعیت مالی فعلی و تحمل نوسانات بازار تا چه اندازه تأثیر قابل توجهی متنوع سازی پرتفوی بر میزان تهاجمی یا محافظه‌کارانه بودن سرمایه‌گذاری دارد؛ بنابراین به دنبال متنوع ‌سازی پرتفوی، شرکت باید ترکیب دارایی مورد نظر خود را انتخاب کند.

متنوع ‌سازی پرتفوی ترکیبی از سهام، اوراق قرضه و پول نقد است که در یک سبد، نگهداری می‌شود. یکی از راه‌های کمک به محافظت از سرمایه در برابر غیر قابل پیش ‌بینی بودن بازار ایجاد یک تنوع مناسب در بین این سه نوع دارایی اصلی است. این رویکرد می‌تواند به کاهش خطرات مرتبط با سرمایه‌گذاری کامل تنها در یک نوع دارایی کمک کند.
ترکیب دارایی شرکت شما تا حد زیادی به وضعیت مالی خاص شرکت بستگی دارد. به طور معمول، یک بازه زمانی با سرمایه‌گذاری طولانی‌تر درصد بالاتری از سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری را امکان ‌پذیر می‌کند؛ حتی اگر یک شخص حقیقی نزدیک به بازنشستگی است، باید روند تدریجی انتقال به ترکیبی از دارایی با نوسانات پایین‌تر را در نظر بگیرد. بازنشستگی برخی سرمایه‌گذاران می‌تواند 30 سال یا بیشتر طول بکشد؛ بنابراین پتانسیل رشد سبد سرمایه‌گذاری همچنان باید در انتخاب ترکیب سرمایه‌گذاری مورد توجه قرار گیرد.
معمولاً کمترین تنوع سرمایه‌گذاری در ابتدا و انتهای نمودار مشاهده می‌شود. به عبارت دیگر، اگر سرمایه‌گذاری اولویت اولش حفظ سرمایه باشد یا حداکثر سود باشد، تنوع کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری دارد که به دنبال تعادلی مناسب از این دو عامل است.
سرمایه ‌گذارانی که می‌توانند سرمایه‌گذاری بلند مدت داشته باشند و نوسانات قابل توجهی را در مقابل دریافت سود قابل توجه تحمل کنند، می‌توانند در ابزارهایی چون سهام‌ های خارجی یا داخلی سرمایه‌گذاری کنند؛ اما با افزایش محافظه ‌کارانه‌گی، باید سهم دارایی ‌های نقدی و اوراق قرضه دولتی در سبد افزایش یابد. به گونه‌ای که در سرمایه‌گذاران محافظه‌ کار باید بیشترین حجم سرمایه به اوراق قرضه دولتی تخصیص یابد.

بنابراین سرمایه‌گذاری همیشه باید با توجه به توازن بین ریسک و درآمد انجام شود. از نظر تاریخی با افزایش میزان مواجهه پرتفوی با سهام، پتانسیل بازدهی بالاتر و ضررهای بزرگ‌تر نیز افزایش می‌یابد. با این حال در دوره‌ های طولانی‌تر، نوسانات بازدهی کاهش می‌یابد و می‌تواند سود قابل توجهی را نصیب سرمایه ‌گذار کند.

جمع بندی
با مطالعه مقاله حاضر مشخص می شود که یکی از استراتژی های بسیار موثر جهت کاهش ریسک و مدیریت هر چه بهتر پرتفوی، تخصیص دارایی می باشد. در این شیوه شرکت باید درصدی از بازار سرمایه گذاری خود به بازارهای سهام، اوراق قرضه و وجه نقد اختصاص دهد تا با کاهش درصد ریسک بتواند بازدهی بالایی داشته باشد. انتخاب ترکیب بازار بر اساس وضعیت مالی شرکت می تواند سهم های مختلفی داشته باشد؛ به طوری که اگر سرمایه گذاری طولانی مدت مدنظر باشد، می توان درصد بالاتری از دارایی را در بازار سهام سرمایه گذاری کرد. در صورتی که در سرمایه گذاری محافظه‌کارانه، عمده دارایی در سبد اوراق قرضه یا پول نقد قرار می گیرد.

اهمیت تنوع در سرمایه گذاری

متنوع سازی عمل توزیع پول خود در طیف وسیعی از دارایی‌ها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری است. پرتفوی متنوع به تعدیل نوسانات کمک می‌کند زیرا هیچ یک از دارایی‌ها تأثیر بزرگتری نسبت به سایرین ندارد.
متنوع سازی ساده‌ترین راه برای افزایش بازده سرمایه گذاری در عین کاهش ریسک است. ممکن است این مقوله به نظر یک هدف سرمایه گذاری غیرممکن باشد اما دستیابی به یک پروتفوی سرمایه گذاری متنوع می‌تواند آسان و حیاتی باشد.
ابزارهای مختلفی در دسترس سرمایه گذار است تا بتواند به راحتی سبد دارایی خود را متنوع کند.

اهمیت تنوع در سرمایه گذاری

متنوع سازی چیست؟

متنوع سازی عمل توزیع پول در طیف وسیعی از دارایی‌ها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری است. این عمل بخشی از آن چیزی است که تخصیص دارایی نامیده می‌شود، به این معنی که پورتفوی را چگونه بین کلاس‌های مختلف دارایی یا گروه‌های سرمایه گذاری مشابه تقسیم کرد.
سرمایه گذاران گزینه‌های زیادی برای سرمایه گذاری دارند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارد و در چرخه‌های اقتصادی به شکل متفاوتی عمل می‌کنند. برخی از متداول‌ترین روش‌های متنوع سازی پورتفوی شامل تنوع بخشی به کلاس دارایی، محتویات کلاس دارایی و فراتر از کلاس دارایی است.

متنوع سازی طبق کلاس دارایی

سه کلاس اصلی دارایی در پورتفوی سرمایه گذاری شامل سهام، اوراق قرضه و پول نقد است.
• سهام بالاترین سود درازمدت را دارند اما به ویژه در بحران‌های اقتصادی بی ثبات هستند.
• اوراق قرضه بازده درآمدی متوسطی دارند اما در دوران رشد اقتصادی متنوع سازی پرتفوی معمولاً بازده ضعیف‌تری دارند. به طور کلی اوراق قرضه رابطه معکوس با سهام دارند.
• وجه نقد (یا معادل آن) کمترین ریسک و در نتیجه کمترین بازده را دارد. پول نقد می‌تواند نوسانات یا هزینه‌های غیر منتظره را پوشش دهد و به عنوان «باروت خشک» برای سرمایه گذاری در زمان‌های مناسب عمل می‌کند.

کلاس‌های دارایی دیگری مانند املاک و مستغلات، کامودیتی و سرمایه گذاری‌های جایگزین نیز وجود دارد. این کلاس‌های دارایی معمولاً ارتباط کمتری با بازار سهام دارند و به همین ترتیب می‌توانند برای کمک به تنوع بخشی موثر باشند.

تنوع در کلاس‌های دارایی

پس از متنوع سازی سطح دارایی، سرمایه گذاران می‌توانند با توجه به جزئیات هر کلاس دارایی، روند کار را ادامه می‌دهند.

• شرکت‌هایی که در انواع صنایع فعالیت می‌کنند را وارد پورتفوی کنید زیرا چرخه اقتصادی بر هر کسب و کار تأثیری متفاوت دارد. برخی از صنایع بصورت دوره‌ای در نظر گرفته می‌شوند جایی که ارزش شرکت همزمان با چرخه اقتصادی رشد می‌کند. به عنوان مثال می‌توان به بخش صنایع مصرفی (لباس، وسایل الکترونیکی، اتومبیل و غیره)، خدمات مالی، مواد اولیه و املاک و مستغلات اشاره کرد که با تقویت اقتصاد، تقاضا رشد می‌کند. برخی از بخش‌ها دفاعی در نظر گرفته می‌شوند جایی که تجارت شرکت تحت تأثیر چرخه اقتصادی نیست. به عنوان مثال می‌توان کالاهای اساسی مصرفی (مواد غذایی، دخانیات و غیره)، آب و برق و خدمات بهداشتی و سایر مایحتاج مصرفی را نام برد.
• اندازه یا سرمایه بازار. شرکت‌های دارای ارزش بازار بزرگ، متوسط و کوچک (شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک) را با هم مخلوط کنید. شرکت‌های بزرگ ثبات بیشتری دارند و می‌توانند دوره‌های رکود اقتصادی را راحت‌تر تحمل کنند اما در مقایسه با همتایان کوچک‌تر خود پتانسیل رشد کمتری نیز دارند.
• سهام مستعد رشد و ارزشمند. سهام مستعد رشد با فروش زیاد و سود در حال رشد مشخص می‌شوند. شركت‌هايی ارزشمند، کمپانی‌هایی هستند كه سهام آنها در حداقل قیمت است و يا به نظر می رسد به نوعی كم بها داده شده‌اند.

اوراق قرضه

منتشر کننده اوراق قرضه. اوراق قرضه از سوی ناشران مختلفی مانند خزانه داری هر کشور، شهرداری‌ها، شرکت‌های بزرگ و غیره صادر می‌شود.
کیفیت اعتبار- اوراق قرضه را بر اساس ریسک اعتباری با هم ترکیب کنید. اوراق مشارکت دارای سطوح مختلف اعتبار یا ایمنی هستند که با سطح بازده اوراق قرضه مطابقت دارد. به عنوان مثال اوراق خزانه داری بدون ریسک در نظر گرفته می‌شوند زیرا بعید است دولت ورشکسته شود، همین موضوع نرخ بازده نسبتاً پایین‌تر آنها را توجیه می‌کند.
سر رسید. اوراق قرضه دارای سر رسیدهای کوتاه، متوسط و بلند مدت را با هم مخلوط کنید. اوراق قرضه بلند مدت بازده بالاتری دریافت می‌کنند زیرا در معرض تغییر نرخ بهره بیشتری قرار دارند.

انواع سهام و اوراق قرضه

جغرافیا- در صورت امکان سهام و اوراق قرضه از سراسر جهان را در پورتفوی خود بگنجانید. کشورها دارای چرخه اقتصادی متنوعی هستند بنابراین منطقی است که پورتفوی با دارایی‌های داخلی و بین المللی متنوع شود. بازارهای بین المللی بیشتر به عنوان بازارهای توسعه یافته و بازارهای نوظهور طبقه بندی می‌شوند. بازارهای توسعه یافته (کشورهای اروپایی، استرالیا، ژاپن، سنگاپور و غیره) ثبات بیشتری دارند در حالی که بازارهای نوظهور (برزیل، روسیه، هند، چین و …) رشد بیشتری دارند.
فعال در مقابل منفعل- استفاده از صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک با مدیریت فعال و منفعل بصورت همزمان. بسیاری از اوراق بهادار را می‌توان از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، صندوق‌های شاخص یا صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) خریداری کرد. در صندوق‌های فعال، یک مدیر پورتفوی سهم‌هایی را انتخاب می‌کند تا در صندوق قرار گیرند. این مدل با صندوق‌های شاخص منفعل یا ای‌تی‌اف‌هایی که یک شاخص را رصد کرده و هزینه کمتری دارند متفاوت هستند. صندوق‌های منفعل معمولاً می‌توانند در هنگام رونق بازار عملکرد بهتری نسبت به صندوق‌های مدیریت فعال داشته باشند اما صندوق‌های فعال می‌توانند در هنگام رکود بازار از محافظت بیشتری در برابر نزول برخوردار شوند.

تنوع فراتر از کلاس دارایی

تنوع می‌تواند فراتر از کلاس‌های سنتی دارایی باشد که در حساب‌های سرمایه گذاری معمول یافت می‌شود. حساب‌های سرمایه گذاری از آنجا که در معرض نوسانات بازار هستند بازدهی تضمینی ندارند. با این حال انواع دیگری از ابزارها مانند محصولات بیمه‌ای نیز وجود دارند که می‌تواند جریان درآمد و بازدهی تضمین شده را تأمین کنند. غالباً سرمایه گذاران با توزیع سرمایه خود در میان انواع مختلف محصولات، پرتفوی خود را متنوع می‌سازند.

چرا تنوع مهم است؟

تنوع بخشی ریسک کلی را کاهش می‌دهد در حالی که پتانسیل بازدهی کلی سرمایه را افزایش می‌دهد به این دلیل که در مقطعس ممکن است برخی دارایی‌ها عملکرد خوبی داشته باشند در حالی که برخی دیگر ممکن است عملکرد ضعیفی از خود نشان دهند. اما یک سال بعد ممکن است اوضاع تغییر کرده و جا مانده‌های قبلی به برندگان جدید تبدیل شوند. صرف نظر از اینکه کدام یک از سهم‌ها برنده هستند یک سبد سهام متنوع، غالباً میانگین بازده تاریخی بلند مدت بازار را لمس می‌کند. با این حال در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر این بازده می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
داشتن دارایی‌های متنوع احتمال آسیب رساندن هر یک از دارایی‌ها به پورتفوی شما را به حداقل می‌رساند. عیب کار این است که هرگز به طور کامل دستاوردهای فوق العاده یک سهم را به دست نمی‌آورید. اثر خالص متنوع سازی، عملکرد آهسته و بازده اندک و مداوم است در حالی‌که هرگز بسرعت کاهش یا افزایش ندارد. این کاهش نوسانات بسیاری از سرمایه گذاران را آسوده می‌سازد.

ریسک متنوع سازی

گرچه متنوع سازی یک روش آسان برای کاهش ریسک پورتفوی است اما نمی‌تواند آن را از بین ببرد. سرمایه گذاری‌ها دو نوع خطر بالقوه دارند:

• ریسک بازار (ریسک سیستماتیک): این ریسک‌ها با مالکیت هر دارایی‌ای حتی پول نقد همراه است. به دلیل اولویت‌های سرمایه گذاران، تغییر در نرخ بهره یا برخی از عوامل دیگر مانند جنگ یا مشکلات جوی، ممکن است همۀ دارایی‌ها از ارزش کمتری برخوردار شوند.
• ریسک‌های خاص دارایی (ریسک غیر سیستماتیک): این ریسک‌ها از خود سرمایه گذاری‌ها یا شرکت‌ها ناشی می‌شوند. از جمله این ریسک‌ها می‌توان به موفقیت محصولات یک شرکت، عملکرد مدیریت و قیمت سهام اشاره کرد.

شما می‌توانید با تنوع بخشیدن به سرمایه گذاری‌های خود، ریسک خاص دارایی را کاملاً کاهش دهید. با این حال آنچه از طریق متنوع سازی پورتفوی خود انجام می‌دهید هیچ ضمانتی برای خلاص شدن از ریسک بازار را در پی ندارد. این یک واقعیت است.
با پر کردن پرتفوی از شرکت‌های یک صنعت یا بازار از مزایای متنوع سازی سود نخواهید برد. بعنوان مثال مالکیت پرتفویی مملو از سهام بانکی در طول بحران مالی جهانی می‌توانست زیان شدیدی در پی داشته باشد. با این حال برخی از سرمایه گذاران چنین مسأله‌ای را رعایت ننموده و مشکلات زیادی را تحمل کردند. شرکت‌های موجود در یک صنعت نیز ریسک‌های مشابهی دارند، بنابراین یک پورتفوی به گستره وسیعی از صنایع نیاز دارد. به یاد داشته باشید برای کاهش ریسک خاص شرکت، اوراق بهادار باید از نظر صنعت، اندازه بازار و جغرافیا متفاوت باشند.

نحوه ساخت پورتفوی متنوع

متنوع سازی ممکن است دشوار به نظر برسد، به خصوص اگر وقت، مهارت یا تمایلی برای تحقیق در مورد سهام یا اوراق قرضه یک شرکت ندارید. اکثر اوراق بهادار را می‌توان به صورت جداگانه یا در یک مجموعه از طریق صندوق سرمایه گذاری مشترک، صندوق شاخص یا صندوق قابل معامله در بورس (ETF) خریداری کرد. صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک و ای تی اف‌ها (ETF) معمولاً از نظر نوع صنایع موجود در سبد خود متنوع هستند.
برای دستیابی به تنوع گسترده‌تر، می‌توان اوراق قرضه را به پورتفوی خود اضافه کرد. تعداد زیادی ETF اوراق قرضه یا صندوق با درآمد ثابت نیز در بازار وجود دارد و آنها می‌توانند از بی ثباتی یک سبد سهام سنگین جلوگیری کنند.
گزینه‌ دیگر شامل صندوق‌های دارای تاریخ هدف است که تخصیص و تنوع دارایی را برای شما مدیریت می‌کنند. شما سال بازنشستگی خود را تعیین می‌کنید و مدیر صندوق بقیه کارها را انجام می‌دهد. به طور معمول با نزدیک شدن به زمان بازنشستگی دارایی‌ها از سهام بی ثبات‌تر به اوراق قرضه کم نوسان تغییر می‌یابند. این صندوق‌ها به دلیل حق الزحمه مدیریت معمولاً گران‌تر از ETFهای پایه هستند اما می‌توانند برای سرمایه گذاران ارزش زیادی خلق کنند.
با استفاده از این گزینه‌ها می‌توانید به روشی نسبتاً ساده و مقرون به صرفه به مزایای متنوع سازی پورتفوی سرمایه گذاری دست یابید.

جزئیات خبر

در این مقاله قصد داریم به صورت اجمالی به بررسی مفهوم سبد سهام یا پرتفوی بورسی بپردازیم. این اطلاعات میتواند تا حد بسیار زیادی ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهد. افراد مبتدی معمولا به این نکته توجه نمی‌کنند و معنای سبد سهام و تشکیل پرتفوی را نادیده می‌گیرند. برای آشنایی بیشتر با این مقوله، با ما متنوع سازی پرتفوی همراه باشید.

سبد سهام چیست؟

بعد از دریافت کد بورسی از طریق کارگزاری‌ها و آشنایی با بازار بورس و شروع به انجام معاملات، با اصطلاحات زیادی آشنا خواهید شد. یکی از اصطلاحات اولیه که باید نسبت به آن آشنایی داشته باشید، سبد سهام یا پرتفوی بورسی خواهد بود.
سبد سهام یا پرتفوی بورسی ترکیبی مناسب از انواع سهام است که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده‌ است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ از این رو، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم‌هایی از انواع گروه‌های بورسی است که می‌تواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.

سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟

درنظر داشته باشید که یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروه‌های بورسی باشد. لذا شما میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی می‌تواند شامل شرکت‌های سرمایه گذاری، گروه خودرویی، دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و … باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه گذاری گزینه بسیار مناسبی برای شما هستند و شما میتوانید‌ سهام این صندوق‌ها را خریداری کنید. بسیاری از کارشناسان سرمایه‌گذاری توصیه می‌کنند بخشی از سبد سهام خود متنوع سازی پرتفوی را به شرکت‌ها و هولدینگ‌ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید. تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس است. به هر حال بهترین حالت این است که در سبد سهام خود از سهم هایی که مخالف هم حرکت می‌کنند، داشته باشید. برای مثال گروه خودرویی و پتروشیمی در ایران معمولا روند‌های مخالفی دارند.

توجه به این نکته نیز ضروری است که شناسایی صنایع مختلف برای سرمایه گذاری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به این معنی که ابتدا باید صنایع مختلف را تحلیل کرده و سبد سهام خود را بر پایه صنعت‌هایی که بازده مناسبی خواهند داشت، تشکیل دهید.

۳ اصل مهم در تشکیل سبد سهام

اصل اول: تک سهم نشوید

این امر بدیهی است که در بازار بورس سهم‌های زیادی وجود دارند که در طی یک سال چندین درصد رشد داشته‌اند. لذا از همین جهت بر اساس اصل تکرار تاریخ، احتمالاً این رشد برای سهم‌های مشابه نیز اتفاق خواهد افتاد. البته که یک سرمایه‌گذار برای کسب چنین سودهایی لحظه‌شماری می‌کند؛ اما اگر برعکس چیزی که فکر کرده‌اید اتفاق بیافتد چه می‌شود؟ به‌احتمال‌زیاد، خیلی زود مایوس شده و ترجیح می‌دهید سرمایه خود را از بازار بورس خارج کنید.

توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، اولین گام استاندارد در امر تشکیل سبد سهام است. البته اگر جزو معامله گران ریسک‌پذیر هستید و قصد تک سهم شدن رادارید توصیه می‌کنیمم قید پولتان را هم در بدو شروع سرمایه‌گذاری بزنید! حتی با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی نیز کار به پایان نمی‌رسد. اگر پرتفوی خود را از درون یک صنعت تشکیل داده باشیم، درواقع در حال کوبیدن آب در هاون هستیم. تشکیل سبد سهام از درون یک صنعت خاص، به‌اندازه‌ی عدم تشکیل سبد سهام ریسک دارد. فرض کنیم سبد سهام خود را صرفاً از یک صنعت انتخاب نموده‌ایم. بر همین اساس چنانچه براثر رویدادهای اقتصادی کل صنعت فوق متنوع سازی پرتفوی دچار رکود شود، احتمالاً تمامی سهم‌ها افت قیمت خواهند داشت و قسمت زیادی از سرمایه شما به ضرر تبدیل خواهد شد.

اصل دوم: توزیع مناسب وزن‌های سبد اوراق بهادار در پرتفوی بورسی

پس از انتخاب موارد لازم برای تشکیل سبد اوراق بهادار، باید آن را به صورت دوره‌ای تحلیل کنید و تعادل آن را دوباره به وجود آورید؛ زیرا حرکات بازار می‌تواند وزن‌دهی اولیه شما را تغییر دهد. برای تخصیص دارایی واقعی سبد اوراق بهادار شما باید سرمایه‌گذاری‌ها را به صورت کمّی دسته‌بندی کنید و نسبت ارزش هر کدام از آن‌ها را نسبت به کل سبد بسنجید. سایر عواملی که طی زمان تغییر می‌کنند عبارتند از: وضعیت مالی فعلی شرکت، نیازهای آینده شما و تحمل نوسان ریسک از جانب شما.

اگر چنین تغییراتی وجود داشته باشد، باید پرتفوی خود را نیز به نسبت آن‌ها تغییر دهید. اگر تحمل ریسک شما کمتر شده باشد، باید میزان سهام سبد خود را کاهش دهید. شاید هم ریسک پذیری شما افزایش یابد. در این صورت باید در تخصیص دارایی‌های خود بخش کوچکی را به سهام‌های پرریسک‌تر اختصاص دهید. اساسا برای ایجاد تعادل مجدد باید تعیین کنید که در وزن‌دهی موقعیت خود، به کدام طبقه از دارایی‌ها وزن کمتری داده و به کدام وزن بیشتری داده‌اید.

مثلا، فرض کنید که شما ۴۰ درصد از دارایی خود را به سهام‌ شرکت‌های کوچک تخصیص داده‌اید، در حالی که داده‌های شما می‌گوید که باید تنها ۱۰ درصد از دارایی‌های خود را به این طبقه اختصاص دهید. در این صورت ایجاد تعادل مجدد شامل تعیین مقدار نیاز کاهش این موضع از جانب شما و تخصیص آن به سایر طبقات خواهد بود.

اصل سوم: ایجاد تعادل مجدد به شکلی استراتژیک

بعد از آن که به اهمیت اصل دوم پی بردید و آن را در پرتفوی خود اجرایی کردید، لازم است مشخص کنید کدام دارایی ها را به عنوان جایگزین سهام قبلی باید خریداری کنید. تشخیص خرید سهام مناسب به عنوان جایگزین اهمیت بسیار بالایی دارد. چنانچه توازن لازم را در سبد سهام ایجاد نکنید، می‌تواند اثرات به مراتب بدتری نسبت به قبل داشته باشد. بنابراین توصیه می‌کنیم برای خرید سهام، حتما از تحلیل استفاده نمایید.

از شایعات و شایعه سازی دوری کنید

همان‌طور که اخبار مهم و مفاهیم اقتصاد و مالی در خرید و فروش در بازار سرمایه با اهمیت هستند، نباید در دام شایعات و اخبار تقلبی افتاد. برخی از سرمایه گذاران بزرگ با پخش اخبار غلط و شایعات در بازار سرمایه و خرید سهام یک شرکت خاص، قصد دارند که بازار را به سمت مد نظر خود سوق دهند. در این مواقع باید با استفاده از اخبار درست و مهم و معتبر، از زیان و گیر افتادن در دام این شایعات و اخبار غلط پیشگیری کرد. لذا با دوری از این شایعه‌ها به صورت منطقی و استاندارد با سبد سهام خود برخورد کنید.

سخن آخر

به طور کلی سبد اوراق بهاداری که به خوبی تنوع بخشی شده باشد، بهترین شانس را برای شما در جهت رشد پایدار و طولانی مدت در سرمایه‌گذاری شما خواهد داشت. تشکیل سبد سهام، دارایی شما را از ریسک سقوط زیادِ حاصل از عوامل مختلف در بازار محافظت می‌کند. لذا طی توضیحات ارائه شده، تنوع بخشی سبد اوراق بهادار خود را مد نظر قرار دهید و هر جا که لازم است اصلاحاتی انجام دهید. در این صورت موفقیت دراز مدت مالی خود را به شدت افزایش خواهید داد.