شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رمزارزها مقاله پشتوانه ارز دیجیتال را نیز مطالعه نمایید.
با سیستم ارز فیات یا پول بی پشتوانه آشنا شوید
ارز فیات یک نوع ارز یا یک نوع سیستم ارزی می باشد که در قرن ها پیش در کشور چین پایه گذاری شد و از آن موقع تا کنون بسیاری از کشور ها مانند کشور های اروپایی و ایالت متحده آمریکا آن را مورد استفاده قرار دادند ولی بعد از مدتی آن را به صورت کامل کنار گذاشتند.
ارز فیات یا پول بی پشتوانه همانند خیلی از ارزهای واقعی مانند دلار آمریکا یک پول قانونی می باشد ولی بر خلاف پول کالایی ارزش و بهای آن به یک کالای فیزیکی هیچگونه وابستگی ندارد و به موارد دیگر هم وابستگی دارد.
اگر می خواهید در رابطه با ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه اطلاعات کاملی به دست آورید می توانید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چگونگی به وجود آمدن ارز فیات
اگر بخواهیم به صورت دقیق چگونگی پیدایش ارز فیات را مورد بررسی قرار دهیم میتوانیم بگوییم شکل گیری ارز فیات به چند قرن پیش و در کشور چین باز میگردد و در زمانیکه استان سی چوان این تصمیم را گرفت تا پول های کاغذی خود را چاپ نماید.
در ابتدا که این نوع ارز تولید می گردید به صورت ابریشم، طلا و یا نقره تولید میشد. اما پس از اینکه فردی به نام قوبلای خان به قدرت رسید توانست سیستم ارز فیات را در قرن سیزدهم میلادی راه اندازی نماید.
سیستم ارز فیات برای امپراتوری مغول بسیار گران در آمد به طوری که بسیاری از تاریخ شناسان هزینه کردن های بی رویه این ارز و همچنین تورم بسیار بزرگ و قدرتمند این ارز یکی از مهمترین دلایل سقوط امپراتوری مغول می دانند.
در قرن هفدهم میلادی در اروپا و همچنین در بسیاری از کشورها مانند کشور اسپانیا، هلند و سوئد استفاده گردید. سیستم ارزی فیات در کشور سوئد سقوط نمود و دولت کشور سوئد استاندارد نقره را به جای آن قرار داد.
در دو قرن گذشته فرانسه و همچنین مستعمرات ۱۳ گانه که در آمریکای شمالی می باشند نیز این سیستم ارزی را مورد استفاده قرار دادند و همچنین بعد ها نیز دولت فدرال ایالت متحده امریکا نیز از این سیستم ارزی استفاده نمود.
در قرن بیستم میلادی دولت کشور امریکا مجددا به سیستم پول کالایی یا همان ارز های امروزی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ میلادی دولت امریکا مبادله پول های کاغذی با طلا را به صورت کامل متوقف نمود.
در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیسجمهور آن زمان ایالات متحده یعنی ریچارد نیکسون استاندارد طلا را به صورت کامل کنار گذاشت.
ارز فیات یا همان پول های بی پشتوانه و استاندارد طلا
استاندارد طلا استانداردی می باشد که این اجازه را به اسکناس های کاغذی می دهد تا آنها بتوانند به طلا تبدیل شوند. اگر بخواهیم این موضوع را به طور دیگری بیان کنیم میتوانیم بگوییم که پشتوانه تمامی پول های کاغذی یا همان ارز های کالایی منابع محدود طلا بودند که این منابع توسط دولت ها نگهداری می شدند.
با استفاده از سیستم ارزی با پشتوانه طلا دولت ها می توانستند در صورتی که ذخایر طلای بالایی داشته باشند مقدار جدیدی از ارز را به بازار معرفی نمایند. نوع سیستم ارزی نمیگذاشت تا دولتها بتوانند پول تولید بنمایند.
از طرف دیگر در صورت استفاده از سیستم ارز فیات پول دیگر این قابلیت را نداشت تا به دارایی یا کالای بخصوصی تبدیل شود.
همچنین مقام های کشور می توانستند با استفاده از ارز فیات بر روی ارزش ارزها و پول های ملی تأثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور متصل نمایند. در این نوع سیستم ارزی، دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور مهم ترین نقش را در مقابله با رویدادهای مالی مختلف داشتند.
افرادی که طرفدار استاندارد طلا هستند به این موضوع معتقد می باشند که سیستم ارزی فیات به دلیل اینکه از یک دارایی فیزیکی و با ارزش پشتیبانی میشود از ثبات و پایداری بسیار بیشتری نسبت به سایر سیستم های ارزی برخوردار می باشند.
از سوی دیگر افرادی که طرفدار سیستم ارزی فیات یا همان پول های بی پشتوانه بودند این عقیده را داشتند که قیمت طلا خود به تنهایی از ثبات و پایداری چندانی برخوردار نمی باشد.
در حالت کلی هر دو نوع سیستم ارزی دارای نوسانات مختلفی می باشند، اما در سیستم ارز فیات دولت در هنگام مشکلات اقتصادی این قابلیت را دارد که اقدامات بیشتر و بهتری را انجام دهد.
بررسی مزایا و معایب ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه
در حالت کلی ارز فیات دارای مزایا و معایب مختلفی می باشد که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم. یکی از مزایای ارز فیات این می باشد که هیچ گونه تاثیری از کسری کالا یا دارایی های فیزیکی مانند دارایی طلا نمی پذیرد.
یکی دیگر از مزایای ارز فیات این می باشد که برای تولید ارز فیات نسبت به تولید ارز کالایی از نظر اقتصادی هزینه برمیدارد. یکی دیگر از مزایای ارز فیات که در قبل هم به آن اشاره نمودیم این است که به دولت ها و بانک های مرکزی این اجازه را می دهد تا بتوانند در بحران ها و مشکلات اقتصادی انعطاف بیشتری داشته باشند.
یکی دیگر از مزایای ارزشیابی این می باشد که با استفاده از ارزشیابی توسط بسیاری از کشورها مبادلات بین المللی بسیار آسان تر و راحت تر می شود.
از دیگر مزایای ارز فیات میتوان به این موضوع اشاره نمود که ارز فیات برخلاف طلا نیازمند نگهداری و محافظت نمی باشد و همچنین هزینه کمتری را در بر دارد.
یکی از معایب ارز فیات این می باشد که فاقد ارزش ذاتی هستند در واقع این نوع ارز ها به دولت ها این امکان را می دهند تا از هیچ چیز پول تولید نمایند و به همین دلیل باعث میشود تا در کشورها تورم های بسیار زیادی رخ دهد و در نهایت منجر به سقوط و از بین رفتن سیستم اقتصادی یک کشور شود.
در حالت کلی با توجه به نمونه های تاریخی می توان گفت که ارز فیات و به کار گرفتن آن معمولاً باعث میشود تا نظام ها و سیستم های اقتصادی کشورها سقوط نمایند و آن کشور دچار بحران اقتصادی بسیار شدیدی شود.
مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال دارای یک نوع تفاوت می باشند و آن این است که ارز فیات تا حدودی توسط دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور قابل کنترل و پیگیری می باشد.
ولی ارز های دیجیتال توسط هیچ دولت و یا ارگانی و یا بانکی قابل کنترل و پیگیری نمی باشند.
پول فیات چیست؟ تاریخچه | معایب و مزایا
پول فیات نوعی ارز است که توسط دولت به عنوان ارز یا پول قانونی اعلام می شود اما ارزش ذاتی یا ثابتی ندارد و هیچ دارایی مشهودی مانند طلا یا نقره آن را پشتیبانی نمی کند. ارزش ارز فیات توسط دولت صادرکننده پول تضمین می شود و دولت می تواند عرضه پول در گردش را در واکنش به نوسانات اقتصادی کنترل کند.
ارزش پول فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده به جای ارزش کالایی که پول فیات چیست؟ پول فیات چیست؟ پشتوانه آن است به دست می آید. اکثر ارزهای کاغذی مدرن، ارزهای ثابتی از جمله دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای اصلی جهانی هستند.
درک فیات پول
پول فیات نوعی ارز است که ارز قانونی اعلام می شود. این شامل پول در گردش مانند پول کاغذی یا سکه می شود. پول فیات به جای یک کالای فیزیکی یا ابزار مالی، توسط دولت یک کشور حمایت می شود. این بدان معناست که اکثر ارزهای سکه و کاغذی که در سراسر جهان استفاده می شوند، پول فیات هستند. این شامل دلار آمریکا، پوند انگلیس، روپیه هند و یورو می شود.
انجمن پولی آمریکا این توضیح را درباره معنای فیات در رابطه با سیستم های پولی ارائه می دهد:
کلمه "fiat" در اصل لاتین است و به دستور خودسرانه ای اطلاق می شود که پول فیات چیست؟ توسط یک دولت یا سایر شخصیت های معتبر صادر می شود. وقتی برای پول کاغذی به کار می رود، ارز فیات به این مفهوم ترسناک اشاره دارد که دلار ما فقط به این دلیل ارزش دارد که دولت می گوید ارزش دارد.
بنابراین ارزهای فیات فقط به این دلیل ارزش دارند که دولت این ارزش را حفظ می کند. هیچ فایده ای برای تثبیت پول به خودی خود وجود ندارد. ارزش پول فیات عمدتاً مبتنی بر ایمان عمومی به صادرکننده ارز است که معمولاً دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.
از آنجایی که پول فیات به ذخایر فیزیکی مانند ذخیره ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، خطر از دست دادن ارزش آن به دلیل تورم یا حتی بی ارزش شدن در صورت تورم فوق العاده را دارد. در برخی از بدترین موارد ابر تورم، مانند مجارستان بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم، نرخ تورم می تواند در یک روز دو برابر شود.
علاوه بر این، اگر مردم اعتماد خود را به پول یک کشور از دست بدهند، پول دیگر ارزشی نخواهد داشت. این بسیار متفاوت از ارزی است که برای مثال طلا پشتوانه آن است. به دلیل تقاضا برای طلا در جواهرات و تزئینات و همچنین در ساخت وسایل الکترونیکی، کامپیوترها و وسایل نقلیه هوافضا، ارزش ذاتی دارد.
پول فیات در مقابل پول کالایی
ارز فیات که به عنوان پول فیات نیز شناخته می شود، نقطه مقابل پول کالایی است. تفاوت بین پول واقعی و پول کالایی به ارزش ذاتی آنها مربوط می شود. از نظر تاریخی، پول کالایی دارای ارزش ذاتی است که از موادی که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره، ناشی می شود. در مقابل، پول فیات ارزش ذاتی ندارد - این اساساً یک وعده از سوی یک دولت یا بانک مرکزی است مبنی بر اینکه ارز قابل مبادله با ارزش آن در کالا است.
تاریخچه فیات پول
در طول تاریخ، پول کاغذی و اسکناس به طور سنتی به عنوان وعده پرداخت مقدار مشخصی از فلز گرانبها، معمولاً نقره یا طلا، به حامل عمل می کردند. ارزهای قاره ای صادر شده در طول انقلاب آمریکا، اسکناس های صادر شده در طول انقلاب فرانسه، "پول سبز" دوره جنگ داخلی آمریکا، و علائم کاغذی منتشر شده در آلمان در اوایل دهه 1920 نمونه های تاریخی پول های فیات هستند. این اپیزودها نشان دهنده انحرافات از استاندارد طلا یا سیستم های دو فلزی بود که از اوایل قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیستم حاکم بود. بر اساس سیستم برتون وودز پس از جنگ جهانی دوم، دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره بین المللی با پشتوانه طلا به ارزش ثابت 35 دلار در هر اونس عمل می کرد.
در اواخر قرن بیستم، حفظ طلا با نرخ ثابت برای ایالات متحده غیرممکن شده بود و در اوت 1971، رئیس جمهور ایالات پول فیات چیست؟ متحده ریچارد ام. نیکسون اعلام کرد که «به طور موقت تبدیل دلار به طلا یا سایر دارایی های ذخیره را تعلیق می کند». در واقع، این حرکت پایان سیستم برتون وودز و آخرین بقایای استاندارد طلا را نشان داد. در عرض دو سال، اکثر ارزهای اصلی بر اساس تقاضای بازار، ارزش خود را در برابر یکدیگر افزایش و کاهش دادند. بر اساس تئوری کمی تورم، انتشار بیش از حد پول فیات می تواند منجر به کاهش ارزش آن شود.
مزایا و معایب یک ارز فیات
مزایای یک ارز فیات
از آنجایی که پول فیات یک منبع کمیاب یا ثابت - مانند طلا - نیست، بانک مرکزی یک کشور کنترل بیشتری بر عرضه و ارزش آن دارد. این بدان معناست که دولت ها می توانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.
برخلاف ارزهای کالایی که ممکن است با کشف معدن طلای جدید تحت تأثیر قرار گیرند، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه تنظیم و کنترل می شود.
معایب یک ارز فیات
از آنجایی که به یک دارایی مشهود وابسته نیست، ارزش پول فیات به سیاست و مقررات مالی مسئولانه توسط دولت بستگی دارد. سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم و حتی تورم شدید یک ارز فیات شود.
علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب های ارز فیات وجود دارد - چرخه اقتصادی که در آن افزایش سریع قیمت قبل از کاهش سریع قیمت وجود دارد.
افزایش شیوع حباب ها به این دلیل است که ارزهای فیات تقریباً عرضه نامحدودی دارند که به این معنی است که تسهیل کمی یک گزینه برای دولت پول فیات چیست؟ ها است. در حالی که احتمالاً محرکی برای اقتصاد است، تسهیل کمی میتواند باعث افزایش نرخ تورم نیز شود. این می تواند بر هر چیزی از قیمت مسکن گرفته تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود می تواند بر بازارهای مالی اثرگذار باشد.
ارز فیات Fiat چیست؟
ارز فیات(Fiat) یا پول فیات به عنوان پول قانونی شناخته می شود که ارزشش را از دولتی که آن را صادر کرده است می گیرد. پول فیات شامل پول کاغذی و سکه بوده و ارزش ان همانطور که گفته شد توسط دولتی که آن را چاپ می کند مشخص می شود. واژه فیات از یک واژه لاتین به همین نام گرفته شده است. کشورهای جهان از پول فیات به جای مبادلات پایاپای و کالای فیزیکی برای ارائه خدمات خرید کالا، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می نمایند. ارز فیات را می توان جایگزین مناسبی برای استاندارد طلا و پول کالایی در نظر گرفت.
درواقع fiat یک ارز دولتی است که توسط کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی نشده، بلکه ارزشش از طریق رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده، نشأت می گیرد. اکثر ارزهای کاغذی مدرن ارزهای فیات هستند، از جمله دلار آمریکا، یورو، پوند و دیگر ارزهای مهم جهانی. ارز فیات به بانک های مرکزی کشورها امکان کنترل بیشتری بر اقتصادشان می دهد، زیرا آن ها می توانند مقدار چاپ پول را کنترل کنند. ارزهای فیات فقط دارای ارزش هستند و دولت این ارزش را حفظ می کند. هیچ ابزاری برای تأمین پول به خودی خود وجود ندارد.
یکی از مخاطرات اصلی که پول های کاغذی مانند دلار دارند این است که کشورها در چاپ و عرضه آن ها زیاده روی کرده و باعث ایجاد تورم در اقتصاد شوند.
منشأ پیدایش پول فیات
انسان ها قبل از آن که سیستم اقتصاد به صورت امروزی و به طور پیچیده ای شکل گرفته باشد، در ابتدا چیزی به عنوان پول نداشتند. برای تبادل بین یکدیگر از کالا استفاده کرده و کالایی را با کالای دیگر بدون در نظر گرفتن ارزش کالا و تنها براساس نیازشان، مبادله می کردند. به این سیستم مبادله کالا با کالا یا پایاپای گفته می شد. با گذشت زمان و آزمون و خطای سیستم های مختلف مبادله، انسان ها به سیستم سکه طلا و نقره روی آوردند. اولین نمونه سکه ضرب شده در تاریخ ۶۴۰ پیش از میلاد در آناتولی غربی ضرب و مورد استفاده قرار گرفت. با گذشت زمان مردم به مبادله با سکه های طلا و نقره اعتماد کرده و از آن برای داد و ستد استفاده کردند.
اما سابقه اولین چاپ پول فیات به کشور چین باز می گردد که در آن زمان قابل تبدیل به واحدهای پولی دیگر از جمله نقره، طلا و ابریشم بود. در قرن 13 سیستم ارز فیات توسط امپراطوری مغول راه اندازی شد، سیستم پول فیات در قرن 17 وارد قاره اروپا شده و در کشورهای دیگری همچون هلند و سوئد مورد استفاده قرار گرفت. اما از آنجا که سیستم فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد، استاندارد نقره را جایگزین آن کردند. کم کم سیستم ارز فیات به فرانسه نو و همچنین مستعمرات آمریکای شمالی رسید و از این سیستم ارزی برای مبادلات و انتقال دارایی در معاملات استفاده شد. ایالات متحده آمریکا که در ابتدای قرن بیستم مجددا سیستم کالایی را جایگزین پول فیات کرده بود و از سال 1933 به بعد مبادله طلا با پول های کاغذی را متوقف کرده بود، نهایتا در سال 1972 میلادی، (همزمان با ریاست جمهوری ریچارد نیکسون)، با کنارگذاشتن استاندارد طلا از پول فیات برای سیستم پولی پول فیات چیست؟ خود استفاده کرد.
آنچه که باعث اهمیت ارزهای فیات در جهان شد این بود که دولت ها و بانک های مرکزی به واسطه این ارزها سعی کردند اقتصاد خود را از بدترین اثرات طبیعی توسعه و رکودهای چرخه تجاری محافظت کنند.
تفاوت پول کالایی با پول فیات در ارزش ذاتی آن هاست. پول کالایی دارای ارزش ذاتی بوده و ارزش ذاتی خود را از موادی که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره می گیرد. در مقابل پول Fiat فاقد ارزش ذاتی است. ارزش پول فیات از وعده دولت صادرکننده اش نشات می گیرد.
دلیل شکل گیری ارز فیات بدون پشتوانه چه بود؟
با اینکه سیستم استاندارد طلا توانسته بود بسیاری از مشکلات معاملات تجاری را حل کند و از سوی دیگر هر کسی نیز می توانست به راحتی پول های خود را به طلا تبدیل کند و تجار و بازرگانان از آن برای مبادلات بین المللی استفاده می کردند و با تمام مزیت های دیگر سیستم استاندارد طلا، این سیستم نتوانست ماندگاری خود را حفظ کند. آنچه که به عنوان دلایل عدم ماندگاری سیتم استاندارد طلا عنوان می شود، عبارتند از:
- معدن های جدید طلا به شدت کمیاب شدند.
- مردم طلاهای خود را احتکار کردند و به کمبود آن دامن زدند.
- نرخ طلا که در ابتدا به صورت نرخ ثابتی تعریف شده بود اجرا نشد و به این دلیل نرخ طلا به صورت محاسبه ای باقی ماند.
- با شروع جنگ جهانی ذخایر مالی کشورها با کمبود مواجه شد.
در کنار این عوامل از آنجا که کار با این سیستم نیز به مرور سخت شد، سیستم استاندارد طلا در دهه 80 میلادی از بین رفته و پول های بدون پشتوانه جایگزین آن شد.
مزایای استفاده از پول فیات چیست؟
- مقرون به صرفه بودن و نیاز به هزینه کمتر برای تولید پول فیات
- کمبود و نبود ذخایر طلا روی آن اثر ندارد
- انعطاف پذیری پول فیات در بحران های اقتصادی
- در اختیار قراردادن قدرت زیاد به دولت ها و بانک های مرکزی در ارزهای فیات با اقتصاد قوی
- پول فیات اگر بتواند نقش های مورد نیاز اقتصاد یک کشور (یعنی نقش ذخیره ارزش، ارائه حساب عددی و تسهیل مبادله)، را در واحد پولی خود ذخیره کند، می تواند به عنوان یک ارز خوب عمل کند.
- از پول فیات می توان در مبادلات بین المللی استفاده کرد. چراکه تبدیل به واحد پول تجاری شده است.
- عرضه پول فیات توسط بانک های مرکزی و دولت ها کنترل می شود (برعکس ارزهای دیجیتال)و دلیل آن هم این است که پول فیات مانند طلا یک منبع کمیاب یا ثابت نیست. این کنترل عرضه به دولت ها امکان می دهد تا قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را داشته باشند.
معایب استفاده از پول فیات چیست؟
- تورم: تورم همزمان با تولد پول فیات با آن همراه شد. به همین دلیل تورم موجب شد که آمار افراد فقیر در جامعه افزایش یابد. چرا که تورم به افرادی که حقوق ثابت دارند، ضرر زده و موجب کاهش قدرت خرید آنها می شود.
- افزایش بیش از حد نقدینگی: زمانی که حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد، اعتبار پول های بدون پشتوانه ضرر می کند. چرا که با افزایش نقدینگی، تقاضا نیز افزایش می یابد و اگرعرضه مناسبی برای تأمین این تقاضاها نباشد، تورم افزایش می یابد.
- از بین رفتن دولت ها: با از بین رفتن دولت ها، پول های بدون پشتوانه در خطر هستند. چون دولت ها هستند که به اعتبار و ارزش پول های بدون پشتوانه کمک می کند. پس اگر دولتی در میان نباشد، ارزش پول ملی از بین خواهد رفت.
- ایجاد حباب در پول فیات: با توجه به عرضه نامحدود آن توسط دولت ها، فرصت های بیشتری برای ایجاد حباب با پول فیات وجود دارد.
- وابسته بودن ارزش ارز فیات به سیاست: ارزش پول فیات بستگی به سیاست های مالی و مقررات دولتی توسط دولت صادرکننده اش دارد. سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم، حتی تورم بیش از حد یک ارز فیات شود.
چرا اقتصادهای مدرن از پول فیات حمایت می کنند؟
دلیل استفاده اقتصادهای مدرن از fiat انعطاف پذیری و ارائه قدرت مدیریت به دولتمردان کشورهاست که به واسطه این انعطاف پذیری می توانند ارزهای خود را مدیریت کرده، سیاست های پولی را تعیین کرده و بازارهای جهانی باثباتی را ایجاد نمایند.همچنین امکان بانکداری جزء به جزء وجود دارد. به این معنا که به بانک های تجاری اجازه می دهد مقدار پول موجود را برای پاسخگویی به تقاضای وام گیرندگان چند برابر کنند.
چه جایگزینی برای ارز فیات وجود دارد؟
امروزه تقریبا همه کشورها دارای پول قانونی (ارز فیات) هستند. با وجود اینکه شما می توانید طلا و سکه بخرید و بفروشید، اما این سکه ها به ندرت برای خریدهای روزمره استفاده می شوند و بیشتر به عنوان یک دارایی که قابلیت ذخیره سازی دارد استفاده می شوند.
حتی ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین در دهه گذشته به عنوان چالشی برای ماهیت تورمی ارزهای فیات ظاهر شده و مورد علاقه و پذیرش قرار گرفته و از اقبال خوبی هم برخوردار بودند، نیز معنای سنتی پول و ارز فیات را ندارند.
ارز فیات و ارز دیجیتال با یکدیگر چه ارتباطی دارند؟
هر دو ارز دیجیتال و فیات، هیچ گونه پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارند. کنترل این ارز توسط دولت صادرکننده اش انجام می شود، در صورتی که ارز دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارد.
از جمله تفاوت های موجود بین این دو ارز، نحوه تولید پول های جدید در هر یک از این دو سیستم است. به عنوان مثال بیت کوین یا اتریوم نمونه هایی از ارزهای دیجیتال هستند که در مقایسه با پول فیات که هیچ گونه محدودیتی ندارد، تولید و عرضه محدودی در سکه دارد.
تراکنش در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر بوده، در صورتی که در ارزهای فیات این چنین نیست.
از دیگر تفاوت های ارز فیات با ارز دیجیتال این است که سیستم ارز فیات قابلیت مبادلات ارزی بزرگتر با نوسان کمتری را دارد. در صورتی که در بازار ارز دیجیتال این شرایط کاملاً برعکس است. این بازار بسیار پر نوسان است.
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رمزارزها مقاله پشتوانه ارز دیجیتال را نیز مطالعه نمایید.
نتیجه گیری
سابقه پول فیات به قرن ها قبل باز میگردد. کشور چین اولین کشوری بود که پول فیات را چاپ و از آن برای مبادلات استفاده کرد. سیستم پول فیات در کنار تمام مزایایی که برای اقتصاد جوامع ایجاد کرد، از جمله مقرون به صرفه بودن و هزینه تولید پایین، اما دارای معایبی نیز هست که مهمترین آن تورم است. ارز فیات با ارز دیجیتال تفاوت های بسیاری دارد. از جمله اینکه ماهیت ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بوده و توسط هیچ نهاد ثالث و یا دولتی کنترل نمی شوند.
ارز فیات (Fait) چیست؟
ارز فیات (Fait) یک پول ملی است که با قیمت کالایی مانند طلا یا نقره مرتبط نیست.
ارزش پول فیات عمدتاً مبتنی بر اعتماد عمومی به صادرکننده ارز است که معمولاً دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.
پول فیات در مقابل پول کالایی
ارزهای فیات (Fait) که به عنوان پول فیات نیز شناخته می شود، نقطه مقابل پول کالایی است.پول فیات چیست؟
تفاوت بین پول واقعی و پول کالایی به ارزش ذاتی آنها مربوط می شود.
از نظر تاریخی، پول کالایی دارای ارزش ذاتی از موادی ست که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره.
در مقابل، پول فیات ارزش ذاتی ندارد، این اساساً یک وعده از سوی یک دولت یا بانک مرکزی است مبنی بر اینکه ارز میتواند با ارزش آن در کالا مبادله شود.
نمونه هایی از ارز فیات
از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به پوند استرلینگ، یورو و دلار آمریکا اشاره کرد.
در واقع، تعداد بسیار کمی از ارزهای جهانی ارزهای کالایی واقعی هستند و بیشتر آنها، به هر نحوی، نوعی پول واقعی هستند.
ارزهای فیات در دوره ارز دیجیتال در مشهد صرافی های مختلف را آموزش می دهیم و آنها را معرفی می کنیم.
مزایا و معایب ارزهای فیات
مزایای ارز فیات
از آنجایی که پول فیات یک منبع کمیاب یا ثابت نیست (مانند طلا)، بانک مرکزی یک کشور کنترل بیشتری بر عرضه و ارزش آن دارد.
این بدان معناست که دولت ها می توانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.
برخلاف ارزهای کالایی که ممکن است با کشف یک معدن جدید طلا تحت تأثیر قرار گیرند، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه تنظیم و کنترل می شود.
خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ناشی از عرضه ارزهای فیات کمتر است، زیرا هر گونه افزایش عرضه یک تصمیم از پیش گرفته شده توسط دولت ارزهای فیات است.
معایب ارز فیات (Fait)
از آنجایی که به یک دارایی مشهود وابسته نیست، ارزش پول فیات به سیاست و مقررات مالی مسئول توسط دولت بستگی دارد.
سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم و حتی تورم شدید ارزهای فیات شود.
علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب ارزهای فیات وجود دارد، یک چرخه اقتصادی که در آن افزایش سریع قیمت قبل از کاهش سریع قیمت وجود دارد.
افزایش شیوع حباب ها به این دلیل است که ارزهای فیات تقریباً عرضه نامحدودی دارند، به این معنی که تسهیل کمی یک گزینه برای دولت ها است.
در حالی که احتمالاً محرکی برای اقتصاد است، تسهیل کمی می تواند باعث افزایش نرخ تورم نیز شود.
این می تواند بر هر چیزی از قیمت مسکن گرفته تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود می تواند بر بازارهای مالی تأثیر بگذارد.
جمع بندی
در عصر جدیدی که ما در آن زندگی می کنیم طی ده ساله اخیر رمزارزها در دنیای بلاکچین بوجود آمده اند و مهمترین ویژگی آنها عدم وابستگی به یک مرکزیت می باشد.
راهکاری که امروز برای مقابله با تورم ارزهای فیات توسط اقتصاد دانان پیشنهاد می شود، سرمایه گذاری در رمزارزها و ارز دیجیتال است.
چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال، بازار فارکس را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایهگذاری موفق در ارزهای دیجیتال و در امان ماندن از کلاهبرداران و شکارچیان میتوانید از دورههای آموزشی ارز دیجیتال و دوره آموزشی فارکس همیار کریپتو استفاده کنید. همیارکریپتو علاوه بر آموزش بازارهای مالی فارکس و کریپتو، دوره آموزشی بورس ایران را هم به علاقه مندان آموزش میدهد.
این دورهها بر اساس تحلیل بازار و متناسب با نیاز مخاطبان از پایه تا پیشرفته طراحی و بروز میشوند. تیم همیار کریپتو برای کمک به علاقهمندانی که قصد ورود به این بازار رادارند دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد را بهصورت حضوری در مشهد و غیرحضوری برای علاقهمندان در نقاط مختلف کشور در فضای اسکای روم برگزار میکند.
پول فیات یا پول بدون پشتوانه چیست و چرا به وجود آمد؟
پول، تکهای کاغذ یا سکهای فلزی است که تنها به خاطر بار ارزشی که به دوش میکشد، مهم و خواستنی به شمار میرود. در واقع، ما نه تکههای کاغذ بلکه ارزشی که آنها برایمان به ارمغان میآورند را دوست داریم. اعتبار پشت کاغذها به ما کمک میکند تا چیزهایی که نیاز داریم را بخریم، به جاهایی که میخواهیم سفر کنیم و آن اعتبار را با ارزش چیزهایی که دوستشان داریم تاخت بزنیم. اما داستان این اعتبار از کجا آغاز میشود؟ چه چیزی به کاغذی که در دست ما قرار دارد ارزش میدهد؟ و مهمتر از همه، چرا این ارزش، ثابت نیست و گذر زمان یا شرایط مختلف، اعتبار آن را دستخوش تغییر میکند؟ در این مقاله از خانه سرمایه به سراغ «پول فیات» یا «پول بدون پشتوانه» میرویم تا از ماجراهای پشت پرده اعتبارها سر در بیاوریم.
ویکتور هوگو:
هیچ چیزی به اندازه جیب خالی انسان را ماجراجو نمیکند.
استاندارد طلا چیست؟
تا مدتهای طولانی، طلا تنها و بهترین پشتوانه برای پولهایی بود که در میان مردم دست به دست میگشتند. چه زمانی که مردم با حوالههای کاغذی کار میکردند و چه زمانی که بانکهای مرکزی شکل گرفتند، این تناسب بین ذخیره طلای انباشته در انبارها یا خزانهها و اسکناس یا حوالهای که در دست مردم بود، وظیفه انتقال ارزش را در اختیار داشت. به زبان سادهتر، سکه فلزی یا اسکناسی که در دست مردم بود، سند مالکیت طلایی بود که در خزانه یا انبارها وجود خارجی داشت. این سبک از انتقال ارزش تا زمانی که در محدوده یک کشور اعمال میشد، به خوبی کار خودش را انجام میداد. اما وقتی پای مبادله این ارزش بین کشورهای مختلف به این میدان باز شد، شرایط تغییر کرد. بدون شک، هیچ کشوری نمیتواند به تنهایی تمام نیازهای خود را تامین کند و تجارت، بخشی جدایی ناپذیر از روابط صلحآمیز میان ملتها به شمار میرود. حالا نیاز اساسی، بهینهسازی این اعتبارها برای افزایش تجارتهای بینالمللی بود.
همانطور که کشور «A» روش خودش را برای اعتباردهی به حوالهها و اسکناسها داشت، کشور «B» هم از روشی مخصوص به خود استفاده میکرد. حالا مسئولان هر کشور باید کاری میکردند که پولهایشان در کشورهای دیگر نیز از اعتبار کافی برخوردار باشند و تاجران خارجی با خیالی راحت و به سادگی از آنها استفاده کنند. در نتیجه، هر کشور باید یک روند استاندارد برای ارزش پولش در نظر میگرفت و آن را اعلام میکرد. به همین دلیل، مفهومی به نام «استاندارد طلا» در میان کشورهای مختلف شکل گرفت. به این ترتیب که دولت هر کشور، یک نرخ مبادله ثابت را اعلام میکرد و در ازای دریافت مقدار مشخصی پول کاغذی یا سکه فلزی، مقدار ثابتی طلا میپرداخت.
چرا پول فیات یا پول بدون پشتوانه شکل گرفت؟
اجرایی شدن استاندارد طلا توانست بسیاری از مشکلات را حل کند. معاملههای بین تجار خارجی به راحتی صورت میگرفت و هر کسی میتوانست در هر زمانی که میخواست، پولهای خود را به طلا تبدیل کند. اما این عرضه نامحدود طلا توسط دولتهای مختلف نتوانست مدت زیادی دوام بیاورد. علتهای گوناگونی مانع این کار شدند؛ مثلا:
- آغاز جنگهای جهانی و کم شدن ذخیرههای مالی کشورها به علت هزینههای جنگ
- نایاب بودن معدنهای طلای جدید
- احتکار پول فیات چیست؟ طلا توسط مردم
- محاسبهای بودن نرخ طلا (در واقع، نرخ ثابتی که در استاندارد طلا تعریف شده بود، هیچ وقت به معنای واقعی اجرا نشد. در عوض، دولتها سعی کردند که نرخ مناسبی برای این مبادله اعلام کنند اما نتوانستند.)
کار با استاندارد طلا آنقدر سخت شد که کمکم تا دهه هشتاد میلادی به طور کامل از میان رفت و در سال ۱۹۷۱ به پول فیات چیست؟ تاریخ پیوست. اما بدون این استاندارد، چه چیزی میتوانست اعتبار کاغذهایی که با نام پول میشناختیم را به آنها بازگرداند؟ دولتها و اقتصاددانها به راهحلی جایگزین رسیدند و آن «پول بدون پشتوانه» بود.
آدام اسمیت:
بدون شک، جامعهای که بخش اعظم آن فقیر و بیچاره هستند، نمیتواند شکوفا و سعادتمند باشد.
جدایی پول از طلا
وقتی پول از یار دیرین خود یعنی طلا جدا شد، دو بازار متفاوت از اعتبارات شکل گرفتند. بازار اول، دولت بود که پول ملی و قدرت چاپ اسکناس را در اختیار داشت و دیگری بازار بود که با در اختیار داشتن طلا، قدرت معامله و تعیین ارزش لحظهای آن را در دست گرفت. دولتها میتوانستند بسته به نیاز خود پول چاپ کنند و در عوض، دخالتی در معاملات بازار طلا نداشته باشند. در حقیقت، چیزی که ارزش پول ملی جدید را – که پشتوانهای طلایی رنگ به دنبال نداشت – تعیین میکرد تلاش دولتها برای کاهش هزینههای خود، اجرای سیاستگذاریهای خارجی و داخلی کارآمد، کنترل نرخ بهره، بهبود وضعیت اقتصادی کشور، تصمیمگیری درباره میزان عرضه پول و تغییر سیاستهای مالیاتی بود. به همین علت، گاهی میبینیم که ارزش پول کشورهای فقیر در مقابل کشورهای ثروتمندی که با واحد پول دلار کار میکنند، بسیار پایین است. در واقع، کاهش ارزش پول ملی یک کشور به معنای وجود مشکلاتی است که بر بدنه اقتصادش سنگینی میکند.
اولین حرکت برای استفاده از پول بدون پشتوانه
بر خلاف ظاهر غربی پول فیات، آغاز آن از شرق بوده است. در قرن ۱۱ میلادی اولین کسانی از پول بدون پشتوانه در معاملات خود استفاده کردند، «خاندان یوآن» در چین بودند. با کمبود طلا، تلاشها برای پیدا کردن یک جایگزین برای آن ادامه یافت. کشورهای مختلف بسته به منطقه جغرافیایی و منابع در دسترسشان، کالاهایی را جایگزین طلا کردند و در واقع به عنوان پول از آنها استفاده میکردند. مثلا در انگلستان قرن ۱۱ و در زمان پادشاهی هنری اول، از چوب به عنوان پول استفاده میشد یا در مستعمره پیشین فرانسه به نام «فرانسه نو» از پوست خز به جای پول استفاده میکردند. مزیتهای پول فیات مثل عدم وابستگی به طلا، عدم محدودیت و راحتی در استفاده، کمکم بیشتر کشورها را به استفاده از آن تشویق کرد.
خطرهای استفاده از پول فیات
سه متهم اصلی در پرونده خطرهای پول بدون پشتوانه به چشم میخورند:
از زمان ایجاد پولهای بدون پشتوانه، تورم با آن همنشین بوده است. دولتها با چاپ پولهایی که نمیتوانستند ارزشی برای آنها ایجاد کنند، درگیر مفهومی به نام تورم شدند. به زبان ساده، تورم یعنی کاهش درصد پشتوانهدار از پول ملی نسبت به درصد پول خلق شده که باعث افزایش شاخص قیمت – معمولا افزایش قیمت مصرفکننده – میشود. وجود تورم بالا باعث میشود که نرخ جمعیت افراد فقیر در جامعه افزایش پیدا کند. چون تورم به افراد دارای درآمدهای پولی ثابت – مثل حقوق بگیرها – ضرر میزند و از قدرت خرید آنها میکاهد. اما در مقابل، به نفع بیشتر کسانی تمام میشود که درآمدهای پولی متغیر دارند. علاوه بر این، تورم، هزینههای عمومی دولت را افزایش میدهد و دولت را مجبور میکند که برای جبران این کسری بودجه به سراغ قرض گرفتن پول از بانک مرکزی برود. روشن پول فیات چیست؟ است که این راهحلها به جای خاموش کردن آتش تورم، آن را بیشتر شعلهور میکنند. نکته جالب اینجا است که مردم میتوانند با سرمایه گذاری در بازار بورس، پول خود را از خطرهای تورم دور کنند.
به تمام پولهایی که خارج از سیستم بانکی در حال گردش هستند، «نقدینگی» گفته میشود. اگر حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد – یعنی دچار افزایش غیرمعمول نقدینگی در میان مردم باشیم – ضربه بزرگی به اعتبار پول بدون پشتوانه زده میشود. چون با افزایش نقدینگی، تقاضا برای دریافت کالا و خدمات به شدت بالا میرود و اگر چرخه تولید و ارائه خدمات، نتواند در کوتاه مدت به این تقاضا پاسخ دهد در آن صورت بر آتش تورم، دامن زده میشود.
یکی دیگر از خطرهایی که پول بدون پشتوانه را تهدید میکند، از بین رفتن دولتها است. چون این دولتها هستند که به علت وجود و فعالیتهایی که انجام میدهند به پول ملی هر کشور اعتبار و ارزشی مناسب میبخشند. اگر دولتی نابود شود، ارزش پول ملی آن نیز به نابودی کشیده میشود.
فیدل کاسترو:
هر کشوری باید کاملا آزاد باشد تا نوعی از سیستم اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که مناسب میداند را برگزیند.
پاسخ به دو پرسش در مورد پول فیات
در ادامه به دو پرسش در مورد پولهای بدون پشتوانه که شاید در ذهن شما هم شکل گرفته باشند پاسخ میدهیم:
- آیا ارزهای دیجیتال هم مثالی از پول فیات هستند؟
اجازه بدهید با شمردن تفاوتهایی که بین ارز دیجیتال و پول بدون پشتوانه وجود دارند، راحتتر به این پرسش پاسخ بدهیم:
- ارزهای دیجیتال – به عنوان مثال، بیت کوین – کریپتوکارنسیهایی مجازی هستند که بر بستر شبکهای بزرگ به نام بلاک چین فعالیت میکنند. اما پول فیات، پولی فیزیکی است.
- ارزهای دیجیتال از دهه ۹۰ میلادی روی کار آمدند. اما پول فیات از قرن ۱۱ میلادی در حال گردش است.
- ارز دیجیتال، ارزشهایی خارج از محدوده دولتها و کشورها هستند، به صورت جهانی فعالیت میکنند و توسط هیچ شخص یا هیچ دولتی کنترل نمیشوند. اما پول بدون پشتوانه وابستگی ۱۰۰ درصدی به دولتی که از آن حمایت میکند دارد.
- شیوه عمل ارزهای دیجیتال و پول فیات با هم متفاوت است. در انتقال ارزهای دیجیتال، نیازی به حضور فرد دیگر – مثل بانک – نیست و حتی لازم نیست که اطلاعات هویتی خود را افشا کنید. اما برای انتقال پولهای فیات، شما باید با در دست داشتن اطلاعات کامل هویتی و با استفاده از امکاناتی که شخص سومی مثل بانک در اختیار شما قرار میدهد، به انتقال پول بپردازید.
- ارزهای دیجیتالی، عرضه محدودی دارند اما پولهای بدون پشتوانه – در صورت نیاز دولتها – میتوانند به صورت نامحدود عرضه شوند که البته آسیبهای جبرانناپذیری بر بدنه اقتصاد وارد خواهند کرد!
- در ارزهای دیجیتال به دلیل رمزنگاریها، امنیت بسیار بالا و فعالیت بر بستر بلاک چین، امکان کلاهبرداری به صفر نزدیک شده است. اما جعل اسکناس یا سکه، برای کلاهبرداران حرفهای، کار چندان سختی نیست.
در نتیجه، پول فیات و ارزهای دیجیتال، دو موضوع متفاوت هستند که فقط در بعضی جنبهها مثل خرج کردن با هم نقطههای مشترکی دارند.
- آیا کارتها اعتباری هم پول فیات چیست؟ میتوانند نمونهای از پول فیات باشند؟
بله. بیایید یک بار دیگر به مفهوم پول بدون پشتوانه نگاهی بیندازیم. با هم گفتیم که پول فیات، پولی فیزیکی است که از طرف دولت حمایت میشود. به همین دلیل، تمام چیزهایی که مفهوم این پول را به شکلهای گوناگون در خودشان داشته باشند نیز پول بدون پشتوانه به شمار میروند. مثلا چک، حواله، کارت اعتباری، کارتهای هدیه و … انواع مختلفی از پول فیات هستند.
توقف یا تکامل؟
وجود پول بدون پشتوانه به آن معنی نیست که تمام مشکلاتی که به علت وجود پولهای با پشتوانه ایجاد شدند، برطرف شده است. از طرفی، وجود مشکلاتی مثل تورم یا افزایش نقدینگی نمیتوانند به عنوان مانعی برای توقف استفاده از پول فیات عمل کنند. در این زمینه، پیدا کردن راهحل مناسب برای کنترل تورم و کاهش نقدینگی، تنها مسیر پیش روی دولتها است تا با مهار تورم، مرهمی بر جسم خسته اقتصاد کشورها – به خصوص کشورهای در حال توسعه – زده باشند. اما مسیر دگرگونی، همیشه باز است. همانطور که پولهای با پشتوانه طلا و حتی خود طلا به خاطر وجود مشکلاتی که داشتند کمکم کنار گذاشته شدند، شاید پول فیات نیز با ظهور تعریف جدیدی از پول و ارزشگذاری به جوخه بازنشستههای مالی بپیوندد. دور از ذهن نیست اگر ارزهای دیجیتال را به عنوان نامزد بعدی این جایگاه در نظر بگیریم.
خلاصهای از آنچه با هم گفتیم
- استاندارد طلا، توافقی بود که در آن تجار و مردم عادی به ازای تحویل مقدار مشخصی از حواله یا پول کاغذی، طلا دریافت میکردند. این استاندارد باعث جلب اعتماد تاجران خارجی و افزایش معاملههای برون مرزی شد.
- کار با استاندارد طلا، دوام زیادی نداشت. چون دولتهای مرکزی نتوانستند به تعهدات خود در قبال پرداخت طلا به مردم عمل کنند.
- عواملی مانند آغاز جنگهای جهانی، کمیاب بودن معدنهای طلای جدید، احتکار طلا توسط مردم و محاسبهای بودن نرخ طلا، زمینهساز کنار گذاشته شدن استاندارد طلا را فراهم کرد.
- جدایی پول از طلا باعث ایجاد دو بازار متفاوت به نامهای دولت و بازار معامله گردید.
- اولین حرکت برای استفاده از پول بدون پشتوانه در شرق و به دست خاندان یوآن چین صورت گرفت.
- پول فیات یا پول بدون پشتوانه، تعریف جدیدی از پول است که به علت محدودیتهای طلا ایجاد شد.
- دولتها مجبور شدند از روشهایی مانند کاهش هزینههای خود، اجرای سیاستگذاریهای کارآمد، کنترل نرخ بهره، بهبود وضعیت اقتصادی کشور، تصمیمگیری درباره میزان عرضه پول و تغییر سیاستهای مالیاتی برای حمایت از شکل جدید پول، استفاده کنند.
- عواملی مانند تورم، افزایش نقدینگی و از بین رفتن دولتها به عنوان مشکلات استفاده از پول بدون پشتوانه به شمار میروند.
- ارزهای دیجیتال، مثالی از پول فیات نیستند و در موارد زیادی مثل قدمت فعالیت، مجازی بودن، فعالیت خارج از کنترل دولتها، انتقال آسان و بدون واسطه، عرضه محدود و امنیت بالا با هم تفاوت دارند.
- کارتهای اعتباری، چکها، کارتهای هدیه و مواردی از این دست، مثالهایی از پول بدون پشتوانه به شمار میروند.
نظر شما چیست؟
با توجه به مطالبی که خواندید آیا میتوانید یک تعریف ساده از پول فیات داشته باشید؟ به نظر شما، افزودن چه ویژگیهایی به ارزهای دیجیتال میتوانند آنها را به عنوان جانشین خلف پول بدون پشتوانه معرفی کنند؟
دیدگاه شما